Để Luật Bảo hiểm y tế sửa đổi được phát huy hiệu quả, trong tháng 1-2015, Ban Văn hóa - Xã hội HĐND thành phố đã "Giám sát việc thực hiện quy định về bảo hiểm y tế đối với học sinh phổ thông (BHYT - HS)". Qua giám sát thực tế tại quận Bình Thủy và huyện Phong Điền vào hai ngày 26 và 27-1, đã bật lên những vấn đề cần rút kinh nghiệm cho công tác BHYT HS.

Đạt chỉ tiêu thi đua 100%, nhưng...

Theo báo cáo của quận Bình Thủy, đến cuối năm 2014 quận đã vận động được gần 19.500 HS tham gia BHYT, đạt tỷ lệ 100% (trong năm học 2014 -2015), tăng 4.601 HS so với cùng kỳ năm học trước (chỉ đạt 78,9%). Đối với đối tượng HS thuộc diện hộ cận nghèo được ngân sách nhà nước hỗ trợ 80%, gia đình chi trả 20% số tiền tính trên mệnh giá thẻ BHYT. Quận có tổng cộng 235 em, đều được Ngân hàng Sacombank và Hội Bảo trợ bệnh nhân nghèo thành phố hỗ trợ mua thẻ BHYT. Tuy nhiên, Trường TH Thới An Đông 1 đã bị cử tri của quận Bình Thủy phản ánh nhà trường thiếu công bằng, vì đã lấy tiền quỹ mua BHYT cho 60 HS, để đạt chỉ tiêu thi đua 100% HS tham gia BHYT. Tại buổi làm việc với Đoàn giám sát, phía lãnh đạo địa phương, có bà Phan Thị Nguyệt, Phó Chủ tịch UBND quận Bình Thủy, xác nhận phản ánh của cử tri là đúng sự thật. Cô Nguyễn Thị Hợi, Hiệu trưởng Trường TH Thới An Đông 1, giải thích: "Nhà trường đã giải quyết cho phụ huynh được chậm đóng tiền học bán trú, để dành phần tiền đó mua BHYT, nhưng phụ huynh vẫn không mua. Giáo viên chủ nhiệm đến tận nhà HS để vận động, có nhiều em cả ba mẹ đều đi làm ăn xa. Nhà trường đành phải giải quyết bằng biện pháp tình thế là trích tiền quỹ để mua BHYT cho các em này".

Em Trần Dương Hà Long, lớp 1A3 Trường TH Thới An Đông 1, được cô y tá Nguyễn Thị Xê kiểm tra chiều cao tại phòng Y tế của nhà trường.

Huyện Phong Điền vào đầu tháng 12-2014, đã công bố đã thực hiện công tác BHYT HS đạt tỷ lệ 100% (trên 12.300 HS/30 trường học). Tuy nhiên, các năm học trước huyện Phong Điền là đơn vị có tỷ lệ học sinh tham gia BHYT chỉ đạt từ 30% – 65%, thấp nhất thành phố. Thành phố kiểm tra để tìm hiểu giải pháp bứt phá của huyện trong việc vận động HS tham gia BHYT để phát huy trong toàn thành phố. Tuy nhiên, qua kiểm tra công tác vận động HS tham gia BHYT vào đầu năm học 2014-2015, nhiều thành viên trong Đoàn giám sát của HĐND thành phố phát hiện quy trình chỉ đạo công tác vận động HS tham gia BHYT của huyện Phong Điền chưa hợp lý. Xung quanh việc huyện Phong Điền đạt tỷ lệ 100% HS tham gia BHYT trong năm học 2014-2015, sớm hơn các quận, huyện trong thành phố, bà Nguyễn Thị Mỹ Phương, Phó Giám đốc Bảo hiểm xã hội, thành viên Đoàn giám sát, cho biết: Tổng kết công tác năm 2014, Bảo hiểm xã hội thành phố sẽ khen thưởng các đơn vị về nhất, nhì, ba công tác phát triển BHYT HS. Đối với huyện Phong Điền, tuy đạt chỉ tiêu 100% HS tham gia BHYT, nhưng qua kiểm tra của Bảo hiểm xã hội huyện có đến 1.000 HS đã có thẻ BHYT theo diện khác. Theo quy định, huyện phải báo cáo các em này được mua thẻ BHYT theo diện nào. Đến nay, huyện chưa báo cáo, nên Bảo hiểm xã hội thành phố chưa thể xét kết quả thi đua, khen thưởng.

Cần giải pháp căn cơ

Xung quanh việc giám sát công tác BHYT trong các trường học ở quận Bình Thủy và huyện Phong Điền, bà Trần Thị Xuân Mai, Trưởng Ban Ban Văn hóa – Xã hội HĐND, Trưởng đoàn giám sát của HĐND thành phố, kết luận: Công tác BHYT HS nhằm mục tiêu chăm sóc sức khỏe cho thế hệ rường cột của nước nhà. Trong đó, yêu cầu ngành giáo dục phải tổ chức tốt phòng y tế tại nhà trường. Tuy nhiên, hầu như nhà trường chỉ dồn sức vào mục tiêu thi đua đạt 100% HS tham gia BHYT. Thực tiễn, đã phát sinh bất cập. Địa phương cần theo dõi, kiểm tra để việc thực hiện công tác BHYT trong nhà trường đạt yêu cầu HS tự nguyện tham gia BHYT, đảm bảo tính công bằng xã hội.

Theo quy định trong năm 2015 này, thành phố phải đạt tỷ lệ 70% dân số tham gia BHYT, tăng 5% so với năm 2014. Trên thực tế, số lượng tăng thêm thành phố phải tập trung vận động đối tượng học sinh, sinh viên và hộ gia đình, vì số lượng người tham gia BHYT thuộc đối tượng cán bộ, công nhân viên chức và diện chính sách hầu như ở mức cố định. Luật BHYT sửa đổi quy định 100% thành viên trong hộ phải cùng mua BHYT, nên việc phát triển BHYT trong diện hộ gia đình đang gặp trở ngại. Vậy nên, vận động 100% sinh viên – học sinh tham gia BHYT sẽ là giải pháp giúp thành phố đạt mục tiêu về phát triển BHYT. Nhìn lại công tác phát triển BHYT năm qua, sinh viên – học sinh là đối tượng bắt buộc nhưng vẫn còn trên 11.000 em chưa tham gia.

Luật BHYT sửa đổi quy định mệnh giá thẻ BHYT của HS bằng 4,5% trên mức lương cơ sở, tăng 1,5% so với năm 2014. Theo thống kê của BHXH thành phố, trong những cơ sở giáo dục có tỷ lệ HS tham gia BHYT đạt 100% , thì nhiều em chỉ mua thẻ BHYT thời hạn 6 tháng, tức đến đầu năm 2015 thẻ BHYT này đã hết hạn sử dụng. Làm thế nào để ngành giáo dục tiếp tục đạt mục tiêu thi đua 100% HS tham gia BHYT. Thiết nghĩ, giải pháp căn cơ phải là công tác tuyên truyền, vận động để phụ huynh HS thông hiểu và đồng thuận với mục tiêu BHYT toàn dân của Nhà nước.

Bài, ảnh: ĐÌNH KHÔI