Trong khi các nước trên khắp châu Á tìm mọi cách để thúc đẩy tăng trưởng dân số, từ triển khai dịch vụ du lịch sinh sản tới trao thưởng cho những ai sinh em bé, Indonesia làm điều ngược lại.

Y tá một bệnh viện ở thủ đô Jakarta chăm sóc trẻ sơ sinh. Ảnh: Bloomberg

Theo đó, giới chức quốc gia đông dân thứ 4 thế giới khuyến khích người dân kết hôn muộn hơn, thúc đẩy kế hoạch hóa gia đình, kêu gọi áp dụng các biện pháp tránh thai nhằm giảm tỷ lệ sinh xuống còn 2,1 con/phụ nữ vào năm 2025. Được biết, quốc gia 270 triệu dân này hàng năm đón nhận khoảng 4,8 triệu trẻ sơ sinh. Jakarta lo ngại rằng bùng nổ dân số đồng nghĩa với cơ hội việc làm ngày càng ít hơn, trong khi tạo gánh nặng cho các dịch vụ công.

Cải thiện chất lượng nguồn nhân lực

Trong động thái mới nhất nhằm làm giảm tỷ lệ sinh, Indonesia hồi cuối tháng 1 đã triển khai chiến dịch kế hoạch hóa gia đình, tiếp theo chương trình kéo dài hàng thập kỷ nhằm giảm tỷ lệ sinh từ 3 con/phụ nữ xuống còn 2,4 con/phụ nữ. Hasto Wardoyo, Giám đốc Ủy ban Kế hoạch hóa Gia đình Quốc gia Indonesia, cho biết ngoài làm chậm tốc độ tăng dân số, đất nước vạn đảo đồng thời muốn cải thiện các yếu tố khác, chẳng hạn như y tế, giáo dục và việc làm.

“Trước đây, trọng tâm của chiến dịch là giảm dân số nhưng giờ đây chiến dịch còn nhằm mục đích cải thiện chất lượng dân số” - ông Wardoyo nhấn mạnh.

Patrick Cooke, nhà quản lý tại Công ty nghiên cứu Oxford Business Group (Anh), cho rằng chiến lược dân số mới của Indonesia phù hợp với các chiến lược rộng lớn hơn để đưa Indonesia hướng tới chuỗi giá trị công nghiệp trong các lĩnh vực như xe điện, chế biến sâu cũng như thúc đẩy tăng trưởng nền kinh tế kỹ thuật số lớn nhất Hiệp hội Các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN). “Tôi tin rằng các nhà đầu tư sẽ hứng thú trước sự thịnh vượng và trình độ kỹ năng ngày càng tăng ở Indonesia hơn là tình trạng tăng dân số” - ông Cooke nhận định.

Bước đi mạo hiểm?

Với quy mô dân số hiện tại của Indonesia, ngay cả tỷ lệ sinh tăng nhẹ hơn mức trung bình cũng có thể làm dân số nước này tăng mạnh. Liên Hiệp Quốc dự báo, với tỷ lệ sinh hiện tại là 2,3 con/phụ nữ, Indonesia sẽ có thêm 30 triệu người trong thập kỷ tới, tức cao hơn tổng dân số của nước Úc.

Giới phân tích vì vậy cho rằng động thái trên là một sự mạo hiểm đối với một thị trường mới nổi như Indonesia, nơi thu hút các nhà đầu tư bằng nguồn nhân công giá rẻ. Song, giới chức Indonesia cho rằng họ không thể chờ đợi được nữa, đặc biệt là chỉ trong một thời gian ngắn, nước này chứng kiến sự gia tăng số lượng thai phụ trong bối cảnh nhiều người phải tuân thủ lệnh ở nhà nhằm ngăn chặn sự lây lan của đại dịch COVID-19. Trong khoảng thời gian từ 1 đến 3 tháng năm ngoái, Indonesia ghi nhận tỷ lệ mang thai tăng 15%, tương đương khoảng 420.000 thai nhi.

Biện pháp mà Indonesia đưa ra tương phản với các nước láng giềng trong khu vực, đặc biệt là với Thái Lan và Singapore, những nơi dân số đang già đi nhanh chóng. Tại Thái Lan, chính phủ gần đây đã triển khai một chiến dịch dài hạn nhằm tránh trở thành nền kinh tế “già trước khi giàu”. Ngân hàng Trung ương Thái Lan nhiều lần cảnh báo rằng nước này có thể là quốc gia đang phát triển đầu tiên trở thành “xã hội già” vào năm tới, qua đó thúc đẩy tăng tuổi nghỉ hưu, khuyến khích chủ sử dụng lao động thuê những người trên 60 tuổi.

Trong khi đó, Singapore đề nghị tăng mức hỗ trợ tiền mặt cho những công dân sinh con giữa lúc các báo cáo cho thấy nhiều người có thể trì hoãn việc có con do mất việc làm, lương bị giảm do ảnh hưởng của COVID-19. Số lượng các vụ kết hôn ở đảo quốc sư tử đã giảm khoảng 10% trong năm ngoái.

TRÍ VĂN (Theo Bloomberg)