Thuyên vội vàng xuống đồi với bó cỏ sữa nặng trĩu trên tay. Mặt trời đã về bên kia núi, những đứa trẻ trong làng rủ nhau ra đồng cỏ, hát vang những bài ca không đầu không cuối khiến đàn chim ăn đêm giật mình đập cánh phành phạch. Gió trên đồi thổi về cuốn theo đám lá khô phủ đầy cánh rừng. Trong màu chiều ráng đỏ, Thuyên nhìn thấy cánh buồm nâu xa tít ngoài khơi. Có lẽ giờ này cha đang đợi. Đường rừng im ắng không một tiếng động, chốc chốc một chú dơi bay ra từ bụi tầm ma. Tiếng côn trùng rả rích trong bụi cỏ ven đường, át cả tiếng kêu chiêm chiếp của chú chim non lạc mẹ.
Ngôi nhà nhỏ của Thuyên nằm lọt thỏm dưới chân đồi, trong vườn cha trồng hoa nhiều tử đằng, mùa này nở rộ. Vườn sau, những bụi ngải cứu mọc rậm rịt. Bên kia khu vườn, một rừng dương trụi lá, loài chim ăn đêm ở đó, cứ sẩm tối, chúng lên đường kiếm ăn, tiếng kêu chao chát…
Thuyên đẩy cánh cổng gỗ, bên trong đã khóa, ổ khóa còn hơi ấm tay cha. Cha lại đi, chẳng kịp đợi Thuyên về. Ngõ vắng hoe, tiếng gió khua đống lá khô xào xạc, sương xuống lành lạnh, trong vườn xông ra mùi ngai ngái của lá mục.
… Thuyên thức giấc. Đêm qua đợi cha, Thuyên thiếp đi lúc nào chẳng hay. Sáng thức dậy, cha cũng lại đi rồi, mảnh giấy cha viết vội để trên bàn “Con ăn xong nhớ tưới cây”. Thuyên đến bên ô cửa nhìn ra vườn, những bụi cỏ um tùm trong bóng mát của buổi sáng, từng đàn châu chấu nhảy múa trong đống cỏ ướt. Bức chân dung mẹ trên tường, gương mặt đẹp và buồn, chiếc khăn choàng qua hờ hững. Khi Thuyên còn bé, cha thường bế đến trước bức chân dung và nói với Thuyên: “Mẹ đấy!”. Thuyên ngạc nhiên, nỗi ngạc nhiên của một đứa trẻ không hiểu sao mẹ lại ở trên tường. Lớn thêm một chút, Thuyên hiểu mẹ đã về thế giới bên kia, để cha con Thuyên ở lại...
Có tiếng mở khóa lách cách ngoài ngõ. Cha về.
“Mặc áo ấm vô con!” - cha nhẹ nhàng nói với Thuyên rồi quay sang người phụ nữ bên cạnh: “Con gái anh”. Thuyên ngây người nhìn, quên cả chào hỏi. “Chào con!” - người phụ nữ mỉm cười nhìn nàng. “Vâng!” - Thuyên lí nhí chào rồi chạy vụt vào trong, men theo lối cửa sau, ra vườn.
Trời sẩm tối, khu vườn đen ngòm, lá khô rụng lả tả trên lối đi. Ngồi nơi này Thuyên nghe từng cơn gió trên đồi thổi về mang theo mùi gỗ mục, phảng phất cả mùi quả rừng của những chú chim làm rơi vãi. Nước mắt Thuyên trào ra. Người đó là ai? Sao lại theo cha về đây? Thuyên mơ hồ một điều lâu nay thoáng nghĩ.
Thuyên trở vào nhà, cha bên bàn làm việc, người phụ nữ đang loay hoay cắt chiếc bánh ngọt, ngẩng lên nhìn thấy Thuyên, bà lại gần dịu dàng đặt đĩa bánh vào tay Thuyên. “Không! Cháu không ăn!” - Thuyên giật mình lớn tiếng.
Cha quay lại: “Con, đừng như vậy!”. Thuyên lao ra ngõ, lên đến con dốc quen thuộc, Dốc Mơ - Thuyên đặt tên cho nó vậy. Mỗi khi lên đồi Thuyên thường nghỉ chân ở đây để rũ đám cỏ may lì lợm bám vào váy, cũng có khi để quan sát mẹ con khỉ bồng bế nhau đi kiếm ăn. Lần nào Thuyên cũng trò chuyện với ông cụ chăn dê già. Bên đống củi khô vừa nhặt được, ông kể Thuyên nghe chuyện thời trai trẻ.
