Bỉ và Pháp mới đây đã đưa 18 đứa trẻ từ các trại tị nạn tồi tàn ở Syria về nước, nhiều năm sau khi cha mẹ chúng rời khỏi quê hương để gia nhập tổ chức tự xưng Nhà nước Hồi giáo (IS). Đó chỉ là những trường hợp ngoại lệ khi mà một ước tính cho thấy hơn 1.300 con em các tay súng và tín đồ IS đến từ châu Âu đang bị mắc kẹt ở Syria và Iraq.

Vợ con của các tay súng IS tại trại tị nạn Al-Hol ở Syria. Ảnh: NYT

Song, để có thể trở về Bỉ và Pháp sinh sống, những đứa trẻ nói trên phải đáp ứng các điều kiện khắt khe, chẳng hạn phải là trẻ mồ côi, hoặc được cha (đã chết) mang đến các vùng đất do IS kiểm soát nhưng mẹ vẫn còn ở châu Âu. Pháp thậm chí tuyên bố chỉ sẽ tiếp nhận con em các tay súng IS trong từng trường hợp cụ thể. Dù Paris trong năm nay đã đẩy mạnh chương trình hồi hương nhưng chỉ chưa tới 100 trẻ em Pháp ở Syria và Iraq được quay về nước. Các tổ chức viện trợ cho biết hiện vẫn còn khoảng 400 trẻ em Pháp bị mắc kẹt ở hai nước này.

Trước đó, chính quyền Bỉ tuyên bố sẽ cho hồi hương tất cả trẻ em Bỉ dưới 10 tuổi và một số trẻ trên 10 tuổi tùy theo từng trường hợp cụ thể. Kết quả, kể từ năm 2012, Bỉ đã cho phép khoảng 25 trẻ em từ Syria về nước. Heidi De Pauw, giám đốc điều hành Child Focus, trung tâm hỗ trợ trẻ em bị mất tích và bị bóc lột tình dục của Bỉ, tiết lộ rất nhiều con em các tay súng IS mong muốn được về nước sinh sống nhưng đa phần bị từ chối bởi hầu hết đều có cha hoặc mẹ còn sống.

Không chỉ Bỉ và Pháp, Kosovo gần đây cũng đã tiếp đón công dân của họ, gồm cả người lớn, về nước. Thổ Nhĩ Kỳ, Nga và một vài nước khác cũng đã tiếp nhận một lượng đáng kể con em các tay súng IS nhưng chủ yếu là trẻ mồ côi. Đến nay, Đức đã đón 15 trong số gần 300 trẻ em nước này bị mắc kẹt ở Iraq và Syria.

Tuy nhiên, vẫn còn một số nước châu Âu, gồm Anh, không cho phép con em các tay súng IS quay về nước, bởi những người từng đầu quân cho IS, ngay cả trẻ em, được coi là mối đe dọa an ninh, một nguy cơ chính trị đối với lục địa già. Charles Lister, Giám đốc Chương trình chống khủng bố và chủ nghĩa cực đoan của Viện Trung Đông ở Washington, cho hay nhiều người dân ở châu Âu không tán thành nỗ lực cho con em các tay súng IS hồi hương và thậm chí xem chúng là mối nguy hiểm tiềm tàng. Một cuộc thăm dò được công bố hồi tháng 2 cho thấy khoảng 2/3 người Pháp và người Bỉ được hỏi phản đối việc con em các tay súng IS hồi hương. 

TRÍ VĂN (Theo NYT, The Sun)