Chính phủ Afghanistan vừa lên tiếng xác nhận thủ lĩnh Taliban Mullah Omar đã chết ở Pakistan cách đây 2 năm.

"Chính phủ Cộng hòa Hồi giáo Afghanistan dựa trên thông tin đáng tin cậy xác nhận rằng thủ lĩnh Mullah Mohammad Omar của Taliban đã chết hồi tháng 4-2013 ở Pakistan"- thông báo của văn phòng tổng thống Afghanistan nói rõ hôm 29-7. Tuyên bố chính thức được đưa ra sau khi các nguồn tin giấu tên của chính phủ và phiến quân nói với giới truyền thông về cái chết của người đàn ông sinh năm 1960 này và sau khi chính quyền Kabul cho biết đang điều tra các báo cáo xung quanh cái chết của y.

Hãng tin Pháp AFP dẫn lời một quan chức cấp cao thuộc chính phủ thống nhất quốc gia Afghanistan nói Omar "chết do bệnh tật và được chôn cất ở tỉnh Zabul thuộc miền Nam Afghanistan". Riêng Haseeb Sediqi, phát ngôn viên Hội đồng an ninh quốc gia Afghanistan, tiết lộ thêm rằng Omar chết tại bệnh viện Karachi "trong hoàn cảnh bí ẩn". Chính quyền của Tổng thống Mỹ Barack Obama cho biết các báo cáo về cái chết của ông Omar là "đáng tin".

Vị thủ lĩnh một mắt này của Taliban đã từng lãnh đạo cuộc nổi dậy đẫm máu chống lại liên quân do Mỹ dẫn đầu sau khi chế độ của ông ở Afghanistan bị lật đổ hồi năm 2001. Waheed Muzhda, người từng phục vụ trong Bộ Ngoại giao dưới chế độ Taliban, cho rằng lời xác nhận về cái chết của ông Omar có nghĩa là những thông điệp được đưa ra dưới danh nghĩa Mullah Omar trong 2 năm qua đều là "những sự lừa dối".

Hồi tháng 4 vừa rồi, các tay súng nổi dậy Taliban đã công bố tiểu sử của Omar trong động thái bất ngờ mà giới phân tích cho là dường như Taliban muốn ngăn chặn ảnh hưởng của tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng bên trong hàng ngũ của họ, khi một số thành viên Taliban thể hiện sự bất mãn đã đào tẩu sang IS trong những tháng gần đây.

Hôm 30-7, phía Taliban cũng đã xác nhận cái chết của thủ lĩnh Omar, đồng thời chỉ định người thay thế ông ta. Theo hãng tin Mỹ AP, cuộc họp Hội đồng Tối cao Taliban diễn ra tại thành phố Quetta (Pakistan) đã chọn phó thủ lĩnh Mullah Akhtar Mansoor làm nhà lãnh đạo mới của nhóm nổi dậy này. Ông Mansoor được xem là thân với giới chức Pakistan và sự lựa chọn ông này có thể đào sâu thêm chia rẽ nội bộ Taliban giữa một bên muốn đàm phán với Chính phủ Afghanistan và bên kia muốn theo đuổi cuộc nổi dậy.

Cùng ngày, tiến trình hòa bình đã bị chựng lại khi Taliban phát tín hiệu họ rút khỏi cuộc thương lượng trong khi Bộ Ngoại giao Pakistan thông báo vòng đàm phán (dự kiến diễn ra hôm 31-7) bị hoãn lại.

THANH BÌNH (Theo AFP, AP, The Australian, Guardian)