Trong một nỗ lực mang lại sự minh bạch cho các chương trình do thám tràn lan nằm ngoài tầm kiểm soát của chính phủ, Nhà Trắng đang cân nhắc bổ nhiệm một quan chức dân sự đứng đầu Cơ quan An ninh Quốc gia Mỹ (NSA). Dù chưa đưa ra quyết định, nhưng Nhà Trắng đã lên sẵn danh sách ứng viên dân sự để kế nhiệm Tướng lục quân 4 sao Keith Alexander, người sẽ rút khỏi cương vị giám đốc NSA vào mùa Xuân năm 2014.

Bước đi này được kỳ vọng sẽ mang đến một diện mạo mới và tạo dựng lại lòng tin của công chúng và các nước đồng minh trong các hoạt động do thám của Mỹ. Trước đây, các quan chức dân sự Mỹ từng được bổ nhiệm đứng đầu một số cơ quan thu thập thông tin tình báo như Cục Tình báo Trung ương (CIA), Cục Điều tra Liên bang (FBI) và Cục Tình báo và Nghiên cứu của Bộ Ngoại giao. Tuy nhiên, NSA là cơ quan chưa từng qua tay một lãnh đạo dân sự kể từ khi được thành lập vào năm 1952.

Một thay đổi đáng kể khác cũng đang được chính quyền Tổng thống Barack Obama cân nhắc là kế hoạch tách NSA ra khỏi Bộ Chỉ huy phòng thủ trên mạng (Cybercom) mới được thành lập hồi năm 2009. Được biết, Tướng Alexander cũng chính là vị lãnh đạo đầu tiên của Cybercom.

Có điều việc giảm bớt "hơi hướng quân sự" của NSA có thể sẽ không tác động mạnh đến các hoạt động theo dõi của cơ quan này, nơi mà một lãnh đạo dân sự không thể điều khiển các cơ cấu quyền lực quân sự đang có sẵn. "Rõ ràng là một nhà lãnh đạo dân sự như thế không phải là một sự đảm bảo cho công tác bảo vệ quyền riêng tư thận trọng hơn" - Julian Sanchez, chuyên gia do thám tại Viện Cato, nhận xét.

NGUYỆT CÁT (Theo Guardian, The Hill, The Verge)