Gần một năm sau sự kiện lịch sử Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng sang thăm Hoa Kỳ, chuyến thăm Việt Nam từ ngày 23 đến 25-5 của Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama được đánh giá là bước khẳng định xu hướng phát triển tích cực của một trong những mối quan hệ đặc biệt trên thế giới, khi hai quốc gia từng ở hai bên chiến tuyến giờ đây trở thành những đối tác thân thiện dù vẫn còn tồn tại một số bất đồng.

Là Tổng thống Hoa Kỳ thứ 3 liên tiếp thăm Việt Nam, sau các chuyến thăm năm 2000 của Tổng thống Bill Clinton và năm 2006 của Tổng thống George W. Bush, ông Obama sẽ ghi dấu ấn mới trong quan hệ Đối tác toàn diện Việt Nam – Hoa Kỳ.

"Gác lại quá khứ, hướng tới tương lai" là chủ trương mà Việt Nam và Hoa Kỳ theo đuổi trong suốt hơn 20 năm qua kể từ khi hai nước chính thức tuyên bố bình thường hóa quan hệ song phương (năm 1995) và sau hơn 40 năm khép lại cuộc chiến tranh Việt Nam năm 1975. Đặc biệt, sau khi nâng quan hệ lên Đối tác toàn diện, sự hợp tác giữa nước ngày càng được mở rộng và đi vào thực chất, thể hiện rõ rệt trong các lĩnh vực an ninh - quốc phòng, giáo dục, khoa học-công nghệ, chống biến đổi khí hậu,… Kim ngạch trao đổi thương mại đã tăng 90 lần, lên 45 tỉ USD năm 2015, và triển vọng sẽ còn lạc quan hơn sau khi các bên hoàn tất phê chuẩn Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP). Việt Nam và Hoa Kỳ hiện là những đối tác đáng tin cậy trong các vấn đề toàn cầu cũng như của khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Hai nước cũng đang hợp tác chặt chẽ với các đối tác khác trong khuôn khổ Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á-Thái Bình Dương (APEC), Hội nghị Cấp cao Đông Á (EAS) hay Diễn đàn Khu vực ASEAN (ARF),… vì hòa bình, an ninh và thịnh vượng của khu vực, trong đó có vấn đề an ninh và tự do hàng hải ở Biển Đông, hay an ninh nguồn nước và phát triển bền vững tại hạ nguồn sông Mekong.

Hàng loạt vấn đề dự kiến sẽ được thảo luận trong khuôn khổ chuyến thăm của Tổng thống Obama như TPP, vấn đề dỡ bỏ lệnh cấm bán vũ khí sát thương, khắc phục hậu quả chiến tranh như tẩy rửa chất độc dam cam/dioxin, hợp tác kinh tế - thương mại, an ninh – quốc phòng và nhiều lĩnh vực khác. Trước thềm chuyến thăm, tờ "New York Times" của Hoa Kỳ đã nhận định rằng ông Obama sẽ "tập trung vào tương lai, thay vì quá khứ", sẽ làm sâu sắc hơn các mối quan hệ an ninh và kinh tế với một trong những nhân tố khu vực ngày càng quan trọng là Việt Nam.

Trong tuyên bố hôm 19-5, Chủ tịch Ủy ban Quân lực Thượng viện Hoa Kỳ, Thượng nghị sĩ John McCain khẳng định chuyến thăm của Tổng thống Obama tới Việt Nam thể hiện một bước tiến tích cực nữa trong quan hệ giữa hai nước. Theo ông McCain, Việt Nam ngày nay đang nổi lên như "một đối tác quan trọng" của Hoa Kỳ tại khu vực, cam kết bảo đảm các nguyên tắc của trật tự châu Á - Thái Bình Dương, trong đó có tự do hàng hải, tự do thương mại và giải quyết hòa bình các tranh chấp quốc tế. Thượng nghị sĩ McCain cho rằng để đảm bảo cho Việt Nam đóng một vai trò quan trọng hơn nữa trong việc duy trì an ninh và ổn định ở châu Á - Thái Bình Dương, Hoa Kỳ cần tiếp tục hợp tác với Việt Nam trong việc chia sẻ thông tin, nâng cao năng lực phản ứng trên Biển Đông, mở rộng hợp tác hải quân giữa hai nước. Ông McCain đồng thời cho rằng đã đến lúc Mỹ dỡ bỏ hoàn toàn lệnh cấm vận vũ khí đối với Việt Nam, một tàn dư của quá khứ đang gây cản trở quan hệ hai nước.

Theo TTXVN