Một tuần sau quyết định hạn chế xuất khẩu công nghệ và phần mềm cho gã khổng lồ viễn thông Trung Quốc Huawei, Bộ Thương mại Mỹ ngày 22-5 lại tiếp tục đưa 33 công ty và thực thể Trung Quốc vào “danh sách đen” kinh tế với những lý do vi phạm nhân quyền, đe dọa an ninh quốc gia Mỹ. 

Robot sử dụng AI của CloudMinds. Ảnh: CNS

Cụ thể, có 2 thực thể và 7 công ty Trung Quốc nằm trong “danh sách đen” kinh tế bị nghi ngờ vi phạm nhân quyền liên quan đến cộng đồng người Duy Ngô Nhĩ ở khu tự trị Tân Cương, miền Tây Trung Quốc. Ngoài ra, có 24 tổ chức chính phủ  và thương mại khác bị cáo buộc hậu thuẫn chính quyền Bắc Kinh mua sắm các thiết bị công nghệ cho mục đích quân sự.

Theo  thông báo của Cục Công nghiệp và An ninh (BIS) thuộc Bộ Thương mại Mỹ, các đối tượng trong “danh sách đen” kinh tế này sẽ phải đối mặt với một số hạn chế về các mặt hàng công nghệ của Mỹ do có liên quan đến “các hoạt động đi ngược lại với an ninh quốc gia hoặc lợi ích chính sách đối ngoại” của Mỹ. Trong một tuyên bố, Bộ trưởng Thương mại Wilbur Ross tuyên bố việc bổ sung các công ty và thực thể trên vào “danh sách đen” kinh tế “thể hiện cam kết của Mỹ nhằm ngăn chặn việc sử dụng hàng hóa và công nghệ của Mỹ vào các hoạt động làm suy yếu lợi ích quốc gia của chúng ta”.

Hãng tin Reuters cho biết “danh sách đen” kinh tế mới của Washington tập trung vào các công ty trí tuệ nhân tạo (AI) và nhận dạng khuôn mặt, lĩnh vực mà các công ty sản xuất chip của Mỹ đầu tư lớn như Nvidia Corp, Intel Corp.

Trong số các công ty mục tiêu có NetPosa - một trong những công ty AI nổi tiếng nhất của Trung Quốc; Qihoo360 - công ty an ninh mạng lớn từng hủy niêm yết trên sàn chứng khoán Nasdaq năm 2015; hay CloudMinds - nhà điều hành các hệ thống dựa trên đám mây cho robot thông minh.  Hồi tháng 10-2019, Bộ Thương mại Mỹ cũng đã liệt 28 công ty và thực thể Trung Quốc vào “danh sách đen” thương mại vì vi phạm nhân quyền với người Duy Ngô Nhĩ, trong đó có các công ty khởi nghiệp AI hàng đầu và công ty giám sát hình ảnh Hikvision. 

Giới phân tích cho rằng những lý do mà Washington áp đặt hạn chế thương mại với các công ty và thực thể mới của Trung Quốc là cái cớ để chính quyền Tổng thống Donald Trump “dập” tham vọng thống lĩnh công nghệ then chốt bằng mọi cách của Bắc Kinh. Chính quyền Trump cáo buộc các công ty và thực thể Trung Quốc đã có nhiều thủ đoạn đánh cắp quyền sở hữu trí tuệ và trình độ công nghệ tiên tiến của các tập đoàn hùng mạnh Mỹ. Mặt khác, bước đi mới cũng là biện pháp Washington tăng cường gây sức ép lên giới lãnh đạo Trung Quốc liên quan đến những vấn đề thương mại, đại dịch COVID-19, Hong Kong, Đài Loan.

ĐỨC TRUNG