Cuối tuần qua, người dân và du khách khi dừng chân ở Bến Ninh Kiều đã được thưởng thức những làn điệu dân ca Nam Bộ ngọt ngào, sâu nặng tình đất, tình người. Những đêm thi diễn của Liên hoan Ðàn, hát dân ca Nam Bộ năm 2024, do Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tổ chức, là điểm sáng trong nỗ lực bảo tồn dân ca của TP Cần Thơ.

Tiết mục ru con Nam Bộ của đơn vị quận Bình Thủy.

Chương trình thi diễn mở màn của đơn vị huyện Thới Lai mang đến nhiều ấn tượng. Chọn chủ đề “Thới Lai sáng mãi tên Người”, chương trình gồm những tiết mục đàn, hát dân ca ca ngợi người con ưu tú của quê hương - đồng chí Châu Văn Liêm. Qua điệu Lý Năm Căn trữ tình, lời mới viết về cuộc đời và sự nghiệp cách mạng của đồng chí rất ý nghĩa: “Vì sao sáng giữa trời cao. Người con của đất Tây Ðô. Dâng hiến tuổi xuân cho quê hương…”. Chương trình còn sử dụng nhiều làn điệu dân ca như Hò Huê tình, Vè, Lý Giao duyên, Lý Bốn mùa, Nói thơ Bạc Liêu… rất nhuần nhuyễn, hòa quyện với chủ đề. Ðặc biệt, phần hòa tấu dàn nhạc ngũ âm tạo nên không khí rộn vui, nhận được nhiều tràng pháo tay từ khán giả.

Ðơn vị quận Ninh Kiều chuyển tải nét đẹp của dân ca Nam Bộ qua những điệu lý như Lý Làm quen, Lý Trái mướp, Lý Bốn mùa, Lý Con cóc, Lý Dĩa bánh bò… và đặc biệt là hoạt cảnh dân ca nhiều màu sắc. Xem chương trình dự thi, du khách Nguyễn Lý Trung Bình, chia sẻ: “Một tiết mục khéo léo kết hợp nhiều điệu lý, nghe rất hấp dẫn. Ca sĩ hát rất hay, chân chất. Chương trình ấn tượng lắm”.

Với quận Bình Thủy, chương trình dự thi mang đến những tiết mục dân ca chân chất, mộc mạc, bên cạnh những tiết mục mang hơi thở hiện đại. Ðó là những câu hát đồng dao “Úp lá khoai, mười hai chong chóng…” hay là những câu hát ru bên chiếc võng đưa êm: “Ầu ơ… Gió mùa thu mẹ ru con ngủ…”. Chương trình mang đến bài Lý Kéo chài sôi động, hiện đại, cùng vũ đạo đẹp mắt. Chị Kiều Diễm (Trung tâm Văn hóa, Thể thao và Truyền thanh quận Bình Thủy) chia sẻ: Ðô thị hóa kéo theo sự dịch chuyển, thay đổi không gian văn hóa, thay đổi phương thức lao động sản xuất, khiến những điệu hò, điệu lý mất dần không gian diễn xướng. Ðể dân ca sống mãi, cần tạo lập môi trường nuôi dưỡng và phát triển đúng chất. Liên hoan Ðàn, hát dân ca Nam Bộ chính là nỗ lực của TP Cần Thơ cũng như quận Bình Thủy, thời gian qua.

Tham gia liên hoan có 9 đơn vị đến từ các quận, huyện của thành phố, với những chương trình được đầu tư công phu, hấp dẫn. Ðiểm đáng ghi nhận là tất cả chương trình đều có tiết mục viết lời mới, bám sát chủ đề, ca ngợi những đặc trưng, thành tựu của quê hương, xứ sở. Nhiều tiết mục được dàn dựng kỹ lưỡng, hiện đại. Các diễn viên, nghệ nhân trình diễn cũng rất có nghề. Tất cả làm nên những chương trình đáng xem, thu hút hàng trăm khán giả dự xem mỗi đêm, đặc biệt là có nhiều du khách nước ngoài cũng thích thú thưởng thức, cổ vũ.

Dân ca Nam Bộ là hình thức diễn xướng dân gian mang đậm sắc thái văn hóa Nam Bộ, gắn bó mật thiết với đời sống của người dân phương Nam. Dân ca Nam Bộ rất đa dạng, từ hò, lý, vè đến nói thơ, hát ru… Mỗi loại hình đều có những cách thức diễn xướng đặc trưng, nhưng tựu trung là sự mộc mạc, bình dị, gửi gắm tiếng lòng của người dân. TP Cần Thơ tự hào là vùng đất giàu bản sắc văn hóa, nhiều loại hình diễn xuất dân ca, dân nhạc độc đáo. Trong đó, Hò Cần Thơ và Hát ru của người Việt ở Cần Thơ đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.

Ông Nguyễn Minh Tuấn, Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch TP Cần Thơ, nhắc lại thành công của Liên hoan Cải lương toàn quốc năm 2024 do TP Cần Thơ đăng cai và cho biết: Ngoài nỗ lực tổ chức thành công Liên hoan Cải lương toàn quốc, TP Cần Thơ không ngừng thúc đẩy phong trào văn hóa, văn nghệ và nghệ thuật truyền thống ở địa phương. Liên hoan Ðàn, hát dân ca Nam Bộ là nỗ lực kế tiếp nhằm giới thiệu và quảng bá giá trị nghệ thuật dân ca Nam Bộ, góp phần bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa, nghệ thuật truyền thống. “Liên hoan tạo điều kiện để các nghệ nhân, diễn viên không chuyên được giao lưu, trao đổi chuyên môn, nâng cao chất lượng biểu diễn, khuyến khích phong trào đàn, hát dân ca, thúc đẩy phong trào văn nghệ quần chúng ở địa phương. Ngoài ra, liên hoan cũng là dịp phát hiện tài năng tiêu biểu để chăm bồi”, ông Tuấn nói thêm.

Bài, ảnh: DUY KHÔI