Nhằm xoa dịu sức ép từ Quốc hội Mỹ, người được Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump đề cử làm Ngoại trưởng Rex Tillerson (ảnh) bất ngờ có quan điểm cứng rắn về Nga trong phiên điều trần hôm 11-1.

Theo giới phân tích, chuyển biến trong cách tiếp cận của ông Tillerson phản ánh khó khăn mà ông Trump sẽ đối mặt để thuyết phục lưỡng đảng Quốc hội về chính sách cải thiện quan hệ với Nga. Trước đó, quyết định bổ nhiệm ông Tillerson từng dấy lên tranh cãi giữa quan chức Quốc hội Mỹ khi cựu CEO tập đoàn dầu khí Exxon Mobil được cho có lập trường thân Nga và quan hệ gần gũi với Tổng thống Nga Vladimir Putin.

Nhưng trong phiên điều trần trước Ủy ban Đối ngoại Thượng viện Mỹ, ông Tillerson cho rằng chính quyền Tổng thống Mỹ Barack Obama phản ứng "thiếu cứng rắn" sau vụ Nga sáp nhập Crimea năm 2014. Ông cũng nói rằng "các đồng minh Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) đã đúng khi được cảnh báo về những động thái quyết đoán từ Nga". Theo ông Tillerson, Nga đang đặt ra "mối nguy hiểm" và ông ủng hộ Washington duy trì những biện pháp trừng phạt hiện nay đồng thời cân nhắc hình thức chế tài mới liên quan cáo buộc Nga can thiệp bầu cử Mỹ 2016.

Tuy chưa thảo luận cùng tổng thống đắc cử về chính sách với Nga, nhưng ông Tillerson khẳng định chính quyền mới cam kết bảo vệ các đối tác NATO. Song, ông cũng để ngỏ khả năng đối thoại với Mát-xcơ-va khi cho rằng thảo luận "cởi mở và thẳng thắn" là cần thiết giữa hai nước. Tuyên bố của ông Tillerson mâu thuẫn với quan điểm của ông Trump về cải thiện quan hệ Nga – Mỹ. Nhưng ông Tillerson cho biết khác biệt không nhất định dẫn đến bất hòa bởi "Tổng thống vẫn là người quyết định cuối cùng".

Ngoài Nga, ông Tillerson còn trả lời chất vấn chính sách đối ngoại về quyền con người, thương mại, biến đổi khí hậu, quan hệ với Mexico, vũ khí hạt nhân, mối đe dọa từ tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng và hành vi của Trung Quốc ở Biển Đông.

Theo đó, ông Tillerson đồng quan điểm với tổng thống đắc cử khi cam kết chính quyền mới sẽ hỗ trợ đầy đủ cho "đồng minh quan trọng nhất" của Mỹ tại Trung Đông là Israel và "đánh giá đầy đủ" thỏa thuận hạt nhân với Iran. Về chính sách với Trung Quốc, ông Tillerson cho rằng Mỹ cần gởi thông điệp rõ ràng tới Bắc Kinh, rằng Trung Quốc phải chấm dứt hoạt động xây dựng bất hợp pháp các thực thể nhân tạo tại khu vực tranh chấp ở Biển Đông và việc Bắc Kinh tiếp cận, quân sự hóa các thực thể trên cũng không được phép tiếp diễn. Ngoài ra, ông Tillerson nhìn nhận Trung Quốc "chưa phải đối tác đáng tin cậy" nhằm ngăn chặn CHDCND Triều Tiên phát triển vũ khí hạt nhân.

MAI QUYÊN (Tổng hợp)