Gió trên đồi tràn xuống, Thuyên bỗng thấy lạnh, chiếc áo phong phanh trên người khiến Thuyên co ro. Ngày còn bé, có lần Thuyên theo cha lên đồi và ở lại. Trong cái chòi canh, ngoài cha con Thuyên còn có ông cụ canh rẫy. Hình như rất lâu rồi ông chẳng đi đâu ra khỏi ngọn đồi này. Cha và ông chuyện trò thâu đêm rồi lăn ra ngủ. Thuyên nhẹ nhàng se sẽ đẩy tấm liếp chắn, lách mình rón rén ra ngoài... Lần đầu tiên trong đời Thuyên nhìn thấy trăng trên núi và phát hiện ra trăng nơi đây sáng và lạnh…
Thuyên quay về, trong nhà vẫn còn ánh đèn, cha thức đợi. Thuyên rón rén mở cửa, những chiếc lá khô lả tả, cánh cửa đóng sầm lại, ngọn đèn trên bàn run rẩy. Cha lặng lẽ. Người phụ nữ đã không còn ở đó... Thuyên ngồi xuống cạnh cha nghe tiếng đồng hồ trên bàn tích tắc từng nhịp chậm rãi. Cha vẫn yên lặng, hồi lâu ngẩng lên nhìn Thuyên: “Sẽ không có ai về nhà mình đâu, cha vẫn ở đây, mãi ở đây với con, con gái!”. Ông vụng về khẽ vuốt lên mái tóc ướt đẫm sương đêm của Thuyên: “Sẽ không có ai đâu, con đừng để xao nhãng việc học hành, sắp thi rồi”.
Bức rèm bên ô cửa bay phần phật, từ góc nhà bay ra đàn kiến cánh, chúng chao quanh ngọn đèn. Mùi lá mục ở vườn sau xông lên ngai ngái, lần đầu Thuyên nhận ra, trong đêm, mùi lá mục cũng buồn như ánh mắt của cha.
*
* *
Buổi chiều Thuyên ở phòng trọ soạn hồ sơ xin việc, bất ngờ Khang đến, đôi mắt nâu ấm áp. “Anh muốn về thăm cha, đã đến lúc anh muốn được gặp cha”. “Mai mình lên tàu thôi!” - Thuyên vội vàng sửa soạn hành lý.
Một ngày ròng rã trên tàu nhưng cảm giác sắp về đến nhà khiến Thuyên phấn chấn. “Nhà em kia rồi!” - Thuyên kéo Khang lại gần chỉ tay về phía căn nhà nhỏ nằm khuất sau những lùm cây. Vẫn cánh cổng gỗ quen thuộc, ổ khóa lâu ngày đã gỉ sét, Thuyên đẩy cánh cổng. Bên luống hoa cẩm chướng cha đang cặm cụi xới đất, chiếc áo thụng nâu đã sờn cha vẫn mặc, trông ông gầy đi. Thuyên khẽ gọi: “Cha!”.
Mọi thứ vẫn vẹn nguyên, cây ngọc lan nay đã già thân xù xì trơ những cành khô gãy gập, trong vườn cha trồng thêm vạt cẩm chướng, cúc tần. Thuyên nghe trong gió thoảng từ trên đồi xuống, mùi đất đồi pha lẫn mùi ngải cứu ngào ngạt ở vườn sau. Bụi tường vi bên cửa sổ ướt đẫm sương. Dưới mái nhà, đàn chim vụt bay ra, Thuyên nghe được cả tiếng đập cánh của những con chim sẻ, tiếng kêu chiêm chiếp của những chú chim non ngủ muộn và cả tiếng đàn ong vo ve từ cái tổ trên cây.
Trong nhà, tiếng đồng hồ vẫn tích tắc chầm chậm, bức chân dung mẹ trên tường đang nhìn Thuyên, ánh mắt dường như buồn hơn. Chiếc sô pha cũ kỹ Thuyên thường nằm trùm chăn kín tận cằm, nghe gió rít trên ngọn cây bàng, nhìn qua ô cửa đợi cha về… Tất cả vẫn còn nguyên vẹn ở đó. Trên bàn làm việc của cha giờ có thêm một bức ảnh đen trắng được lồng vào khung kính, trong hình một cô bé tóc tết hai bím đang mơ màng ngước lên cao, là Thuyên ngày xưa… Thuyên đến bên giường cha, chiếc gối chỏng chơ, chỗ cha nằm trũng xuống, Thuyên ôm chiếc gối vào lòng rưng rưng, hơi ấm quen thuộc của cha. “Cha cô đơn lắm, phải không?”. Từ lúc bắt đầu đi học xa nhà, Thuyên dần nhận ra cha cần một người phụ nữ bên cạnh biết bao. Thuyên bật khóc, lặng lẽ… Hình ảnh người phụ nữ năm xưa lại hiện về với đĩa bánh trên tay.
