Truyện ngắn: HOÀNG KHÁNH DUY

Sang nắm tay con, trước dòng sông, mà nói:

- Này là sông Hậu chảy qua đất quê mình. Dẫu có đi trăm phương ngàn hướng rồi sông cũng dẫn mọi người tìm về đất quê…

Mỗi lần đứng trước sông, Sang đều nói với con như vậy, từ khi bé còn rất nhỏ. Nên hễ thấy trời đất vào xuân, những cánh chim vội vã bay về phương nam đón nắng ấm là con gái Sang lại nhắc mẹ "Về Cần Thơ ăn Tết". Đôi mắt bé phản chiếu những vệt nắng vàng rọi xiên xuống mặt nước. Sóng dang cánh đón nắng trở nên bạc đầu, rực rỡ như trăm ngàn bông hoa.

***

Sang nhớ đau đáu những mùa Tết xa xưa. Ký ức đong đầy trên dòng sông, để mỗi dịp Sang quay về, lại ghép thành mảnh nhớ thân thương. Sang đứng trước sông Hậu hít một hơi thật sâu, để gió sông ùa vào căng đầy lồng ngực. Thoải mái. An yên. Cái cảm giác mà Sang chỉ tìm thấy khi về với sông, với Tây Đô yêu dấu.

Nhà Sang ở Phong Điền. Sau nhà có mảnh đất rộng, ba Sang cuốc đất, mẹ gieo hạt. Bông vạn thọ, cúc đồng tiền, hướng dương… cao bằng gang tay thì ba trồng vào trong chậu, ngày tưới hai bận sáng chiều, chăm sóc, bón phân. Mẹ trông kịp trổ bông vào những ngày sắp Tết. Buổi sáng, ba chất đầy chậu bông xuống ghe, ràng dây cẩn thận. Mẹ với Sang ngồi trong mui ghe, ba ở sau lái. Chiếc ghe xuôi sông Hậu, sóng nước đưa gia đình Sang đi muôn phương. Hễ chỗ nào đông đúc là ba tấp ghe vào, mẹ ngồi trước mũi xởi lởi mời người đi chợ mua chậu vạn thọ, cặp cúc đồng tiền về chưng ba ngày Tết.

Ba với mẹ đã sống bằng nghề trồng và bán bông Tết bao nhiêu năm nay. Sang cũng thích cảm giác được chu du trên sông đón gió xuân lồng lộng. Sang thường không ở yên trong mui, mà ra mũi ghe, ngồi cạnh chậu vạn thọ. Nhìn màu bông là thấy ngay màu Tết. Sang thích thú ngắm nhìn những vạt nắng lơ lửng trên sóng, những chiếc ghe xuôi ngược trên sông Hậu chở đặc sản miền Tây, trái cây lục tỉnh, ghe nào cũng đặt vài chậu bông trước mũi cho có không khí Tết.

***

Chiều Ba mươi. Trên sông, những chiếc ghe khác đã trở về đoàn tụ với gia đình cho kịp đón Giao thừa. Đón Giao thừa trên ghe thì cũng vui, nhưng không hiểu sao Sang thấy lòng mình chông chênh như sóng. Bởi ghe nhà Sang đã rời bến lạ quá trễ, lo lắng đường xa và phải đi ghe giữa trời tối mịt, ba Sang quyết định neo lại bên bờ sông, cạnh một xóm nhỏ để chờ Giao thừa. Nhưng lòng Sang thì ngùi ngùi hướng về xóm mình. Nhà Sang nằm cuối con rạch nhỏ ở Phong Điền. Xóm Sang hiền hòa, vườn tược bao phủ. Con rạch bắt nước từ sông lớn rẽ sâu vào đất liền tạo thành xóm, thành quê hương Sang. Mẹ nói:

- Cực chẳng đã mới ăn Tết trên ghe. Thôi ráng năm sau mình về sớm cho kịp Giao thừa cho ấm nhà ấm cửa.

Sang ngồi trước mũi nhìn mớ bông còn lại trên ghe. Trên bờ cũng còn hơn hai mươi chậu chưa bán hết. Tính ra thì năm nay ba mẹ chỉ bán được hai phần ba số bông đương độ nở rộ. Sang thoáng buồn. Ba trấn an mẹ:

- Năm sau còn hay hết gì thì mình cũng về. Mấy năm ăn Tết trên ghe rồi còn gì.

Mẹ cười hiền để ba yên tâm. Mà lòng mẹ cũng bời bời nỗi lo bông ế. Trồng bông bán Tết cực lắm. Đôi chân ba có lúc nào được khô? Mỗi chậu bông chỉ bán được hơn hai mươi ngàn, có khi còn bị chê đắt đỏ. Sang buồn nhất là những khi thấy mẹ năn nỉ khách lạ mua bông, mồ hôi nhễ nhại trên khuôn mặt của mẹ, còn khách cứ sấn tới mà lựa, so sánh chậu này với chậu kia chậu nào bông ít, chậu nào bông nhiều. Lựa được chậu ưng ý thì nằng nặc đòi mẹ Sang hạ giá. Họ không sống bằng nghề phiêu dạt bán bông nên không hiểu hết nỗi khổ của người bán bông. Có năm bán ế, ba Sang phải bỏ lại mấy chục chậu trên bờ rồi nuốt nước mắt giật máy dong ghe về...

