Nam diễn viên Chiwetel Ejiofor trong phim “12 Years A Slave”. Ảnh: fabmagazineonline.com

"12 Years A Slave" trở thành hiện tượng của điện ảnh Mỹ và thiết lập vị thế ứng cử viên hàng đầu tranh giải Oscar Phim hay nhất sắp tới sau khi thành công tại Liên hoan phim (LHP) Toronto 2013 và Quả cầu vàng 2014.

Ngay khi ra mắt, “12 Years A Slave” - do đạo diễn Steve McQueen thực hiện và công ty Plan B của nam tài tử Hollywood Brad Pitt sản xuất với kinh phí 22 triệu USD - tạo nên một cuộc tranh luận mới và thẳng thắn về tình trạng buôn bán nô lệ. Nội dung phim kể về Solomon Northup (Chiwetel Ejiofor), một người da đen tự do, một nghệ sĩ violin đang sống hạnh phúc bên vợ và 2 con ở bang New York. Tai họa xảy ra khi Northup bị 2 kẻ xấu đánh thuốc mê rồi bán làm nô lệ vào năm 1841. Phim gợi lại những cảnh rùng rợn về tình trạng nô lệ phải làm việc đến kiệt sức, bị làm nhục và phải sống xa người thân. Trong cảnh đầu phim, Northrup cố gắng thuyết phục mọi người rằng ông không phải nô lệ. Song ông nhanh chóng hiểu được rằng hoàn toàn không có hy vọng lấy lại cuộc sống tự do. Việc tỏ ra hiểu biết chỉ càng khiến ông trở thành mối đe dọa của những kẻ buôn bán và chủ nô lệ. Northup đành chấp nhận thân phận của mình. Nhưng khi biết mình được bán cho Edwin Epps (Michael Fassbender), một chủ nô phức tạp, tàn bạo, nghiện rượu nặng và đang yêu say đắm nô lệ Patsey (Lupita Nyong’o), Northup đã cố gắng bảo vệ cô trước Epps. Kết quả là ông bị lão chủ tra tấn dã man cả về thể xác lẫn tinh thần. Sau 12 năm, Northup đã được giải thoát nhờ sự dàn xếp của một người Canada chống chủ nghĩa nô lệ (Brad Pitt). Northup rời khỏi đồn điền của Epps, nhìn lại nơi này với đôi mắt đầy hoài nghi. Đạo diễn Steve McQueen cho biết: “Đã có một số phim điển hình về tình trạng nô lệ, như “Beloved”, “Amistad” và phim truyền hình “Roots”. Tuy nhiên công chúng chưa hề được xem phim nào như “12 Years A Slave”. Đây là một sự miêu tả chân thực nhất về cảnh nô lệ. Tôi muốn mọi người tham gia hành trình cùng Solomon Northup. Tôi muốn được thấy những hình ảnh từ quá khứ đặc biệt ấy. Tôi muốn được trải nghiệm thông qua những hình ảnh”.

“12 Years A Slave” nhận được những tràng pháo tay vang dội khi công chiếu tại LHP Toronto hồi giữa tháng 9-2013. Không ít khán giả bật khóc khi xem. Có cả những khán giả phải bỏ về sớm bởi không chịu nổi những cảnh quá bạo lực và tàn nhẫn trong phim. “12 Years A Slave” cũng nhận được vô số lời khen từ các nhà phê bình. Tờ New York Times cho rằng: “Điều thiên tài của “12 Years A Slave” là tập trung nói về cái xấu, khủng bố mà lại thấm vào tâm hồn”. Tờ Rolling Stone nhận xét Steve McQueen khiến người xem phải đau đớn. “Dữ dội, không khoan nhượng, táo bạo trong sử dụng hình ảnh, âm thanh và dàn dựng, “12 Years A Slave” có thể được xem là sử thi về vết thương của nước Mỹ” - tờ Washington Post viết. “12 Years A Slave” giành được giải cao quý nhất People’s Choice - giải do khán giả bình chọn tại LHP Toronto. Từ đó, có khá nhiều ý kiến cho rằng “12 Years A Slave” chắc chắn sẽ là quán quân Oscar 2014. Giải People’s Choice ở LHP Toronto do tất cả những người đi dự LHP bầu chọn thường rất “ăn ý” với Hội đồng Nghệ thuật Oscar bởi thống kê cho thấy hầu như những phim được đánh giá cao tại LHP đều ít nhất sẽ được đề cử Oscar. Theo nhà phân tích Scott Feinberg của trang Hollywood Reporter, các phim từng dự LHP Toronto đã giành tổng cộng 113 đề cử Oscar, trong đó có 11 đề cử cho phim hay nhất và 9 đề cử cho phim tiếng nước ngoài hay nhất, trong đó có 4 phim đoạt giải Oscar Phim hay nhất gồm “Chariots of Fire”, “American Beauty”, “Slumdog Millionaire” và “The King’s Speech”. Những dữ kiện này càng củng cố thêm danh tiếng của LHP Toronton như một trong những sự kiện điện ảnh quan trọng nhất trong cuộc đua Oscar.