Thuyên tranh thủ nấu những món cha thích. Từ lúc về nhà, Khang suốt ngày loay hoay ngoài vườn, anh giúp cha sửa lại cái vòi nước tưới, đóng lại cái hàng rào đã mục. Thuyên thầm cảm ơn Khang. Thuyên nhìn thấy trong ánh mắt cha vẻ mãn nguyện khi thấy Khang ở bên Thuyên. Thuyên rồi sẽ lại đi, còn cha vẫn thui thủi nơi này với những buổi chiều tắt nắng và những bữa ăn cho xong, cho qua ngày...
Một tuần qua nhanh, ngồi trên xe, Thuyên thấy ngọn đồi xa dần. Trong sương, Thuyên cố nhìn ngôi nhà bé nhỏ thêm một lần nữa, cho đến khi nó còn là một chấm nâu. Thuyên muốn nhảy ra để được trở về ngôi nhà thuở ấu thơ, được trở về ngọn đồi Thuyên vẫn chạy chân trần trên cỏ ướt, để được nghe tiếng lũ chim sẻ lích rích trong mưa. Qua ô cửa, Thuyên thấy mùa thu lại về, từng chiếc lá vàng rời cành chao nghiêng, những cành dương trụi lá cũng chỉ còn là những nét cọ phết lên trời chiều.
*
* *
Tin nhắn đến khi Thuyên đang công tác ở xa, chỉ vỏn vẹn ba chữ: “Con về gấp”. Linh tính có chuyện chẳng lành, Thuyên lao ra sân bay, may sao chuyến cuối cùng cũng còn chỗ cho Thuyên.
Ngôi nhà nhỏ đầy tiếng lao xao. Gương mặt người phụ nữ năm xưa hiện ra ở cửa, tim Thuyên thắt lại khi nhìn thấy trên giường cha đang thiêm thiếp. “Cha đang đợi con” - người phụ nữ thì thầm. Thuyên gục vào ngực cha, nắm bàn tay hãy còn ấm, ấm như ngày cha còn trẻ, nắm tay Thuyên nhảy qua vũng nước mưa.
Ngọn đồi vẫn rì rào gió thổi, cảnh cũ vẫn như xưa. Bao lâu rồi Thuyên mới lại đến bên con dốc này? Khu vườn thiếu bàn tay chăm sóc của cha giờ chỉ còn là khu vườn bỏ hoang. Từ lâu Thuyên đã quen vẻ tịch mịch trong vườn nhưng sao chiều nay lại thấy lạnh lẽo. Thoáng bóng ai như cha trong tấm áo nâu đang sờ soạng bên gốc cây. Thuyên chạy lại, chỉ là gốc cây đen trũi im lìm. Chiếc xích đu góc vườn đưa nhè nhẹ, cha ngóng lên đồi đợi Thuyên về trong buổi chiều sắp mưa. Thuyên lại gần, chỉ còn những chiếc lá vàng khẽ rơi xuống buồn thiu. Có tiếng bước chân lạo xạo trên lá khô, Thuyên thảng thốt: “Có phải cha không?”. Khu vườn lặng thinh. Thuyên bật khóc: “Uớc gì con lại được nhìn thấy cha đợi con về như ngày còn bé, một lần nữa thôi”. Khu vườn vẫn lặng thinh. Thoảng trong gió Thuyên nghe tiếng cha thì thầm như ngày tiễn Thuyên đi học xa nhà: “Mọi thứ đang đợi con phía trước, đi đi, con gái bé bỏng của cha!”. Thuyên lao ra ngõ, con ngõ vắng hoe, chỉ còn tiếng gió rì rào từ trên đồi thổi về như thì thầm trò chuyện. Dưới chân Thuyên, đám xuyến chi vẫn hồn nhiên ôm lấy nhau trong cơn mưa bụi…
Truyện ngắn: VŨ NGỌC GIAO