Thủ tướng Chính phủ đã ra Quyết định số 106/QĐ- TTg ngày 19-1-2012, phê duyệt Đề án "Định hướng thu hút, quản lý và sử dụng nguồn vốn ODA và các khoản vốn vay ưu đãi khác của các nhà tài trợ thời kỳ 2011 - 2015" kèm theo là Kế hoạch hành động thực hiện Đề án này. Xác định nguồn vốn ODA là chất xúc tác đáp ứng các yêu cầu đầu tư, phát triển, UBND TP Cần Thơ đã giao Sở Kế hoạch và Đầu tư làm chủ đầu tư thực hiện "Quy hoạch thu hút và sử dụng nguồn vốn hỗ trợ chính thức (ODA) thời kỳ 2013 – 2015 và định hướng đến năm 2020 TP Cần Thơ" nhằm hiện thực Quyết định 106 của Thủ tướng Chính phủ theo những điều kiện cụ thể của TP Cần Thơ.

Công trình cải tạo rạch Tham Tướng - rạch Bần nhánh 1 và nhánh 2 thuộc Dự án nâng cấp đô thị TP Cần Thơ.

Theo Sở Kế hoạch và Đầu tư thành phố, giai đoạn 2006-2010, TP Cần Thơ tranh thủ được nguồn vốn ODA khoảng 115 triệu USD. Thời gian gần đây, thành phố đã đạt được một số thỏa thuận tài trợ với giá trị tương đối lớn phục vụ quá trình đầu tư phát triển như Bệnh viện Ung bướu 500 giường (60 triệu EURO), Dự án đầu tư trang thiết bị Bệnh viện Đa khoa thành phố Cần Thơ (10 triệu EURO); Dự án Nâng cấp Đô thị vùng Đồng bằng sông Cửu Long – Tiểu dự án Cần Thơ (70 triệu USD)... Ngoài ra, thành phố cũng đã tiếp nhận nhiều nguồn vốn từ nhiều nước cho các dự án về nông nghiệp, biến đổi khí hậu, giáo dục, môi trường, y tế… Các chương trình và dự án ODA thực hiện trên địa bàn TP Cần Thơ về cơ bản có hiệu quả, đóng góp quan trọng cho sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội và cải thiện đời sống của người dân, cải cách quy trình, thủ tục hành chính và tăng cường năng lực cán bộ.

Hiện nay, "Quy hoạch thu hút và sử dụng nguồn vốn hỗ trợ chính thức (ODA) thời kỳ 2013 – 2015 và định hướng đến năm 2020 TP Cần Thơ" đã được đơn vị tư vấn là Công ty Nghiên cứu và Tư vấn Chuyển giao Công nghệ và Đầu tư (CONCETTI) hoàn chỉnh nội dung và thông qua Hội đồng thẩm định của UBND thành phố. Dự kiến Quy hoạch sẽ được ký ban hành vào quý II/2013. Đánh giá từ đơn vị tư vấn, việc thu hút, quản lý và sử dụng ODA của thành phố thời gian qua còn tồn tại một số hạn chế khi công tác vận động ODA chưa chủ động, thiếu bài bản và chưa được sự quan tâm của các sở, ban ngành của TP Cần Thơ. Các điều kiện đối ứng chưa được chuẩn bị tốt và còn bị động, công tác chuẩn bị và thực hiện dự án còn nhiều yếu kém (chất lượng dự án chưa đạt yêu cầu, giải ngân thấp, khoảng dưới 50% vốn ký kết, thời gian thực hiện dự án kéo dài,....