Với giải “Phim chính kịch xuất sắc nhất” tại lễ trao giải Quả cầu vàng lần thứ 71 diễn ra hồi 13-1-2014, “12 Years A Slave” tiếp tục chứng tỏ là một ứng viên nặng ký cho lễ trao giải Oscar sắp tới. Thủ vai chính trong phim là Chiwetel Ejiofor, một người Anh gốc Nigeria. Cả gia đình đạo diễn Steve McQueen và Chiwetel Ejiofor đều từng rơi vào cảnh nô lệ và họ tin rằng câu chuyện trong phim có sức lôi cuốn toàn cầu. “Đây chỉ là một trong những câu chuyện mà tôi thấy cần phải kể ra” - Steve McQueen nói. “Tổ tiên tôi từng là nô lệ. Tôi có nguồn gốc từ Tây Ấn. Tôi đã đi khắp châu Mỹ, Nam Mỹ và Tây Ấn. Trong hành trình, tôi đã nảy sinh ý tưởng làm phim về một người đàn ông tự do ở vùng Bắc Mỹ, đã bị bắt cóc làm nô lệ”. Nam tài tử Brad Pitt vừa đảm nhiệm vai trò sản xuất, vừa góp mặt trong phim với vai lao động người Canada - Bass. Đạo diễn Steve McQueen vô cùng tín nhiệm tài năng của ngôi sao 50 tuổi này. “Tôi không nghĩ bộ phim có thể thành công mà thiếu vắng đi sự góp mặt của Brad Pitt. Brad là người đàn ông có sự nghiệp thành công và sức ảnh hưởng vô cùng lớn. Anh vừa là nhà sản xuất tốt, vừa là một diễn viên có tài” - Steve McQueen khẳng định trên tạp chí ShortList. Đạo diễn Steve McQueen cho biết thêm, ông không giữ lại quá nhiều cảnh quay thể hiện sự tàn bạo của chế độ nô lệ thời điểm đó, mà tập trung vào diễn tả nội tâm của nhân vật. Điều đó sẽ giúp cho phim đi sâu vào lòng người hâm mộ hơn.

Mặc dù vậy, chúng ta đều thấy rằng cuộc chạy đua tới Oscar vẫn chưa đến hồi kết thúc và dù có xuất sắc tới đâu đi nữa, “12 Years A Slave” vẫn không thoát khỏi những thách thức lớn trên con đường tiến đến tượng vàng Oscar đầy danh giá. Về mặt lý thuyết, có vẻ như rất khó có tác phẩm nào có thể đánh bại “12 Years A Slave” để dành lấy tượng vàng Oscar. Nhưng bất ngờ vẫn có thể xảy ra ở phút cuối cùng của đường đua, kết quả chỉ được quyết định khi chủ nhân của giải “Phim hay nhất” được xướng lên tại nhà hát Kodak vào tháng 3 tới.

DUYÊN KHÁNH
(Theo NyTimes, Guardian, HollywoodReporter)