Thủ tướng Mark Rutte (giữa) rời khỏi cung điện Hoàng gia Hà Lan sau khi nộp đơn từ chức. Ảnh: AP

Thủ tướng Hà Lan Mark Rutte cùng nội các của ông ngày 23-4 đã đệ đơn từ chức lên Nữ hoàng Beatrix, sau khi một đảng cực hữu quyết định rút khỏi liên minh cầm quyền. Động thái này có thể mở đường cho một cuộc bầu cử sớm, dự đoán vào đầu tháng Sáu tới.

Văn phòng Hoàng gia Hà Lan cho biết Nữ hoàng Beatrix đã chấp nhận đơn từ chức của chính phủ vì đã thất bại trong cuộc đàm phán xây dựng kế hoạch “thắt lưng buộc bụng” hồi tuần qua. Cuộc đàm phán bàn về các biện pháp thắt chặt tài chính diễn ra từ tháng 3 đã lâm vào bế tắc khi đảng Tự do (PVV) của ông Geert Wilders không tán thành gói chi tiêu khắc khổ giảm 14-16 tỉ euro từ ngân sách và quyết định rút lui khỏi quốc hội 18 tháng tuổi. Sự bất đồng này có nghĩa chính quyền của ông Rutte không đạt được thỏa thuận về biện pháp tài chính trong nỗ lực giảm mức thâm hụt ngân sách của Hà Lan theo qui định của Liên minh châu Âu (EU) xuống 3% trên Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) vào năm 2013, trong khi nước này phải đệ trình nó lên Ủy ban châu Âu trước ngày 30-4. Thâm hụt ngân sách của Hà Lan năm nay dự kiến khoảng 4,6% GDP.

Theo dự báo của các nhà phân tích, nền kinh tế thứ 5 của Khu vực đồng euro (Eurozone) có thể phải đối mặt với nguy cơ bị hạ bậc tín nhiệm trái phiếu vốn đang ở mức vàng “AAA” nếu không thể thông qua kế hoạch cắt giảm ngân sách. Hà Lan được xem là một trong những đồng minh nhiệt tình nhất ủng hộ chính sách tài khóa chặt chẽ do Đức-Pháp khởi xướng. Vì thế, cuộc khủng hoảng chính trị của nước này có thể ảnh hưởng không nhỏ đến tiến trình phê chuẩn các “quy tắc tài chính vàng” nhằm đẩy lùi cuộc khủng hoảng nợ công của khu vực kéo đã dài hơn 2 năm qua.

Để ngăn ngừa thảm họa trên, quốc hội Hà Lan ngày 24-4 đã nhóm họp nhằm yêu cầu ông Rutte trình bày rõ kế hoạch cải thiện thâm hụt ngân sách và ấn định thời điểm tổ chức tổng tuyển cử trước thời hạn.

Lãnh Vân (Theo Reuters, AP)