Với vai trò tư vấn, lập quy hoạch, Chuyên gia kinh tế Dương Đức Ưng thuộc Công ty CONCETTI, cho rằng: "Vốn ODA và vốn vay ưu đãi là một trong những nguồn vốn đầu tư phát triển, đồng thời là chất xúc tác cho quá trình phát triển. Vì vậy, việc sử dụng vốn ODA và vốn vay ưu đãi của TP Cần Thơ cần tính đến lợi thế so sánh và tính bổ trợ lẫn nhau giữa các nguồn vốn đầu tư phát triển nhằm đạt được hiệu quả phát triển kinh tế - xã hội cao nhất". Do đó, đơn vị tư vấn và các sở, ngành hữu quan thống nhất chọn ra 3 lĩnh vực ưu tiên thu hút vốn ODA thời kỳ 2013 - 2015, gồm xây dựng cơ sở hạ tầng kinh tế-kỹ thuật; cơ sở hạ tầng xã hội; bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu. Dự báo vốn ODA và vay ưu đãi giải ngân giai đoạn này của Cần Thơ khoảng 48-50 triệu USD đối với phương án vốn ngoài nước chiếm 5% tổng đầu tư toàn xã hội và khoảng 79 – 100 triệu USD đối với phương án vốn ngoài nước chiếm 10% tổng đầu tư toàn xã hội.

Trong "Quy hoạch thu hút và sử dụng nguồn vốn hỗ trợ chính thức (ODA) thời kỳ 2013 – 2015 và định hướng đến năm 2020 TP Cần Thơ" sẽ bao gồm danh mục 20 dự án có nhu cầu sử dụng vốn ODA và vốn vay ưu đãi của TP Cần Thơ để làm cơ sở ưu tiên vận động trong giai đoạn 2013-2015 và tầm nhìn đến 2020. Theo bà Lê Dương Cẩm Thúy, Phó Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư, đây sẽ là một danh mục mở và linh hoạt với các dự án quy mô từ lớn đến nhỏ để tranh thủ các nguồn vốn ODA hoàn lại lẫn không hoàn lại theo yêu cầu của nhà tài trợ. Mặc khác, danh mục này sau khi ban hành kèm theo Quyết định Quy hoạch của UBND thành phố cũng sẽ được điều chỉnh hàng năm tùy theo tình hình và nhu cầu thực tế. Còn ông Nguyễn Tấn Dược, Giám đốc Sở Xây dựng thành phố, cho rằng: "Các khoản vay ODA hiện nay đã kém ưu đãi hơn trước đây khi Việt Nam trở thành quốc gia thu nhập trung bình. Vì vậy, ngoài thu hút và sử dụng nguồn vốn này cũng cần tính toán đến khả năng hoàn trả nợ vay về lâu dài. Có như vậy, TP Cần Thơ mới khai thác hiệu quả các nguồn vốn ODA phục vụ cho nhu cầu đầu tư phát triển trên các lĩnh vực".

"Quy hoạch thu hút và sử dụng nguồn vốn hỗ trợ chính thức (ODA) thời kỳ 2013 – 2015 và định hướng đến năm 2020 TP Cần Thơ" sẽ là cơ sở để giới thiệu và định hướng cho các nhà tài trợ trong hợp tác phát triển với TP Cần Thơ, cung cấp những thông tin cần thiết cho các Bộ, ngành ở Trung ương để tranh thủ sự đồng tình và hỗ trợ của các cơ quan này trong việc vận động các nhà tài trợ tăng cường và mở rộng cung cấp viện trợ phát triển cho thành phố. Với mục tiêu trở thành thành phố công nghiệp hiện đại vào năm 2020, Cần Thơ cần phải có cơ sở hạ tầng kinh tế, kỹ thuật, cơ sở hạ tầng xã hội phát triển, môi trường sinh thái được đảm bảo. Theo hướng này, trong thời kỳ sau năm 2015, thành phố tiếp tục huy động nguồn vốn ODA và vốn vay ưu đãi để hoàn thiện và phát triển mạnh mẽ hơn cả về quy mô cũng như chất lượng của các chương trình và dự án trong ba lĩnh vực đầu tư ưu tiên sử dụng các nguồn vốn này, nhằm hỗ trợ hiện thực hóa tầm nhìn đến năm 2020 của TP Cần Thơ.

Bài, ảnh: MINH HUYỀN