TRÍ VĂN (Tổng hợp)

Tờ Politico mới đây cho biết, “gã khổng lồ” công nghệ Trung Quốc Huawei đang dần thu hẹp quy mô hoạt động tại Bỉ, Pháp, Anh và chuyển hướng sang thị trường nội địa, đồng thời giải tán nhóm vận động hành lang cấp cao ở châu Âu và từ bỏ mong muốn thống trị thị trường viễn thông toàn cầu.

Khu sản xuất của Huawei ở tỉnh Quảng Ðông, Trung Quốc. Ảnh: Getty Images

Tham vọng toàn cầu bị dập tắt

Theo Politico, văn phòng của Huawei tại thủ đô Brussels (Bỉ) đã được bàn giao cho ban quản lý châu Âu có trụ sở tại thành phố Düsseldorf (Ðức). Nơi đây đã chứng kiến sự rời đi của người đứng đầu bộ phận truyền thông Phil Herd cũng như 3 nhân viên chủ chốt khác phụ trách vận động hành lang và chính sách. Tại thủ đô Luân Ðôn (Anh), Paul Harrison, Giám đốc Truyền thông của Huawei, cùng các nhân viên khác hồi tháng 10 đã ngưng đảm nhận nhiệm vụ của mình. Còn tại thủ đô Paris (Pháp), Stéphane Curtelin, Giám đốc Tiếp thị và Truyền thông, cũng đã rời vị trí hồi tháng 9.

Nguyên nhân khiến “gã khổng lồ” công nghệ Trung Quốc này ngày càng xa lánh lục địa mà họ từng coi là thị trường nước ngoài chiến lược nhất là do họ phải đối mặt với áp lực ngày càng tăng từ Mỹ. Hiện tại, Huawei đang quay trở lại thị trường Trung Quốc, cũng như tập trung sự phát triển vào một vài quốc gia châu Âu còn lại như Ðức, Tây Ban Nha và Hungary. Thậm chí, giới phân tích cho rằng các nước châu Âu còn lại đã “bí mật” cấm cửa Huawei khi đưa ra những quy định khiến tập đoàn này khó triển khai kế hoạch kinh doanh của họ tại đây. “Huawei hiện không còn là một công ty toàn cầu nữa mà giờ đây công ty này đang cố gắng tồn tại ở thị trường nội địa” - một nhân viên Huawei giấu tên nói với Politico.

Tình trạng khó khăn của Huawei đã được nhà sáng lập Nhậm Chính Phi thừa nhận trong bài phát biểu trước các giám đốc điều hành tại trụ sở chính ở Thâm Quyến hồi tháng 7. Theo ông Nhậm, 3 thách thức mà Huawei phải đối mặt trong vòng 3 năm qua, gồm sự thù địch từ Mỹ, sự gián đoạn do đại dịch COVID-19 và “chiến dịch quân sự đặc biệt” của Nga tại Ukraine, đã làm thay đổi chuỗi cung ứng toàn cầu và làm gia tăng mối lo ngại của châu Âu về sự phụ thuộc quá mức vào các quốc gia như Trung Quốc. “Môi trường mà chúng ta phải đối mặt trong năm 2019 khác với môi trường mà chúng ta phải đối mặt ngày nay. Ðừng cho rằng chúng ta sẽ có một tương lai tươi sáng hơn. Trước đây, chúng ta từng theo đuổi mục tiêu toàn cầu hóa và nỗ lực phục vụ toàn nhân loại. Thế nhưng lý tưởng của chúng ta ngày nay là gì, đó chính là tồn tại” - ông Nhậm ngậm ngùi nói.

