Trong nhiều thế hệ, người dân ở tỉnh Okinawa, phía Nam Nhật Bản, nổi tiếng là một trong những cộng đồng sống thọ nhất trên thế giới. Tuy nhiên, điều này đang thay đổi bởi những ảnh hưởng từ bên ngoài và giới trẻ đánh mất triết lý sống có mục tiêu.

Tuổi thọ trung bình của người dân Okinawa giảm, đặc biệt là nam giới. Ảnh: visitokinawajapan

Qua nghiên cứu, hầu hết các chuyên gia y tế đều kết luận rằng bí quyết sống thọ của người dân trên các đảo thuộc tỉnh Okinawa là sự kết hợp chế độ ăn dinh dưỡng, tập thể dục thường xuyên, sự hỗ trợ từ gia đình và cộng đồng. Trong khi phần lớn dân số Nhật sống thọ hơn trước đây, dân Okinawa lại bắt đầu chết sớm hơn. “Thủ phạm” được xác định là do các thế hệ trẻ đang quay lưng với lối sống truyền thống.

Năm 1980, Okinawa có tuổi thọ trung bình cao nhất Nhật Bản đối với cả nam lẫn nữ, trong đó đàn ông thường sống tới ít nhất 84 tuổi và phụ nữ là 90 tuổi. Nhưng vào năm 1990, tuổi thọ trung bình của đàn ông Okinawa chỉ cao thứ năm trong số 47 tỉnh ở Nhật và đến năm 2020 rơi xuống vị trí thứ 36 trong danh sách. Trong khi đó, phụ nữ Okinawa dẫn đầu danh sách cho đến năm 2005 và bị đẩy xuống vị trí thứ 7 vào năm 2020. Theo cuộc điều tra dân số năm 2020 của Bộ Y tế, Lao động và Phúc lợi Nhật Bản, tuổi thọ trung bình của phái mạnh Okinawa chỉ là 80,27 và phái yếu là 87,44.

“Tuổi thọ của cư dân trên đảo Okinawa đang giảm nhanh và chúng tôi tin rằng vấn đề là giới trẻ đã không nối gót những thế hệ đi trước. Người dân Okinawa đang bị ảnh hưởng bởi thực phẩm và lựa chọn về lối sống của những xã hội khác, đặc biệt là Mỹ”, Makoto Suzuki, người đồng sáng lập Trung tâm Nghiên cứu Khoa học Tuổi thọ Okinawa, chia sẻ. Kể từ khi Nhật Bản đầu hàng quân Đồng minh vào cuối Thế chiến thứ hai năm 1945, Okinawa vẫn là nơi có số lượng lớn căn cứ quân sự và hàng chục ngàn binh sĩ Mỹ. Theo ông Suzuki, văn hóa ăn thức ăn nhanh và xem truyền hình thay vì tập thể dục đã ảnh hưởng đến người dân địa phương.

Ăn nhiều rau củ, trái cây

“Thông thường, chế độ ăn uống của người dân Okinawa bao gồm nhiều rau củ, trái cây địa phương, các món ăn như đậu phụ, cá và thịt với khẩu phần nhỏ. Khi tôi còn là một cậu bé, chúng tôi ăn thịt khoảng một lần/tuần và tôi duy trì thói quen này đến ngày nay”, ông Suzuki bộc bạch, đồng thời cho biết ông cũng từng đi bộ, leo núi và bắn cung rất nhiều lúc còn trẻ.

Cụ ông 89 tuổi này cũng tin rằng khái niệm “ikigai” quan trọng đối với cuộc sống của người dân Okinawa, đặc biệt là ở những người lớn tuổi. Ikigai là một triết lý cổ truyền rằng con người phải sống có niềm vui và mục đích thay vì chỉ tồn tại. “Công việc của tôi ở bệnh viện rất bận rộn và đó là ikigai của tôi. Điều quan trọng đối với tôi là giúp đỡ những người bệnh và tôi không coi họ là bệnh nhân, mà xem họ như những người bạn của mình. Ở bên họ cũng giúp tôi tránh được sự cô đơn rất nguy hiểm cho người già”, ông nói thêm.

Tomoko Owan, Phó Giáo sư khoa y tại Đại học Ryukyus, chỉ ra rằng nhiều cư dân Okinawa gần đây đã tiếp cận cuộc sống “hối hả” của người Nhật đại lục nhiều hơn, trong khi làm việc ngày càng nhiều đồng nghĩa với việc có ít thời gian hơn để thư giãn, dành cho bạn bè, gia đình và sở thích của bản thân. Trong đó, karate gắn liền với Okinawa và cho đến ngày nay, rất nhiều người già Okinawa tập luyện môn võ này. Bản thân bà Owan cũng dạy karate ở trường của mình và đây là một phần không thể thiếu trong hoạt động tập thể dục hàng ngày của bà bởi karate giúp rèn luyện cơ thể, trí óc và tâm hồn.

Tuy nhiên, các thế hệ trẻ của Okinawa dường như đang hài lòng với lối sống hiện tại, ngay cả khi điều này có nghĩa họ khó có thể sống lâu như ông bà của mình.

HẠNH NGUYÊN (Theo DW)