Trung Quốc đang triển khai cuộc “tấn công ngoại giao” ở Trung Ðông khi tìm mọi cách mở rộng quan hệ với Các Tiểu Vương quốc Arab Thống nhất (UAE) - một trong những đồng minh truyền thống của Mỹ trong khu vực, trong bối cảnh ảnh hưởng của Washington giảm dần.

Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị (trái) và người đồng cấp UAE Abdullah Bin Zayed Al Nahyan trong cuộc gặp hồi cuối tháng 3. 

Ngoại giao vaccine COVID-19

Trung Quốc đã đồng ý cung cấp vaccine COVID-19 do Công ty dược Sinopharm phát triển cũng như công nghệ không dây thế hệ thứ 5 (5G) cho UAE. Ðược biết, Sinopharm hồi giữa tháng 5 đã thử nghiệm giai đoạn 3 vaccine do hãng này phát triển tại UAE. Loại vaccine này được xem là “cứu tinh” đối với nỗ lực ngăn chặn sự lây lan của virus Corona trong bối cảnh Tiểu Vương quốc Dubai chuẩn bị tổ chức Triển lãm Thế giới từ ngày 1-10 năm nay đến ngày 31-3-2022. Ðể đảm bảo nguồn cung, bên cạnh vaccine của Sinopharm, Dubai cũng đã nhập sản phẩm của Pfizer/BioNTech (Mỹ/Ðức), Oxford/AstraZeneca (Anh/Thụy Ðiển) cũng như Sputnik V (Nga). Hiện UAE đã thành công trong việc dần mở cửa trở lại ngành du lịch quan trọng nhờ cung cấp vaccine miễn phí cho tất cả mọi người, kể cả cư dân nước ngoài, đồng thời đang cạnh tranh với Israel để trở thành quốc gia có tỷ lệ dân số được tiêm vaccine cao nhất thế giới.

Ðáng chú ý, Trung Quốc và UAE đã thống nhất việc sản xuất vaccine của Sinopharm tại nhà máy mới đang được xây dựng ở Khu công nghiệp Khalifa. Ni Jian, đại sứ Trung Quốc tại UAE, cho biết khi hoàn thành, nhà máy có thể cho ra 200 triệu liều vaccine Sinopharm mỗi năm, qua đó có thể cung cấp vaccine cho người dân ở nhiều quốc gia tại khu vực, “đóng góp nhiều hơn vào việc xây dựng một cộng đồng toàn cầu khỏe mạnh”. Ðại sứ Ni nhấn mạnh, 2 nước sẽ tăng cường hợp tác và phối hợp trong các lĩnh vực liên quan tới vaccine như vận chuyển và phân phối. Thỏa thuận này được 2 nước công bố trong chuyến thăm UAE của Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị hồi cuối tháng 3.

Lâu nay, UAE áp dụng các ứng dụng của Trung Quốc để kiểm soát quá trình tiêm chủng vaccine cũng như quản lý thông tin về các xét nghiệm PCR để phát hiện ra các ca nhiễm COVID-19. Mặt khác, quốc gia Arab này đang nhờ Trung Quốc giúp tăng cường phòng thủ trước các cuộc tấn công khủng bố và giám sát các lực lượng chống chính phủ.

Vì lợi ích cốt lõi

Ðổi lại những trợ giúp trên, UAE dự kiến sẽ cho phép “gã khổng lồ” công nghệ Huawei của Trung Quốc, vốn bị Washington đưa vào danh sách đen do bị nghi ngờ gây tổn hại tới an ninh quốc gia Mỹ, xây dựng hệ thống mạng 5G. UAE cũng bày tỏ sự ủng hộ đối với nỗ lực của Trung Quốc trong việc bảo vệ “lợi ích cốt lõi” của mình, đồng thời lên tiếng ủng hộ Thế vận hội mùa đông 2022 ở Bắc Kinh. Ngoài ra, Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc và Ngân hàng Trung ương UAE đang cùng nghiên cứu cách sử dụng đồng nhân dân tệ số cho các khoản thanh toán xuyên biên giới.

Trung Quốc ngày càng xích lại gần hơn với UAE trong bối cảnh Mỹ giảm dần một số cam kết đối với Trung Ðông để “xoay trục” sang châu Á trước các thách thức an ninh từ Bắc Kinh. Ngược lại, Bắc Kinh muốn lấp đầy khoảng trống mà Washington để lại tại Trung Ðông. Mới đây, Trung Quốc đã đạt được thỏa thuận chiến lược kéo dài 25 năm với Iran trong nỗ lực “kết bạn” càng nhiều càng tốt với các nước trong khu vực. Tuy nhiên, trong khi mở rộng quan hệ với Trung Quốc, một số nước Arab vẫn cảnh giác trước ý định của Bắc Kinh.

Báo cáo về tham vọng quân sự của Trung Quốc được Lầu Năm Góc công bố năm ngoái nhận định, UAE là một trong những quốc gia mà Bắc Kinh “nhiều khả năng xem xét xây dựng thêm các cơ sở hậu cần quân sự ở nước ngoài”. Một số quan chức quốc phòng tin rằng Trung Quốc muốn thiết lập một căn cứ hải quân tại UAE, trong khi thông tin tình báo khẳng định Bắc Kinh đã thảo luận kế hoạch triển khai hàng trăm quân nhân tới quốc gia vùng Vịnh này. Washington cảnh báo Abu Dhabi rằng việc cho phép Bắc Kinh thiết lập căn cứ quân sự chắc chắn sẽ kết liễu thương vụ máy bay chiến đấu F-35, do Mỹ lo ngại bí mật công nghệ của tiêm kích tàng hình này rơi vào tay Trung Quốc.

TRÍ VĂN (Theo Nikkei Asia, WSJ)