Tổng thống Afghanistan Hamid Karzai (trái) đón ông chủ Nhà Trắng Barack Obama ở Kabul trong đêm 28-3. Ảnh: Reuters

Chuyến thăm Afghanistan không báo trước của Tổng thống Mỹ Barack Obama hôm 28-3, đã khép lại một tuần đầy sự kiện được xem là thắng lợi của ông chủ Nhà Trắng (cùng với việc ký thông qua luật y tế và hoàn tất hiệp ước cắt giảm vũ khí hạt nhân với Nga). Đây là chuyến thăm đầu tiên của ông Obama tới Afghanistan trên cương vị tổng thống, trong bối cảnh dư luận cho rằng quan hệ giữa chính quyền Obama với nước đồng minh thời chiến đang trong tình trạng “lạnh giá” do Tổng thống Mỹ tập trung vào các chính sách đối nội và sao lãng đối ngoại. Theo các nhà phân tích, tới Afghanistan còn là dấu hiệu cho thấy sau một năm “sa lầy” vào chính sách y tế, ông Obama đang muốn hướng tới nhiều vấn đề, kể cả đối nội lẫn đối ngoại, trong đó có cuộc chiến ở Afghanistan và việc bổ nhiệm các quan chức chủ chốt.

Theo các nguồn tin nước ngoài, Tổng thống Obama đã có 40 phút hội đàm với ông Karzai và chỉ đưa ra một vài tuyên bố công khai ngắn gọn. Hiện Mỹ đang nỗ lực thuyết phục ông Karzai hoàn tất nội các để giải quyết nạn buôn lậu ma túy và trộm cướp, những vấn đề đang góp phần làm gia tăng bạo lực ở Afghanistan. 4 tháng trước, ông Karzai đã hứa chống tham nhũng và nâng cao năng lực điều hành chính phủ, nhưng các quan chức Mỹ cho rằng có rất ít sự thay đổi.

Theo một số quan chức Afghanistan, chuyến thăm của ông Obama còn là cơ hội để nhắc nhở ông Karzai cần hợp tác gần gũi hơn với Mỹ, sau khi Tổng thống Afghansitan có cuộc gặp với các nhà lãnh đạo Pakistan, Iran và Trung Quốc trong tháng này. Ông Karzai dự kiến tới Washington vào ngày 12-5 tới.

Các quan chức Nhà Trắng cho biết Tổng thống Obama tới Afghanistan thời điểm này là muốn đạt được sự tiến bộ trong cuộc chiến ở đây. Khảo sát của hãng tin CNN tuần rồi cho thấy dư luận Mỹ lạc quan về Afghanistan, với 44% người được hỏi cho rằng mọi việc đang diễn ra tốt đẹp (tăng 23% kể từ tháng 11-2009), so với 43% nói tình hình diễn biến xấu đi. Số người phản đối chiến tranh lần đầu tiên kể từ tháng 5-2009, giảm mức dưới 50% xuống còn 49%, trong khi tỷ lệ ủng hộ tăng lên 48%.

Mặt khác, ông Obama cần cho thấy rằng ông giữ cam kết về cuộc chiến sau khi tuyên bố sẽ tăng thêm 30.000 quân tới Afghanistan, lần tăng quân thứ hai trong năm đầu tiên làm tổng thống. Ông đã bị chỉ trích dữ dội vì đã không tới thăm Afghansitan trong thời gian qua.

Về đối nội, các nhà phân tích cho rằng chuyến thăm Kabul còn là cách để Tổng thống Obama “tránh” sự chú ý của dư luận vào cuộc tranh cãi về việc bổ nhiệm 15 quan chức chủ chốt cuối tuần qua. Chính quyền Obama đã quyết định bổ sung 15 vị trí ở các lĩnh vực kinh tế vào thời gian nghỉ của Quốc hội để “lách” quá trình thông qua ở Thượng viện. Giữa tuần rồi, 41 nghị sĩ Cộng hòa đã yêu cầu ông Obama không dùng cách này để bổ nhiệm luật sư Craig Becker, một trong số 15 nhân vật được đề cử, vào Ban quan hệ lao động quốc gia (giám sát quan hệ giữa các liên đoàn và giới chủ). Động thái của Nhà Trắng chắc chắn gây thêm tức giận cho các nghị sĩ đảng Cộng hòa.

Do vậy, chuyến đi Afghanistan của ông Obama còn là để “xoa dịu” phe Cộng hòa. Khảo sát của báo Bưu điện Washington cho biết Afghanistan là một trong những vấn đề mà Obama nhận được ủng hộ của đa số nghị sĩ trong Quốc hội Mỹ với tỷ lệ 53% số người chấp nhận cách ông Obama giải quyết tình hình ở Afghanistan, dù số lính Mỹ thiệt mạng tăng gấp đôi trong 3 tháng đầu năm nay lên 83 binh sĩ, so với 43 quân cùng kỳ năm ngoái.

N. MINH (Theo WSJ, Washingtonpost, AP)