Không nằm ngoài dự đoán, ứng viên Volodymyr Zelensky (ảnh) đã giành chiến thắng vang dội trước Tổng thống đương nhiệm Petro Poroshenko trong cuộc bầu cử tổng thống vòng hai tại Ukraine ngày 21-4. 

Zelensky giành được 73% số phiếu ủng hộ, so với chưa tới 25% của Poroshenko. Nhiều người dân Ukraine đã thể hiện sự vui mừng trước chiến thắng của danh hài và lãnh đạo nhiều nước cũng  chúc mừng ông Zelensky. Kết quả chính thức sẽ được công bố vào ngày 1-5 và tổng thống mới dự kiến sẽ nhậm chức không muộn hơn 3-6.

Dù giành thắng lợi vang dội, nhưng theo các nhà phân tích, lãnh đạo mới của Ukraine sẽ phải đối mặt không ít thách thức khi Kiev vẫn còn mắc kẹt trong cuộc xung đột tại miền Đông và chìm trong nghèo đói, tham nhũng. Các cử tri mong muốn vị tổng tư lệnh mới sẽ đặt dấu chấm hết cho cuộc chiến với “các lực lượng ly khai do Mát-xcơ-va hậu thuẫn” vốn kéo dài 5 năm qua, khiến khoảng 13.000 người thiệt mạng. Cuộc xung đột dai dẳng này cũng để lại gánh nặng to lớn cho nền kinh tế và xã hội của quốc gia 42 triệu dân.

Sau cuộc nổi dậy lật đổ chính quyền thân Nga năm 2014, chính quyền thân phương Tây ở nước này đạt được thỏa thuận về gói cứu trợ trị giá  17,5 tỉ USD với Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) để củng cố nền kinh tế. Tuy nhiên, quá trình giải ngân thường bị trì hoãn do chính phủ của ông Poroshenko không thúc đẩy các bước cải cách theo yêu cầu của IMF, bao gồm các biện pháp chống tham nhũng. Mặc dù Tổng thống đắc cử Zelensky cam kết làm mọi điều cần thiết để thanh toán nợ, song giới phân tích cảnh báo nghĩa vụ nợ của quốc gia Đông Âu này sẽ lên đến hơn 20 tỉ USD trong 3 năm tới.

Danh hài Zelensky sẽ lãnh đạo đất nước còn nhiều khó khăn như thế trong khi ông lại chưa từng có kinh nghiệm chính trị cũng như vạch ra quá ít chính sách cụ thể. Zelensky chỉ nổi tiếng ở lĩnh vực điện ảnh, với vai diễn trên truyền hình về một giáo viên trở thành tổng thống Ukraine. Tên của chương trình “Người đầy tớ của Nhân dân” đã được danh hài 41 tuổi lấy làm tên đảng của ông khi ra tranh cử.

Như vậy, Zelensky sẽ nối gót nhiều nghệ sĩ trên thế giới, thực hiện bước nhảy thành công từ sân khấu sang chính trường. Trước đó, Ronald Reagan là ngôi sao điện ảnh đầu tiên trở thành nguyên thủ quốc gia. Năm 1937, ông này đến Hollywood và gắn bó với kinh đô điện ảnh thế giới trong hơn hai thập niên. Reagan được bầu làm thống đốc bang California vào năm 1966 trước khi trở thành chủ nhân Nhà Trắng năm 1981. Tương tự tại Philippines, diễn viên hành động Joseph Estrada nhảy vào chính trường năm 1969, giữ chức thị trưởng thành phố San Juan, thượng nghị sĩ một nhiệm kỳ rồi trở thành phó tổng thống. Đến năm 1998, người từng góp mặt trong khoảng 100 bộ phim này đắc cử tổng thống nhưng tại vị được 3 năm thì bị phế truất trong cuộc biểu tình của dân chúng vì những cáo buộc tham nhũng. Diễn viên điện ảnh và sân khấu nổi danh Salvador del Solar của Peru thì trở thành bộ trưởng văn hóa trước khi được bầu làm thủ tướng từ tháng 3-2019. Tuy nhiên, trường hợp gần giống Zelensky nhất là diễn viên hài theo tư tưởng bảo thủ Jimmy Morales. Dù không có kinh nghiệm chính trị nhưng Morales đã giành chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống Guatemala năm 2015, với cam kết đẩy lùi tham nhũng.

Bên cạnh diễn viên, có nhiều nhân vật tham gia chương trình truyền hình, âm nhạc và thể thao bước chân vào chính trường và trở thành nhà lãnh đạo chính phủ, nguyên thủ quốc gia. Tỉ phú truyền thông Ý Silvio Berlusconi, vốn nổi tiếng trong các chương trình giải trí bán khỏa thân, có 3 nhiệm kỳ thủ tướng trong giai đoạn 1994-2011. Tổng thống Mỹ Donald Trump không chỉ được biết đến như tỉ phú địa ốc mà còn là ngôi sao chương trình trò chơi truyền hình thực tế “The Apprentice” (Nhân viên tập sự) từ năm 2004-2015. Nhạc sĩ Vytautas Landsbergis thì đắc cử tổng thống Litva năm 1990. Ca sĩ đường phố Michel Martelly giành chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống Haiti năm 2011. Vận động viên đấu kiếm từng giành huy chương vàng Olympic Pal Schmitt trở thành tổng thống Hungary năm 2010. George Weah, siêu sao bóng đá hồi những năm 1990 đã đắc cử tổng thống Liberia năm 2017. Ngôi sao bóng gậy (cricket) của Pakistan Imran Khan thì trở thành thủ tướng năm 2018.

THANH BÌNH (Theo AFP, Reuters)