Đương kim Tổng thống Goodluck Jonathan hy vọng sẽ tái nhiệm. Ảnh: Nation

Hơn 73 triệu cử tri đại diện cho 150 triệu dân Nigeria hôm qua (16-4) đã đi bỏ phiếu bầu tổng thống. Đây được coi là cuộc bầu cử đáng tin cậy và minh bạch nhất trong gần 2 thập niên qua. Tuy nhiên, nó diễn ra trong bối cảnh xung đột sắc tộc vẫn tiếp tục đẫm máu ở nước này và nhất là tình hình bất ổn lan rộng ở Trung Đông, Bắc Phi và Tây Phi, khiến dư luận lo ngại và quan tâm theo dõi.

Nhiều cuộc thăm dò dư luận cho thấy đương kim Tổng thống Goodluck Jonathan là người có khả năng giành chiến thắng nhất trước các đối thủ như cựu tướng quân đội Muhammadu Buhari; cựu quan chức chống tham nhũng Nuhu Ribadu; và thống đốc bang Kano, ông Ibrahim Shekarau. Theo quy định, cuộc bầu cử sẽ kết thúc ngay trong vòng một nếu có ứng cử viên giành được quá bán số phiếu ủng hộ và đảm bảo có đủ 25% số phiếu ủng hộ ở 2/3 trên tất cả 36 bang của Nigeria. Vì thế, theo các nhà phân tích, nhiều khả năng cuộc bầu cử sẽ bước vào vòng hai, bởi mỗi ứng cử viên đều đại diện cho các đảng phái và lợi ích khác nhau ở quốc gia có khoảng 250 dân tộc sinh sống, trong đó chiếm đa số là người Hồi giáo ở phía Bắc và người Thiên chúa giáo ở Đồng bằng Niger thuộc miền Nam. Mặc dù vậy, ông Jonathan, nhà lãnh đạo đầu tiên xuất thân từ Đồng bằng Niger vẫn có thể làm nên bất ngờ, bất chấp đối thủ đáng ngại nhất là ông Buhari, vốn nhận được sự ủng hộ rộng rãi của người dân miền Bắc, có khả năng so kè đến phút chót.

Hiện nay, đảng Dân chủ Nhân dân cầm quyền của ông Jonathan đang chiếm đa số ở Thượng và Hạ viện Nigeria, nhưng cuộc tổng tuyển cử ngày 2-4 cho thấy các đảng đối lập có thể giành quyền kiểm soát nghị viện nước này. Quá trình kiểm phiếu vẫn chưa kết thúc và dự kiến kết quả sẽ được công bố ngày 26-4, điều đó cho thấy có gì đó bất thường và nó có thể là nguyên nhân gây ra nhiều vụ đánh bom và tấn công khủng bố làm hơn 30 người chết từ ngày tổng tuyển cử đến nay.

Nigeria là quốc gia đông dân nhất và là nhà sản xuất dầu mỏ lớn nhất châu Phi, có nền kinh tế lớn thứ hai châu lục (sau Nam Phi), nhưng tỷ lệ nghèo đói lại rất cao. Trong khi ngành công nghiệp dầu mỏ và khí đốt chỉ tính riêng năm ngoái đã thu về 59 tỉ USD, tức chiếm 80% nguồn thu ngân sách, Tổ chức Khủng hoảng Quốc tế cho biết 70% dân Nigeria sống dưới 1 USD/ngày. Giới truyền thông phương Tây cho rằng một trong những nguyên nhân chủ yếu dẫn đến thực trạng trên là do tham nhũng. Theo Tổ chức liêm chính toàn cầu của Liên Hiệp Quốc, từ năm 1970-2009, tổng số tiền thất thoát từ nguồn thu dầu mỏ ở Nigeria có thể lên tới 89,5 tỉ USD. Đây là lý do khiến quốc gia Tây Phi này đứng thứ 130 trên tổng số 180 nước và vùng lãnh thổ được Tổ chức Minh bạch Quốc tế xếp hạng chỉ số tham nhũng.

Tuy nhiên, Tổng thống Jonathan mới lên nắm quyền lãnh đạo Nigeria từ tháng 5-2010 sau cái chết đột ngột của người tiền nhiệm Umaru Yar’Adua. Cơ hội chính trị của ông có thể là do “may mắn”, nhưng giới phân tích nhận định sự kiện đó đã mở ra chương mới giúp Đồng bằng Niger giàu dầu mỏ nhưng nghèo khó và hứng chịu nhiều thảm họa ô nhiễm môi trường được cải thiện an ninh trước các tay súng nổi dậy đòi ly khai.

Dư luận hy vọng Nigeria sẽ vượt qua thử thách từ cuộc bầu cử này.

KIẾN HÒA (Tổng hợp)