Chính quyền của Tổng thống Mỹ Barack Obama hôm 16-12 thông báo đã trình Quốc hội Mỹ hợp đồng bán vũ khí lớn đầu tiên trong 4 năm qua cho Đài Loan, bất chấp phản ứng gay gắt từ phía Trung Quốc.

Theo phát ngôn viên Cục Các vấn đề Chính trị-Quân sự thuộc Bộ Ngoại giao Mỹ David McKeeby, gói vũ khí trị giá 1,83 tỉ USD phần lớn là trang thiết bị phòng thủ. Cụ thể, Viện Hải quân Mỹ cho biết Đài Loan sẽ nhận 2 tàu khu trục trang bị tên lửa dẫn đường lớp Oliver Hazard Perry trị giá 190 triệu USD, 13 hệ thống phòng thủ tầm gần Phalanx trị giá 416 triệu USD, 36 xe tấn công đổ bộ AAV-7 giá 375 triệu USD, 345 triệu USD cho loạt tên lửa chống tăng Javelin và TOW 2B cùng lô tên lửa phòng không vác vai Stinger trị giá 217 triệu USD. Ngoài ra, hợp đồng còn bao gồm hệ thống liên kết dữ liệu cho tàu hải quân và tàu quét mìn, mạng lưới thông tin liên lạc kết nối Đài Loan với Bộ Tư lệnh Thái Bình Dương của Mỹ.

Hiện tại, Quốc hội Mỹ có 30 ngày để xem xét và nếu không có trở ngại nào thì thỏa thuận trên sẽ được phê duyệt. Trong một tuyên bố, Đài Loan bày tỏ hoan nghênh động thái của Mỹ và gọi đây là "hành động biểu thị đầy đủ cam kết của Washington trong việc bảo đảm an ninh cho Đài Loan". Chính quyền của ông Mã Anh Cửu cũng nói thêm rằng gói vũ khí phần lớn là các trang thiết bị phòng thủ sẽ giúp Đài Loan tăng cường khả năng tự vệ và duy trì hòa bình ở eo biển Đài Loan. Phát ngôn viên Cơ quan Quốc phòng Đài Loan David Lo nhấn mạnh Đài Loan không có ý định chạy đua vũ trang, vì vậy Bắc Kinh không cần lo ngại việc Mỹ bán vũ khí cho Đài Loan mang tính chất đe dọa.

Trong khi đó, Trung Quốc tuyên bố Bắc Kinh "kiên quyết phản đối bất cứ nước nào bán vũ khí, khí tài quân sự hay công nghệ cho Đài Loan dưới bất kỳ hình thức hay lý do nào". Tuyên bố cũng nói thêm Bắc Kinh hy vọng Đài Loan "trân trọng sự phát triển hòa bình trong mối quan hệ song phương và làm nhiều hơn nữa để cải thiện và phát triển quan hệ Trung - Đài". Trung Quốc đồng thời bày tỏ thái độ "cực lực phản đối" việc Mỹ bán vũ khí cho Đài Loan. Trong một tuyên bố, Thứ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Trịnh Trạch Quang cho biết thương vụ mua bán trên "làm tổn hại mối quan hệ giữa Bắc Kinh và Washington", ảnh hưởng đến cái mà ông gọi là "lợi ích an ninh của Trung Quốc". Trên trang web của Bộ Ngoại giao Trung Quốc, ông Trịnh Thạch Quang còn đe dọa: "Bắc Kinh sẽ áp dụng mọi biện pháp cần thiết bao gồm lệnh trừng phạt đối với các công ty Mỹ tham gia thương vụ này do xét thấy việc Mỹ bán vũ khí cho Đài Loan tổn hại lợi ích quốc gia (của Trung Quốc)".

Về phần mình, đại diện ngoại giao Mỹ McKeeby cho biết chính sách lâu dài của Washington về việc bán vũ khí cho Đài Loan dựa trên đánh giá về nhu cầu quốc phòng của Đài Loan và đã được duy trì qua suốt 6 nhiệm kỳ gần đây của chính phủ Mỹ. Theo ông McKeeby, chính sách nhất quán của Mỹ không chỉ góp phần hỗ trợ nền an ninh của Đài Loan mà còn giúp duy trì hòa bình và ổn định trên eo biển Đài Loan.

MAI QUYÊN (Theo Reuters, AP, AFP, BBC, WSJ)