Sự việc nhà chức trách Belarus ngày 23-5 yêu cầu một máy bay của Hãng hàng không Ryanair (Ireland) hạ cánh khẩn cấp xuống sân bay Minsk với lý do kiểm tra an ninh đang gây ra những tranh cãi tại các nước có hành trình bay qua không phận quốc gia Ðông Âu này. EU và một số nước ngay lập tức đã tuyên bố trừng phạt Minsk.

Máy bay Ryanair bị buộc phải hạ cánh xuống phi trường Minsk. Ảnh: AFP

Ngày 24-5, các nhà lãnh đạo Liên minh châu Âu (EU) đã nhất trí áp đặt thêm những biện pháp trừng phạt đối với Belarus, trong đó có các lệnh trừng phạt kinh tế, đồng thời kêu gọi các hãng hàng không của 27 quốc gia thành viên tránh không phận Belarus và cho phép thực hiện lệnh cấm các hãng hàng không Belarus hoạt động trên không phận và tại các sân bay trong liên minh.

Theo ông Barend Leyts, người phát ngôn của Chủ tịch Hội đồng châu Âu Charles Michel, các nước EU đã kêu gọi Tổ chức Hàng không Dân dụng Quốc tế (ICAO) mở cuộc điều tra vụ việc. Họ cũng ủng hộ quyết định của Litva trục xuất đại sứ và tất cả các nhân viên ngoại giao Belarus tại nước này nhằm đáp lại hành động tương tự của Minsk.

Cùng ngày, Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Ursula von der Leyen thông báo tạm đình chỉ gói đầu tư trị giá 3 tỉ euro của EU dành cho Belarus. Các biện pháp trừng phạt mới có thể nhằm vào các cá nhân, các doanh nghiệp và các thực thể kinh tế tài trợ cho giới lãnh đạo Belarus, cũng như lĩnh vực hàng không của nước này.

Trong khi đó, theo phóng viên TTXVN tại Berlin, các hãng hàng không Ðức và Hà Lan, lần lượt là Lufthansa và KLM, đã quyết định không bay qua không phận Belarus.

Nga chỉ trích phương Tây phản ứng tiêu cực

Trong khi đó, Nga cáo buộc phương Tây có hành động cực đoan trong cách phản ứng với quyết định của Belarus liên quan đến máy bay của Ryanair. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova, trên trang Facebook cá nhân viết: “Thật sốc khi phương Tây gọi sự việc vừa xảy ra trên không phận Belarus là sai trái”. Trước đó, Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov cho rằng Belarus đã có cách tiếp cận “hoàn toàn phù hợp” trong vụ chuyển hướng máy bay của Ryanair sau khi nhận thông tin về thiết bị nổ.

Ngày 23-5, máy bay của Ryanair đang trên hành trình từ Athens (Hy Lạp) đến Vilnius (Litva) đã phải hạ cánh khẩn cấp xuống sân bay ở Minsk sau khi phi hành đoàn nhận được thông báo có thiết bị nổ trên máy bay. Máy bay tiêm kích MiG-29 thuộc lực lượng vũ trang Belarus đã cất cánh để hộ tống máy bay của Ryanair hạ cánh xuống sân bay Minsk. Lực lượng chức năng Belarus đã tiến hành kiểm tra sơ bộ cả trong và ngoài máy bay cũng như khoang hành lý, sau đó kiểm tra kỹ trong 2 giờ rưỡi đồng hồ. Tuy nhiên, sau khi kiểm tra, các chuyên gia chất nổ không phát hiện vật thể khả nghi nào. Nhà chức trách Belarus cho biết trong quá trình kiểm tra máy bay đã phát hiện trong danh sách hành khách có người đồng sáng lập kênh truyền hình Nexta Romat Protasevich mà chính quyền nước này năm ngoái cáo buộc phạm một loạt tội danh, trong đó có tổ chức các cuộc bạo động quy mô lớn. Cơ quan bảo vệ pháp luật Belarus đã bắt giữ người này.

Máy bay chở hơn 100 hành khách sau đã tiếp tục hành trình và hạ cánh xuống sân bay Vilnius của Litva vào tối 23-5. Bộ Ngoại giao Belarus sau đó khẳng định cách thức xử lý của Minsk trong vụ máy bay của Ryanair phải chuyển hướng và hạ cánh khẩn cấp xuống sân bay ở Minsk hoàn toàn hợp pháp và tuân thủ các quy định hàng không quốc tế.

PHƯƠNG HOA