Nhớ đến nghệ sĩ Ánh Hoa, người ta lại nhớ một người hay cười. Đó là nụ cười luôn hiền hòa, nhân hậu.

Nữ nghệ sĩ Ánh Hoa vừa qua đời ở tuổi 79. Quy luật đời người chẳng chừa một ai, nhưng không khỏi thương tiếc một nghệ sĩ hết lòng vì nghệ thuật, lẳng lặng cống hiến mà chẳng nề hà hơn thiệt.

Nghệ sĩ Ánh Hoa trong phim ca nhạc “Hotboy nhà quê”. Ảnh: Hoàng Phát

Người quen thân với bà thường hay nói bà có “số khổ”. Mới 7 tuổi, bà đã nối nghiệp mẹ cha theo nghiệp hát xướng, với vai diễn Na Tra trong tuồng “Na Tra lóc thịt” trên sân khấu gánh Tỷ Phượng. Cuộc đời nghệ sĩ của bà bắt đầu từ đó, đến khi 16 tuổi, bà lấy chồng - nghệ sĩ Minh Chí với mỹ danh “Vua Xàng xê”. Vậy rồi bà ít diễn trên sân khấu mà làm quen với công việc bầu gánh hát. Sau những tháng năm nổi trôi đời bầu gánh, bà về đầu quân cho Ðoàn hát Trần Hữu Trang, để lại dấu ấn với nhiều vai diễn như bà lão trong tuồng “Lục Vân Tiên”, nhũ mẫu trong tuồng “Dương Vân Nga”... Nhưng rồi tuổi già bóng xế bà sống trong triền miên bất hạnh, chồng qua đời rồi đến 4 người con cũng vĩnh viễn ra đi, để lại bà sống trong cảnh cô độc, gian nan.

Ngoài là nghệ sĩ cải lương, bà còn để lại nhiều dấu ấn trong lĩnh vực điện ảnh. Những vai diễn của nghệ sĩ Ánh Hoa, đa phần là vai phụ, nhưng lại rất thành công. Ðó là bà Tám Luông trong “Ðất phương Nam”, bà Khải trong “Ðồng tiền xương máu”... và còn nhiều phim khác như “Mùi đu đủ xanh”, “Người đẹp Tây Ðô”, “Mùa len trâu”... Có người nói, nghệ sĩ Ánh Hoa thủ những vai phụ đôi lúc tưởng chừng “chẳng thể phụ hơn được nữa” nhưng lại gây nhớ, gây thương cho biết bao người bởi nét diễn rất đời. Nhớ hoài những phân đoạn trong phim “Ðất phương Nam”, bà Tám Luông che chở, bảo bọc nhân vật An - cậu bé đi tìm cha; rồi đến cảnh bà đớn đau tột độ khi các con mình ngã xuống vì chống lại lính Tây. Một người phụ nữ Nam Bộ nhỏ nhắn, bơ vơ, chạy vất vưởng, liêu xiêu trên bờ ruộng với nỗi đau thấu trời qua diễn xuất của nghệ sĩ Ánh Hoa đã trở nên kinh điển của điện ảnh Việt.

Mấy năm gần đây, bà hay đóng vai người mẹ hiền lành trong các phim ca nhạc của các ca sĩ, nghệ sĩ. Mới đây nhất, bà tham gia trong MV ca nhạc của ca sĩ Hồ Việt Trung với vai người mẹ khắc khổ. Nghệ sĩ trẻ Lâm Hoàng Phát, người từng có dịp đóng chung với nghệ sĩ Ánh Hoa trong phim ca nhạc hài Tết Canh Tý “Hotboy nhà quê”, xúc động kể rằng: Dù tuổi cao nhưng nghệ sĩ Ánh Hoa luôn hết mình trong công việc và còn chỉ dạy các nghệ sĩ trẻ. “Ngoại (cách Hoàng Phát gọi nghệ sĩ Ánh Hoa - PV) thường khuyên tôi lên TP Hồ Chí Minh để phát triển sự nghiệp vì ngoại nói tôi có tiềm năng phát triển. Trong làm nghề, ngoại chỉ dạy tôi nhiều lắm”, Hoàng Phát kể.

Ðể đời với những vai người mẹ khắc khổ, đôn hậu và ngay cả ngoài đời cũng vậy, nghệ sĩ Ánh Hoa ghi đậm dấu ấn là một nghệ sĩ hết lòng vì nghề, vì người. Sau tất cả, bà luôn giữ cho mình nụ cười, một nụ cười buồn mà an yên!

DUY KHÔI