Cảnh sát dùng vòi rồng giải tán người biểu tình tại Istanbul hôm 27-12. Ảnh: AP

Hôm 28-12, lần đầu tiên Thủ tướng Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan đã trực tiếp cáo buộc những thành viên thuộc phong trào Hizmet của giáo sĩ Hồi giáo đang sống lưu vong ở Mỹ Fethullah Gulen thâm nhập vào lực lượng cảnh sát, tòa án nước này và phát động cuộc điều tra tham nhũng nhằm chống lại chính phủ của ông.

Thủ tướng Erdogan thường hay cáo buộc các thế lực bên ngoài đang cố gây bất ổn đất nước, gần đây nhất là hồi tháng 6 khi làn sóng biểu tình phản đối việc chính phủ thân Hồi giáo của ông lên kế hoạch tái thiết công viên Geizi ở Istanbul. Trong tuyên bố về cuộc điều tra tham nhũng đang nhắm vào những người thân với đảng Công lý và Phát triển (AKP) cầm quyền của mình, ông Erdogan đã miêu tả các phần tử thù địch trong nước là "những con tốt" bị sai khiến bởi các thế lực ở bên ngoài. "Có một chiến dịch bôi nhọ nghiêm trọng. Có những quan chức tòa án đang làm hoen ố những người vô tội. Họ cũng nằm trong lực lượng cảnh sát"- Thủ tướng Erdogan nhấn mạnh.

Trong khi đó theo hãng tin AP, Yalcin Akdogan- cố vấn chính trị của ông Erdogan- trong bài viết hồi tuần rồi trên tờ Star thân Ankara cũng khẳng định phong trào Hizmet từng "dựng lên" hàng trăm sĩ quan quân đội, những người hồi năm rồi đã bị kết án vì mưu đồ lật đổ chính phủ. Quân đội Thổ Nhĩ Kỳ từng 3 lần điều hành đất nước kể từ những năm 1960, nhưng quyền lực của họ đã bị hạn chế trong hơn một thập niên cầm quyền của ông Erdogan. Tuy nhiên, mới đây quân đội tuyên bố họ sẽ không bị kéo vào chính trường xung quanh bê bối hiện nay.

Được cho là thách thức nghiêm trọng nhất trong 11 năm qua, cuộc điều tra hối lộ và tham nhũng nổ ra từ hôm 17-12 đã khiến Thủ tướng Erdogan hồi giữa tuần rồi phải thay gần một nửa nội các (sau khi 3 bộ trưởng từ chức), cách chức và điều chuyển hàng loạt chỉ huy cảnh sát và ra lệnh cho cảnh sát điều tra phải báo cáo với cấp trên trước khi thực hiện yêu cầu điều tra từ công tố viên.

Hôm 27-12 được cho là "Ngày thứ sáu đen tối" với Thủ tướng Erdogan khi 3 nghị sĩ thuộc đảng AKP, trong đó có cựu Bộ trưởng Du lịch Ertugrul Guney, cũng đã "dứt áo ra đi" giữa lúc các cuộc biểu tình diễn ra rầm rộ ở nhiều thành phố lớn của Thổ Nhĩ Kỳ. Tại Istanbul, hơn 1.000 cảnh sát chống bạo động phải dùng vòi rồng, hơi cay và đạn cao su để giải tán khoảng 10.000 người biểu tình tụ tập tại quảng trường Taksim đòi ông Erdogan và chính phủ từ chức, đánh dấu cuộc biểu tình lớn thứ 3 tại thành phố này trong tuần qua. Trong khi đó, hàng ngàn người biểu tình cũng với lời kêu gọi trên đã xuống đường ở Ankara và một số thành phố khác. Hôm 28-12, ước tính 4.000 người biểu tình đã tập trung tại khu vực trung tâm của Ankara. Theo truyền thông Thổ Nhĩ Kỳ, 70 người đã bị bắt giữ.

Bất ổn chính trị cùng làn sóng biểu tình hiện nay cũng đã tác động đến tình hình kinh tế Thổ Nhĩ Kỳ với việc đồng nội tệ lira mất giá thê thảm. Theo AFP, vào cuối phiên giao dịch hôm 27-12, 2,1492 lira mới đổi được 1 USD, trong khi thị trường chứng khoán Istanbul thì giảm 1,04% xuống còn 63.885,22 điểm, mức thấp nhất kể từ tháng 8-2012.

THANH BÌNH (Theo Guardian, TTXVN)