Theo thăm dò gần đây, đa số phụ nữ đất nước Mặt trời mọc nhận thấy tỷ lệ nữ tham gia chính trường ở tất cả các cấp đều rất thấp, nhưng rất ít người sẵn sàng bước ra tranh cử.
Nội các Nhật Bản hiện chỉ có hai phụ nữ. Ảnh: AP
Qua khảo sát đối với 10.000 phụ nữ trong độ tuổi 18-69, quỹ Nippon Foundation phát hiện 62,2% ý kiến cho rằng nữ giới có quá ít đại diện trong các tổ chức chính trị ở cấp địa phương lẫn quốc gia. Khoảng 63,7% chị em đề nghị cần tăng số lượng phụ nữ trên chính trường. Nhưng khi được hỏi về việc tham gia tranh cử, chỉ 2% tỏ ra háo hức và 6% "có chút hứng thú", tức là 92% phụ nữ không có tham vọng chính trị.
Thật ra, Nhật Bản hiện có nhiều nữ chính khách nổi tiếng, chẳng hạn như Thị trưởng Tokyo Yuriko Koike, Bộ trưởng Tư pháp Yoko Kamikawa và Bộ trưởng Thế vận hội Seiko Hashimoto. Tuy nhiên, số lượng tổng thể lại rất khiêm tốn so với các nước khác trên thế giới. Cụ thể, "bóng hồng" chỉ chiếm khoảng 10% số lượng hạ nghị sĩ và 20% thượng nghị sĩ Nhật Bản. Tỷ lệ này tại các hội đồng tỉnh cũng chỉ hơn 10%. Trên toàn cầu, trung bình 24,3% số ghế trong Quốc hội ở các nước do phụ nữ nắm giữ, mà đứng đầu là Rwanda với trên 61%. Xét ở phạm vi từng khu vực, nữ chiếm 19,8% số lượng chính khách tại châu Á, 28,6% ở châu Âu và 30,6% tại châu Mỹ.
"Có nhiều nguyên nhân giải thích tại sao phụ nữ không góp mặt nhiều trong đời sống chính trị Nhật Bản, trong đó trở ngại lớn nhất nằm ở định kiến ăn sâu vào tư tưởng cho rằng đây là thế giới chủ yếu do nam giới thống trị", Hiromi Murakami, Giáo sư khoa học chính trị thuộc Đại học Temple của Mỹ chi nhánh tại Nhật, nhận định. Một số cử tri vẫn còn tồn tại tư duy cổ hủ, đặc biệt ở vùng nông thôn. Nữ ứng viên thường bị hỏi vì sao không ở nhà nấu ăn cho chồng, nuôi dạy con cái!
Thăm dò của Nippon Foundation đã củng cố lối suy nghĩ trên, khi có 34,5% phụ nữ tin rằng rất khó cân bằng giữa đời sống của một chính trị gia và trọng trách chăm lo gia đình. 34% chị em thì nói thẳng "chính trường dành cho nam giới". Trước những bình luận tiêu cực, tự ti về khả năng của chính mình, chẳng hạn như "dễ xúc động, kém thông minh", Nippon Foundation đề nghị phụ nữ nên thay đổi cách suy nghĩ về bản thân. Ngoài ra, có nhiều ý kiến cho rằng môi trường không thuận lợi để hỗ trợ nữ chính khách. Đơn cử như trường hợp của cựu Bộ trưởng Nội vụ Seiko Noda. Tháng 9 năm ngoái không phải lần đầu tiên bà Noda từ bỏ ý định tranh cử ghế chủ tịch đảng Dân chủ Tự do (LDP) cầm quyền. Trong các năm 2015 và 2018, vị này từng muốn thách thức Thủ tướng Shinzo Abe trong cuộc bầu cử lãnh đạo, nhưng phải bỏ cuộc sau khi không giành được sự ủng hộ của đủ 20 nghị sĩ LDP - điều kiện tiên quyết cho việc ứng cử.
Lâu nay, các đảng phái chính trị ở Nhật cũng không mời phụ nữ đứng ra giới thiệu đường lối chính sách của họ với các cử tri, cho dù "phái yếu" chiếm hơn 50% dân số quốc gia Đông Á này. Trong Báo cáo Khoảng cách về giới của Diễn đàn Kinh tế Thế giới cuối năm 2019, Nhật Bản đứng hạng 121, vị trí thấp kỷ lục của họ, xếp dưới tất cả các nước khác thuộc Nhóm G7. Về tỷ lệ phụ nữ tham gia chính trị, Nhật đứng thứ 144 trên thế giới.
HẠNH NGUYÊN (Theo SCMP)