Ðó là cụm từ Thủ tướng New Zealand Jacinda Ardern dùng để mô tả mối quan hệ hiện nay giữa nước này với Trung Quốc.

Phát biểu ngày 3-5 tại Hội nghị thượng đỉnh kinh doanh Trung Quốc diễn ra ở thành phố Auckland của New Zealand, bà Ardern khẳng định có những việc mà Trung Quốc và New Zealand “không, không thể và sẽ không đồng ý với nhau”. “Khi vai trò của Trung Quốc trên thế giới gia tăng và thay đổi, những khác biệt giữa hai hệ thống của chúng ta, những lợi ích và giá trị định hình các hệ thống ấy, trở nên ngày càng khó có thể hòa giải”, Thủ tướng Ardern nói. Theo bà, đây là một thách thức không chỉ New Zealand mà nhiều nước Ấn Ðộ Dương - Thái Bình Dương, kể cả châu Âu, đang đối mặt.

Bà Ardern gặp Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại Bắc Kinh hồi năm 2019.

Bình luận được Thủ tướng Ardern đưa ra trong bối cảnh New Zealand đứng trước sức ép từ trong nước cũng như một số đồng minh phương Tây xung quanh việc Wellington không sẵn sàng cùng liên minh tình báo và an ninh Five Eyes (Ngũ Nhãn, cùng với Mỹ, Anh, Canada và Úc) chỉ trích Bắc Kinh về vấn đề nhân quyền.

Trung Quốc gần đây cáo buộc Five Eyes can thiệp vào công việc nội bộ của họ khi đưa ra các tuyên bố về Hong Kong và Tân Cương.

Thủ tướng Ardern khẳng định New Zealand sẽ tiếp tục đề cập các vấn đề này với tư cách cá nhân cũng như thông qua các đối tác. Theo bà, xử lý quan hệ với Trung Quốc không phải lúc nào cũng dễ dàng và “không có gì chắc chắn”.

Ám chỉ việc Trung Quốc trả đũa thương mại Úc (quốc gia láng giềng có quan hệ khắn khít với New Zealand) sau khi nước này đòi mở cuộc điều tra quốc tế về nguồn gốc COVID-19, bà Ardern nói cách Bắc Kinh ứng xử với các đối tác rất quan trọng. “Chúng tôi hy vọng Trung Quốc nhận ra lợi ích cốt lõi của nước này để hành xử trên thế giới theo cách phù hợp với trách nhiệm của một cường quốc đang lên, bao gồm vị trí ủy viên thường trực Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc”, Thủ tướng Ardern nhấn mạnh.

Trung Quốc hiện là đối tác thương mại lớn nhất của New Zealand. Kim ngạch xuất khẩu của New Zealand sang Trung Quốc hồi năm ngoái thậm chí bằng cả 3 bạn hàng kế tiếp là Úc, Mỹ và Nhật gộp lại. Thế nên cũng dễ hiểu khi Thủ tướng Ardern trong bài phát biểu có lúc dịu giọng nói rằng “Những khác biệt (với Trung Quốc) không nhất thiết xác định quan hệ giữa hai nước. Nó đơn giản là một thực tế”.

QUỐC KHÁNH