Phần lớn những năm 2010, Huawei được người dân châu Âu coi là một công ty công nghệ thân thiện với chính quyền địa phương. Ðối với nhiều người, Huawei mang đến nhiều lợi ích cho lục địa già bởi công ty có tính cạnh tranh cao. Ðể lấy lòng người dân địa phương, Huawei thường xuyên tặng quà, thường bao gồm điện thoại Huawei, cũng như tổ chức các bữa tiệc xa hoa ở những địa điểm hào nhoáng. Chính phủ Mỹ khi đó lo ngại rằng cơ sở hạ tầng viễn thông do Huawei xây dựng có nguy cơ gián điệp và bảo mật nghiêm trọng. Năm 2019, Huawei hứng chịu lệnh trừng phạt của Washington. Con gái của ông Nhậm Chính Phi là Mạnh Vãn Chu hay còn được gọi là “công chúa Huawei” đã bị bắt tại sân bay ở thành phố Vancouver (Canada) theo yêu cầu của phía Mỹ. Bà Mạnh đóng vai trò quan trọng, là đại diện pháp lý và quan hệ công chúng của Huawei tại Mỹ. Thế nên, việc bà bị giam lỏng gần 3 năm tại Canada đã báo hiệu sự “cáo chung” của Huawei trên bình diện toàn cầu.

Ðòn “chí mạng” của ông Trump và cuộc chiến Nga - Ukraine

Vào đầu năm 2020, Huawei dường như có thể chống lại lệnh cấm của Mỹ. Ngày 28-1-2020, Thủ tướng Anh lúc bấy giờ là Boris Johnson đã bật đèn xanh cho Huawei tham gia vào một phần cơ sở hạ tầng 5G của xứ sương mù. Và chỉ một ngày sau đó, Liên minh châu Âu (EU) vạch ra chiến lược giảm sự phụ thuộc quá mức vào các nhà cung cấp Trung Quốc nhưng để ngỏ việc Huawei vận động chính phủ các nước tiếp tục mở cửa thị trường cho công nghệ Huawei. Vào tháng 5-2020, Tổng thống Mỹ Donald Trump áp đặt các biện pháp trừng phạt cứng rắn hơn đối với Huawei mà về cơ bản đã cắt đứt nguồn cung cấp chất bán dẫn của công ty. Tháng 7 năm đó, đến lượt ông Johnson tuyên bố rằng tất cả thiết bị của Huawei sẽ phải được loại bỏ khỏi mạng 5G của Anh ngay cả khi chính phủ ước tính rằng động thái này sẽ trì hoãn việc triển khai công nghệ và “ngốn” thêm kinh phí. Giai đoạn 2020-2021, các chính phủ châu Âu, gồm Pháp, Thụy Ðiển, Romania, các nước vùng Baltic, Bỉ và Ðan Mạch, đã cấm các thiết bị viễn thông Huawei tham gia vào mạng 5G, cũng như yêu cầu các nhà khai thác ngừng sử dụng thiết bị Huawei trong trung hạn.

Thế nhưng, việc ông Trump thất bại trong cuộc bầu cử năm 2021 và đại dịch COVID-19 ở châu Âu dần lắng xuống dường như tạo cơ hội cho Huawei “phản công”. Các nhà vận động hành lang của Huawei tại Brussels khi đó tỏ ra lạc quan rằng nhu cầu về thiết bị 5G tốc độ cao, giá rẻ của châu Âu sẽ vượt xa những lo ngại về an ninh. Họ thậm chí đã sắp xếp một loạt cuộc họp tại Nghị viện châu Âu. Tuy nhiên, ngày 24-2-2022, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã phát động “chiến dịch quân sự đặc biệt” tại Ukraine và cuộc họp bị hủy. Ðối với người dân châu Âu, phép tính rủi ro/lợi ích liên quan đến Huawei đã thay đổi chỉ sau một đêm.

Từ là nhà cung cấp công nghệ chiếm lĩnh thị phần tại châu Âu, Huawei giờ đây đang dần đánh mất vị thế của mình trước Ericsson của Thụy Ðiển và Nokia của Phần Lan. Trong 6 tháng đầu năm 2022, Ericsson chiếm 41%, Nokia 27% và Huawei còn giữ 28% thị phần tại châu Âu.