Ông Watanabe rời khỏi Hạ viện, tẩy chay cuộc bỏ phiếu thông qua ngân sách. Ảnh: AFP

Ngày 13-1, Hạ nghị sĩ Yoshimi Watanabe, cựu Bộ trưởng Tài chính Nhật, đã rút khỏi đảng Dân chủ Tự do (LDP) cầm quyền do bất đồng với Thủ tướng Taro Aso xung quanh các chính sách kinh tế của chính phủ. Quyết định của ông Watanabe là dấu hiệu cho thấy sự rạn nứt nghiêm trọng trong nội bộ LDP giữa lúc uy tín của Thủ tướng Aso sụt giảm mạnh.

Ông Watanabe rời bỏ LDP sau khi đề nghị rút lại kế hoạch chính phủ tặng tiền mặt cho người dân nhằm kích thích kinh tế không được đáp ứng. Ông Watanabe cùng một số nghị sĩ LDP khác cho rằng việc trao cho mỗi người dân khoảng 130 USD, vị chi tổng cộng lên tới 21,5 tỉ USD, là lãng phí tiền của nhà nước và không mang lại hiệu quả. Các cuộc khảo sát cũng cho thấy 70% cử tri Nhật không đồng tình với kế hoạch của ông Aso. Còn Chủ tịch đảng Dân chủ Nhật Bản (DPJ) đối lập Ichiro Ozawa thì cho rằng đây là hình thức mua phiếu của LDP trong cuộc tổng tuyển cử sẽ diễn ra chậm nhất vào tháng 9 năm nay.

Các nhà phân tích cho rằng ông Aso muốn tận dụng thế đa số áp đảo ở Hạ viện (LDP và đảng đối tác Komeito Mới hiện giữ hơn 2/3 trong 480 ghế Hạ viện) để thông qua dự luật ngân sách (dù Thượng viện do phe đối lập kiểm soát có phê chuẩn hay không), sau đó ông sẽ giải tán Hạ viện và tổ chức bầu cử sớm theo yêu cầu của phe đối lập cùng một số thành viên LDP. Tuy nhiên, ông Aso vẫn có thể không thực hiện bước đi này nếu tỷ lệ ủng hộ ông không tăng lên ít nhất 30%. Sau hơn 3 tháng nắm quyền, tỷ lệ ủng hộ ông Aso đã giảm rất mạnh. Khi lên nắm quyền hồi tháng 9 năm ngoái, ông được gần 50% cử tri ủng hộ, nhưng các cuộc khảo sát mới đây cho thấy tỷ lệ này đã giảm xuống dưới 20%. Trong khi đó, tỷ lệ ủng hộ dành cho ông Ozawa hiện vượt ông Aso. Theo khảo sát của hãng tin Kyodo hôm 11-1, 51,4% người được hỏi thích chính phủ do DPJ lãnh đạo, trong khi LDP chỉ có 30,5%. Và dù cuộc tổng tuyển cử diễn ra vào thời điểm nào đi nữa thì liên minh cầm quyền hiện nay chắc chắn sẽ mất thế đa số 2/3 trong Hạ viện.

Theo nhà phân tích chính trị độc lập Eiken Itagaki, việc ông Watanabe ra đi trước mắt có lẽ sẽ không gây ra sự xáo trộn lớn ở LDP vì nhiều nghị sĩ còn muốn bám vào LDP để giữ ghế của họ. Tuy nhiên, với tình hình hiện nay thì không ai dám chắc họ sẽ tiếp tục trung thành với LDP. Từ năm 1955 đến nay, ngoại trừ thời gian gián đoạn 11 tháng, LDP liên tục cầm quyền ở Nhật. Do đó, LDP không dễ dàng chấp nhập để quyền lực rơi vào tay đối thủ DPJ, vốn đang quyết tâm nhân cơ hội này giành lấy vai trò lãnh đạo đất nước. Do vậy, vẫn còn một kịch bản khác là LDP sẽ thay ông Aso để hàn gắn mâu thuẫn nội bộ và vực dậy uy tín của đảng trước khi diễn ra tổng tuyển cử.

N.MINH
(Theo Reuters, AFP, AP)