Tổng thống Mỹ Donald Trump đã thảo luận riêng với các cố vấn về khả năng sa thải Bộ trưởng Quốc phòng Mark Esper ngay sau cuộc bầu cử tháng 11, theo tiết lộ từ một nguồn tin thân cận.

Tổng thống Trump (phải) và Bộ trưởng Esper. Ảnh: ABC News

Nói trong điều kiện giấu tên, người này cho biết quan hệ giữa Tổng thống Trump và Bộ trưởng Esper “không mấy tốt đẹp” sau khi chủ nhân Nhà Trắng nhiều lần lôi kéo quân đội vào các vấn đề chính trị trong nước. Nhưng ông Trump được cho không hành động đến khi có kết quả bầu cử tổng thống. Trong khi đó, một nguồn tin khác hé lộ ông Esper cũng có ý định từ chức sau thời điểm bầu cử dù kết quả ra sao.

Trước tin tức này, phát ngôn viên Nhà Trắng Judd Deere không trực tiếp bác bỏ mà chỉ cho biết chính quyền hiện không có thông báo nhân sự nào và đây cũng không phải lúc thích hợp để suy đoán về những thay đổi sau bầu cử hay trong nhiệm kỳ hai nếu ông Trump tái đắc cử.

Bộ trưởng Esper được bổ nhiệm sau khi nhận số phiếu ủng hộ áp đảo trong cuộc bỏ phiếu phê chuẩn của Thượng viện hồi tháng 7-2019, thay thế quyền Bộ trưởng Quốc phòng Patrick Shanahan từ chức vì bê bối bạo lực gia đình. Vị cựu Bộ trưởng Lục quân khi đó được phe Cộng hòa lẫn Dân chủ coi như trụ cột vững chắc tại Bộ Quốc phòng giữa thời điểm chính quyền Trump chật vật xử lý một loạt vấn đề đối ngoại, nổi bật là căng thẳng leo thang với Iran, đối đầu cùng đồng minh Thổ Nhĩ Kỳ và những rắc rối trong quan hệ với Saudi Arabia.

Tuy nhiên, mâu thuẫn giữa Nhà Trắng và Lầu Năm Góc bắt đầu bùng phát hồi mùa hè khi biểu tình nổ ra tại hơn 75 thành phố ở Mỹ sau vụ người đàn ông da màu George Floyd tử vong khi bị cảnh sát bắt giữ. Trước áp lực kiểm soát bất ổn leo thang, Tổng thống Trump đe dọa điều động quân đội theo Đạo luật chống nổi dậy để giải quyết vấn đề. Bộ trưởng Esper lập tức phản đối việc dùng đạo luật hiếm khi sử dụng này để huy động sức mạnh vũ trang dập tắt tình trạng bất ổn dân sự. Tháng rồi, chủ nhân Lầu Năm Góc lần nữa công khai bất đồng với tổng thống khi ra lệnh cấm treo cờ Liên minh miền Nam thời nội chiến tại các khu căn cứ quân sự trong khi ông Trump bảo vệ những người Mỹ treo lá cờ này.

Hai bên tiếp tục “trống đánh xuôi, kèn thổi ngược” khi đồng thời ra tuyên bố mâu thuẫn về lý do Mỹ rút quân khỏi Đức. Nhưng “giọt nước tràn ly” khiến ông Trump muốn thay vị bộ trưởng 56 tuổi có thể liên quan những đánh giá về nguyên nhân vụ nổ kinh hoàng ở Lebanon. Ngay sau vụ nổ, Tổng thống Trump trích thông tin từ “các tướng lĩnh” không xác định, nói rằng đây dường như là một vụ tấn công bằng bom. Nhưng ông Essper xác định vụ việc nhiều khả năng là tai nạn.

Thay đổi các vị trí cấp cao vốn phổ biến sau mỗi nhiệm kỳ tổng thống Mỹ. Vấn đề là Lầu Năm Góc dưới thời ông Trump đã chứng kiến hàng loạt sự ra đi của các nhân vật hàng đầu trong khi nhiều vị trí nhân sự vẫn bỏ trống. Trước lúc ông Esper nhậm chức, Mỹ không có một bộ trưởng quốc phòng chính thức trong 6 tháng sau khi ông James Mattis từ chức hồi cuối năm 2018 để phản đối quyết định của Tổng thống Trump rút quân khỏi Syria và khởi động tiến trình giảm binh lính tại Afghanistan.

Hiện có phỏng đoán rằng cựu Chuẩn tướng Anthony Tata đang phụ trách chính sách dân sự ở Bộ Quốc phòng được cân nhắc thay thế ông Esper. Ủng hộ Tổng thống Trump nhiệt tình, nhưng ông Tata bị chỉ trích vì những bình luận xúc phạm đạo Hồi và gọi cựu Tổng thống Barack Obama là “thủ lĩnh khủng bố”.

MAI QUYÊN (Theo Reuters)