Ngồi nhìn các ghe rời bến sông, Sang nôn nao trong lòng. Định mở miệng nói với ba hay là mình về nhà đón Tết, ba mươi rồi cũng chẳng ai mua. Nhưng Sang không nói. Sang trộm nhìn vào đôi mắt của ba. Ba đang nhìn ra sông, cả mẹ cũng thế. Dòng sông Hậu một hướng về nhà, một hướng đổ về phía biển. Hướng về nhà gợi trong Sang một nỗi niềm thương nhớ.

Một người phụ nữ dẫn con đi chợ muộn đứng trên bờ nhìn xuống ghe, hỏi mua hoa. Chọn lựa xong, người đó nói:

- Tết nhứt tới nơi rồi, về nhà đi anh chị Hai ơi. Làm ăn cực cả năm rồi, ngày Tết phải về sum họp cho vui nhà cửa.

Mẹ đưa chậu bông đẹp và nở đều cho người phụ nữ, đáp lại:

- Ngặt nỗi chưa bán hết bông, bỏ lại thì tiếc, mình trồng mấy tháng cực dữ lắm. Cũng vì hoàn cảnh cả thôi chị à!

Người phụ nữ trả tiền. Mẹ nói ngày cuối cùng của năm nên mẹ hạ giá, người phụ nữ lắc đầu và trả đúng giá, kèm lời chúc:

- Chúc cả nhà bán đắt để còn về sớm. Chúc một năm an lành!

Rồi chị đi. Bóng chị khuất dần trong sương chiều cuối năm bảng lảng.

Tự dưng Sang thấy người quê sao hiền lành và dễ thương quá. Dường như phù sa sông Hậu đã ngấm vào tâm hồn họ, để rồi họ mộc mạc như đất, chan chứa yêu thương như sông. Mẹ nhìn ba, ba nhìn Sang, Sang nhìn hoàng hôn buông trên sông Hậu. Hoàng hôn cuối cùng của năm cũ đẹp nao lòng. Chợt ba nói kiên quyết:

- Hai mẹ con dọn bông xuống ghe, mình về thôi! Bán không hết thì mình mang về cho hàng xóm mỗi nhà vài chậu chưng chơi.

Chiếc ghe rời khỏi bến sông lạ, rẽ sóng về Phong Điền yêu dấu.

***

Trong căn nhà nhỏ cuối rạch rộn rã, tiếng dao chặt thịt của mẹ đều đặn lên ván thớt. Còn chút ít nữa thôi là Giao thừa đến, thời khắc chuyển giao năm cũ sang năm mới là thiêng liêng. Xóm Sang bao giờ cũng thức đón Giao thừa, cúng kiến, người nọ sang nhà người kia chúc tụng những lời chúc tốt đẹp.

Ngoài thềm nhà, mấy chậu bông vạn thọ đang hé nở hứng sương đêm. Hương vạn thọ phảng phất trong không gian. Sang ngồi bên mẹ, cảm xúc hân hoan cứ chạy dọc sống lưng. Mẹ nói với Sang rằng:

- Mai mốt lớn lên, dù đi đâu con cũng phải nhớ về quê nhà, cũng hướng về nơi chôn nhau cắt rốn trong thời điểm thiêng liêng nhất của một năm.

Lời mẹ dặn Sang khắc cốt ghi tâm. Quê hương bao giờ cũng chiếm một vị trí không đổi trong tâm trí Sang. Ngoài sông sóng chảy rào rạt. Đất quê nặng tình. Tất cả đã cưu mang, chở che cho Sang từ thuở lọt lòng, qua từng chặng đường đời thăng trầm, sướng khổ…

***

Sang nói với con gái như mẹ nói với Sang ngày trước. Ba mẹ Sang bây giờ không còn sống bằng nghề bán bông nữa. Thời gian lấy đi sức vóc khỏe khoắn của ba lẫn mẹ. Thời gian cũng cho Sang trưởng thành, đủ bản lĩnh đối mặt với sóng gió cuộc đời. Sang lấy chồng, có con. Bao năm ăn Tết ở quê chồng, Sang thấy lòng mình thiếu một chút gì đó. Hình như là mùa xuân quê hương trên sông Hậu ở đất Tây Đô hiền lành. Sang muốn về. Sang sẽ về. Và giờ thì Sang đang đứng cùng con gái bên bờ sông Hậu, ngắm nhìn những vạt nắng xuân rơi trên sông.

Những chiếc ghe bán bông rực rỡ và đủ loại trái cây sung túc cứ dập dìu qua lại. Sáng xuân đầy nắng. Sang lại kể câu chuyện tuổi thơ đón Tết yên bình cho con gái nghe. Những câu chuyện Sang kể hoài chẳng chán. Mà con gái Sang cũng chẳng chán khi nghe hoài, rằng: "Hồi đó… Sắc hoa vàng rực rỡ bến sông xưa…".