Mỹ đã chấp nhận “khoản quyên góp vô điều kiện” là một máy bay phản lực hạng sang từ Qatar, mà không có quy định nào về cách xử lý chuyên cơ này sau khi Tổng thống Donald Trump rời nhiệm sở, theo bản ghi nhớ giữa Bộ Quốc phòng hai nước được đài ABC News tiếp cận.

Nội thất cao cấp của chiếc máy bay Boeing mà Qatar tặng ông Trump. Ảnh: Luxury Launches
 

Vào đầu tháng 7, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Pete Hegseth và người đồng cấp Qatar Saoud bin Abdulrahman Al-Thani đã ký một bản ghi nhớ, trong đó nêu rõ “khoản quyên góp vô điều kiện” là một máy bay Boeing 747-8 khổng lồ. Tài liệu không đề cập cụ thể đến chuyên cơ Không lực Một nhưng cho biết Lầu Năm Góc có thể sử dụng máy bay “theo bất kỳ cách nào mà họ cho là phù hợp”. Máy bay này sẽ được tặng theo điều kiện “nguyên trạng”, nghĩa là Lầu Năm Góc chịu mọi chi phí nâng cấp máy bay nhằm tăng cường an ninh. Bộ Quốc phòng cũng sẽ chịu trách nhiệm vận hành và bảo dưỡng máy bay, hiện đang ở bang Texas.

Thỏa thuận trên mở đường cho Không quân Mỹ bắt đầu quá trình tân trang phương tiện được mệnh danh là “cung điện bay” để phục vụ tổng thống. Việc nâng cấp dự kiến sẽ mất 1 hoặc 2 năm để hoàn thành.

Hồi tháng trước, Bộ trưởng Không quân Troy Meink ước tính việc cải tạo máy bay có thể “tốn dưới 400 triệu USD” song các chuyên gia hàng không cho rằng con số này là quá lạc quan. Ðài ABC News đưa tin chi phí thực tế có thể lên tới 1 tỉ USD, thậm chí cao hơn vì cần phải tháo dỡ gần như toàn bộ máy bay để lắp đặt hệ thống liên lạc được mã hóa, tăng cường năng lực phòng thủ và bảo vệ trước các mối đe dọa mạng và vật lý.

Theo ông Meink, chi phí tân trang máy bay sẽ được trích từ ngân sách “dư thừa” của chương trình tên lửa đạn đạo liên lục địa Sentinel, nhưng sẽ không ảnh hưởng đến chương trình này. Sentinel là chương trình quân sự của Mỹ nhằm thay thế 400 tên lửa hạt nhân Minuteman III được bố trí trên các bệ phóng ngầm khắp đất nước. Tuy nhiên, chương trình này đang chậm tiến độ và vượt ngân sách, với mức chi phí vượt 81% kể từ tháng 9-2020 và hiện ước tính tiêu tốn của Washington 141 tỉ USD.

Ngày 27-7, báo New York Times tiết lộ số tiền 934 triệu USD mà Lầu Năm Góc dự định dùng để hiện đại hóa Sentinel đã được chuyển sang một dự án bí mật. Dự án này bị nghi ngờ là việc tân trang máy bay do Qatar tặng.

Ðầu năm nay, Tổng thống Trump xác nhận rằng Hoàng gia Qatar sẽ tặng cho ông một chiếc Boeing 747-8, trị giá 400 triệu USD. Ông cho rằng đây là “món quà miễn phí” và sẽ “dại dột” nếu không nhận. Các nguồn tin cho biết sau khi tổng thống rời nhiệm sở vào năm 2029, quyền sở hữu máy bay này dự kiến sẽ được chuyển giao cho quỹ thư viện của Tổng thống Trump.

Việc nhận quà này đã hứng chỉ trích từ các phe phái chính trị, từ những người đứng đầu đảng Dân chủ đến các nhân vật có ảnh hưởng tới phong trào “Làm nước Mỹ Vĩ đại Trở lại” (MAGA). Các nghị sĩ đảng Dân chủ tin rằng vụ việc có dấu hiệu tham nhũng và gọi đây là hành vi vi phạm các quy định của hiến pháp về việc cấm quan chức Mỹ nhận quà từ các nguyên thủ quốc gia nước ngoài.

Hiến pháp Mỹ có quy định cấm tổng thống nhận quà từ các thực thể bên ngoài, bao gồm chính phủ nước ngoài và thậm chí cả thành viên Quốc hội. Ðiều I Hiến pháp nghiêm cấm bất kỳ chủ nhân Nhà trắng nào nhận quà tặng hoặc thù lao từ “Quốc vương, Hoàng tử hoặc Nhà nước nước ngoài” mà không có sự đồng ý của Ðồi Capitol.

HẠNH NGUYÊN (Tổng hợp)