Việt Nam cũng như các nước trong khu vực Đông Nam Á đang nỗ lực cải thiện thành tích của đội tuyển bóng đá quốc gia thông qua chính sách tuyển mộ những cầu thủ Việt kiều hoặc cầu thủ nhập tịch. Tuy nhiên, so với các nước ồ ạt nhập tịch cầu thủ cho đội tuyển như Philippines, Indonesia hay Malaysia, tuyển Việt Nam thận trọng trong từng bước đi nhằm giữ bản sắc bóng đá Việt.

Hoàng Đức (phải), tiền vệ tốt nhất của tuyển Việt Nam hiện tại nhưng khá thất thế trong cuộc so tài với các cầu thủ nhập tịch của Malaysia. Ảnh: TTXVN

Mới đây, ông Joehari Ayub, Chủ tịch Liên đoàn Bóng đá Malaysia (FAM), phát biểu trên báo New Straits Times rằng đội tuyển Malaysia có những cầu thủ gốc Malaysia được FIFA kiểm chứng. “Mọi thứ được xác minh kỹ lưỡng theo đúng quy trình của FIFA”, ông Ayub nói. Nguyên nhân là vì sau màn “lột xác” của “hổ Harimau” đánh bại đội tuyển Việt Nam 4-0 ở vòng loại Asian Cup 2027 hồi tháng trước, dư luận Đông Nam Á rộ lên tin đồn liên quan đến nguồn gốc của những cầu thủ mới nhập tịch khoác áo đội tuyển Malaysia. Những cầu thủ có trình độ cao vượt trội so với mặt bằng chung của bóng đá Đông Nam Á, hiện thi đấu tại các giải hạng cao nhất của Brazil, Argentina, Tây Ban Nha... Với nhiều ngôi sao được định giá lên đến hàng triệu USD (theo trang dữ liệu Transfermarkt), sức mạnh của đội tuyển Malaysia khiến truyền thông quốc tế xôn xao. Tuy nhiên, trong thời gian qua, vẫn có nhiều ý kiến nghi ngờ nguồn gốc của những ngôi sao triệu USD. Ngay cả cổ động viên và truyền thông Malaysia cũng đặt dấu hỏi về vấn đề này.

Khác với Malaysia, tuyển Việt Nam cũng tuyển chọn những cầu thủ nhập tịch nhưng hạn chế số lượng, với tiền đạo gốc Brazil Nguyễn Xuân Son hay các cầu thủ Việt kiều như Nguyễn Filip, Cao Pendant Quang Vinh. Bóng đá vị thành tích, đòi hỏi đội tuyển khi ra sân là phải giành chiến thắng. Tuy nhiên, không thể vì thế mà đánh mất đi bản sắc của đội tuyển Việt Nam. Người hâm mộ đến sân cổ vũ, động viên cầu thủ thi đấu vì màu cờ sắc áo, vì những “chiến binh” chiến đấu hết sức mình cho niềm tự hào của người Việt. Cầu thủ Việt kiều hay cầu thủ nhập tịch khoác áo đội tuyển Việt Nam đều được chào đón vì tinh thần thi đấu quả cảm. Thế nên, dù đội tuyển Việt Nam thất bại 0-4 trước Malaysia trong trận đấu ở vòng loại Asian Cup 2027, cũng không thể đổ lỗi cho các cầu thủ hay Ban huấn luyện.

Vài năm qua, đội tuyển Việt Nam thua thiệt khi đối đầu với Indonesia và Malaysia vì dàn cầu thủ nhập tịch, nhưng lãnh đạo Liên đoàn Bóng đá Việt Nam (VFF) cho rằng sẽ phát triển bóng đá trẻ, xây dựng giải đấu chuyên nghiệp tốt hơn và nhập tịch thận trọng để giữ bản sắc. Ông Trần Quốc Tuấn, Chủ tịch VFF, nói rõ: Nếu chúng ta không có bước đi đúng, đội tuyển Việt Nam sẽ có lúc mạnh lên nhưng nội lực trong nước không tránh khỏi sự yếu đi. Câu chuyện mà chúng ta cần phải nghĩ đến là động lực của các cầu thủ nội, công tác đào tạo trẻ địa phương. Suy cho cùng, CLB phát triển vẫn là yếu tố cốt lõi và bền vững của bóng đá quốc gia. Chúng ta cũng cần phải tính đến vấn đề bản sắc, sự tự hào và văn hóa quốc gia.

Tuy nhiên, việc phát triển nội lực, bóng đá trẻ có lẽ là vấn đề rất lớn của thể thao Việt Nam, khi mà các cầu thủ trẻ ít được tập huấn ở những nền bóng đá phát triển, chủ yếu chơi các giải hạng Nhất, hạng Nhì và các giải U17, U19, U21… Thời gian thi đấu không nhiều, nên khi đi thi đấu quốc tế thành tích của các đội trẻ không cao. Giải bóng đá cao nhất Việt Nam vẫn quanh quẩn với những CLB lên xuống hạng theo kiểu có tiền thì chơi, hết thì nghỉ. Rất ít CLB chú trọng đến công tác đào tạo trẻ. Vì vậy, với nội lực hiện tại, bóng đá Việt Nam sẽ rất khó cạnh tranh ở khu vực. Thiết nghĩ, bước vào kỷ nguyên mới khi Việt Nam hợp nhất các đơn vị hành chính còn 34 tỉnh, thành, VFF cũng nên thay đổi để làm thế nào huy động được mỗi tỉnh, thành có ít nhất 1 CLB bóng đá chuyên nghiệp, thay đổi điều lệ giải bóng đá vô địch quốc gia, giải bóng đá chuyên nghiệp… nhằm tạo được lực lượng cầu thủ trẻ đông đảo mới có thể “đãi cát tìm vàng”. Khi đó, tuyển Việt Nam mới hy vọng có được sức mạnh cạnh tranh sòng phẳng với các đội tuyển trong khu vực Đông Nam Á và cả châu Á.

Bài, ảnh: NGUYỄN MINH