Phản ứng trước tuyên bố của Israel về lệnh tạm dừng các hoạt động quân sự chiến thuật tại một số khu vực Dải Gaza, cộng đồng quốc tế cho rằng đây là bước đi cần thiết nhưng không đủ để giải quyết nhu cầu lương thực đang ở mức báo động trên vùng lãnh thổ này.

Người Palestine tại một điểm cứu trợ thức ăn ở phía Bắc thành phố Gaza hôm 27-7. Ảnh: Getty Images

Theo thông báo từ Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF), lệnh tạm dừng chiến đấu vì lý do nhân đạo được áp dụng mỗi ngày từ 10 giờ sáng tới 8 giờ tối (giờ địa phương) ở 3 khu vực đông dân cư gồm thành phố Gaza, Deir al-Balah và Muwasi.

Tuyên bố tạm dừng ném bom trên không và tấn công mặt đất được Israel đưa ra sau nhiều tháng các cơ quan viện trợ, chuyên gia nhân quyền và một số chính phủ lên tiếng cảnh báo về nạn đói khi Tel Aviv hạn chế đưa hàng viện trợ vào vùng lãnh thổ có hàng triệu người Palestine sinh sống. IDF cũng chỉ định những tuyến đường an toàn để Liên Hiệp Quốc (LHQ) và các cơ quan liên quan vận chuyển hàng tiếp tế dinh dưỡng cùng nhu yếu phẩm khác cho người dân trên khắp Gaza. Trước đó, IDF cho biết đã phối hợp các tổ chức quốc tế thả những kiện hàng viện trợ bao gồm bột mì, đường và thực phẩm đóng hộp xuống phía Bắc Gaza.

Hiện tại, Hội Trăng Lưỡi liềm đỏ Ai Cập đã điều động 100 xe tải chở hơn 1.200 tấn lương thực đến cửa khẩu Kerem Shalom. Hoan nghênh động thái của Israel, Phó Tổng Thư ký phụ trách các vấn đề nhân đạo và điều phối cứu trợ khẩn cấp của LHQ Tom Fletcher cho biết đang liên lạc với các nhóm tại hiện trường để tăng cường khả năng tiếp cận hàng triệu người đang đối mặt với nạn đói ở Gaza.

Trong số này, Chương trình Lương thực Thế giới của LHQ (WFP) cho biết họ có đủ lương thực để nuôi sống toàn bộ 2,1 triệu người Palestine ở Gaza trong gần 3 tháng. Với gần 1/3 dân số Gaza không có gì ăn trong nhiều ngày và gần nửa triệu người đang chịu đựng tình trạng đói kém, WFP hy vọng cam kết của Israel về hành lang an toàn cho phép tăng cường viện trợ lương thực khẩn cấp đến người cần được giúp đỡ. Mặt khác, cơ quan LHQ kêu gọi lệnh ngừng bắn rộng rãi hơn để đảm bảo toàn bộ dân thường ở Gaza tiếp cận viện trợ nhân đạo theo cách nhất quán và an toàn.

Chung quan điểm, một số nước châu Âu cũng cho biết Israel cần có nhiều động thái thiết thực hơn để cải thiện tình hình nhân đạo ở Gaza. Theo lời Ngoại trưởng Anh David Lammy, tạm dừng chiến thuật trong giao tranh ở một số khu vực là cần thiết nhưng lại quá trễ với cuộc khủng hoảng nhân đạo đang ở mức báo động. Về phần mình, Thủ tướng Đức Friedrich Merz trong cuộc điện đàm với người đồng cấp Israel Benjamin Netanyahu đã yêu cầu Tel Aviv hành động trong khả năng để phát viện trợ khẩn cấp và sớm đạt lệnh ngừng bắn ở Gaza. Ủng hộ nỗ lực lớn hơn, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan trong cuộc điện đàm với nhà lãnh đạo Pháp Emmanuel Macron khẳng định giải pháp 2 nhà nước là bước đi thiết yếu cho hòa bình lâu dài trong khu vực.

Kể từ khi xung đột bùng phát, thống kê của Bộ Y tế Gaza cho thấy có ít nhất 133 người đã chết vì suy dinh dưỡng, bao gồm 87 trẻ em. Ngày 27-7, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cảnh báo tình trạng suy dinh dưỡng tại Dải Gaza đang ở mức “báo động”, đồng thời chỉ trích việc Israel “cố ý cản trở” viện trợ là nguyên nhân khiến nhiều người thiệt mạng. WHO cho rằng đây là một cuộc khủng hoảng hoàn toàn có thể ngăn chặn được.WHO nêu rõ tình trạng suy dinh dưỡng tại Gaza đang diễn biến nguy hiểm, thể hiện qua số ca tử vong tăng vọt trong tháng 7. Trong 74 ca tử vong liên quan đến suy dinh dưỡng được ghi nhận từ đầu năm 2025, có tới 63 ca được ghi nhận trong tháng 7 - bao gồm 24 trẻ em dưới 5 tuổi.

Về phần mình, Israel đến nay vẫn phủ nhận việc họ khiến người dân Palestine ở Gaza chết đói với tuyên bố đã cung cấp hơn 94.000 xe tải lương thực tính từ đầu cuộc chiến  Tuy nhiên, nhân vật cấp cao của phong trào kháng chiến Hồi giáo Hamas, Mahmoud Merdawi cho biết Israel thay đổi chiến lược đồng nghĩa với việc thừa nhận tình trạng khủng hoảng nhân đạo ở Gaza. Và mục đích hành động này là để cải thiện vị thế quốc tế của nước này chứ không phải để cứu người.

Quyết định ra lệnh ngừng bắn cục bộ của Israel cũng được đưa ra vài ngày sau khi tiến trình đàm phán ngừng bắn với Hamas tiếp tục gặp trở ngại. Israel cho biết họ sẵn sàng chấm dứt chiến tranh nếu Hamas đầu hàng, giải giáp vũ khí và lưu vong. Nhưng trước thái độ phản đối từ nhóm chiến binh này, Tel Aviv cho biết đang xem xét “các lựa chọn thay thế” để đạt được mục tiêu đưa các con tin từ Dải Gaza về nước và chấm dứt sự kiểm soát của Hamas ở khu vực.

MAI QUYÊN (Theo CBS News, Al Jazeera)