Tổng thống Philippines Aquino (trái) và Chủ tịch Trung Quốc Hồ Cẩm Đào. Ảnh: Inquirer

Theo báo chí Philippines, Chính phủ nước này kỳ vọng sẽ thu hút được từ 2-7 tỉ USD vốn đầu tư từ các đối tác Trung Quốc, khi tháp tùng Tổng thống Aquino là phái đoàn hùng hậu 300 lãnh đạo doanh nghiệp và 13 bộ trưởng. Báo Manila Bulletin của Philippines cho biết một thỏa thuận ghi nhớ về phát triển và thương mại sẽ tạo ra 60 tỉ USD đầu tư cho Philippines trong 5 năm tới sẽ được ký giữa Tổng thống Aquino và Chủ tịch Trung Quốc Hồ Cẩm Đào. Theo Thứ trưởng Ngoại giao Philippines Cristina Ortega, thỏa thuận 5 năm này bao gồm nhiều dự án cơ sở hạ tầng khác nhau ở các lĩnh vực khai khoáng, năng lượng và du lịch. Thứ trưởng Ortega cũng cho biết các doanh nghiệp Trung Quốc trong lĩnh vực ô tô cũng sẽ tái đảm bảo 1,5 tỉ USD vốn đầu tư thực tế tại Philippines.

Bên cạnh đó, Tổng thống Philippines cũng sẽ ký nhiều thỏa thuận hợp tác về kết cấu hạ tầng, du lịch, thể thao và văn hóa. Một ưu tiên khác là ông Aquino sẽ khởi động lại nguồn viện trợ của Trung Quốc cho các dự án cơ sở hạ tầng cần thiết. Trung Quốc là nhà cấp vốn vay lớn thứ ba của Philippines sau Nhật Bản và Ngân hàng phát triển châu Á (ADB). Tuy nhiên, vốn cho vay chính thức đã bị gián đoạn kể từ năm 2009, sau khi 2 dự án cơ sở hạ tầng do Trung Quốc cấp vốn trị giá gần 800 triệu USD và được các công ty Trung Quốc thi công, bị dang dở vì nhiều cáo buộc tham nhũng. Đặc biệt, ông Aquino muốn đàm phán lại dự án đường sắt dài 80 km, do Ngân hàng xuất nhập khẩu Trung Quốc cấp vốn vay 900 triệu USD, vốn cũng đã bị hoãn do các hoạt động chống tham nhũng của Manila. Ngoài ra, ông Aquino sẽ phát biểu tại 3 diễn đàn doanh nghiệp ở Bắc Kinh, Thượng Hải và Hạ Môn nhằm xúc tiến thương mại. Tổng kim ngạch thương mại giữa Philippines và Trung Quốc năm ngoái đạt 10,4 tỉ USD.

Các nhà phân tích cho rằng Manila muốn giải tỏa căng thẳng với Bắc Kinh thông qua việc ưu tiên xúc tiến đầu tư. Trước chuyến thăm, Tổng thống Aquino tuyên bố với truyền thông Trung Quốc rằng quan hệ hai nước sẽ không bị phá hoại do những tranh chấp trên biển Đông. Trung Hoa Nhật báo trích dẫn lời ông Aquino: “Chúng tôi muốn tăng cường quan hệ song phương, nỗ lực giải quyết hòa bình bất kỳ tình huống nào có thể dẫn tới xung đột giữa hai bên”.

Thứ trưởng Thương mại Philippines Cristino Panlilio thì cho rằng nước này muốn khai thác “cơn khát” nhập khẩu của Trung Quốc để thúc đẩy xuất khẩu. Các công ty Trung Quốc đang nhắm tới hầu hết các loại khoáng sản mà Philippines dồi dào với ước tính trị giá 840 tỉ USD gồm đồng, vàng và chromate. Tuy nhiên, ông Panlilio cho biết thỏa thuận nhằm cho phép Tập đoàn Sino Petroleum của Trung Quốc tiến hành khai thác dầu ở vùng biển tranh chấp trên biển Đông sẽ không được xúc tiến. Ông Panlilio trước đó cho biết Sino Petroleum chuẩn bị đầu tư hơn 1 tỉ USD chỉ để khai thác dầu ở vùng biển của Philippines tuyên bố chủ quyền, nhưng cần được tham vấn thêm. Chính phủ Philippines xác nhận công khai rằng bất kỳ việc khai thác chung nào với Trung Quốc cũng sẽ được thẩm định liệu có nằm trong khu vực tranh chấp hay không, nhằm tránh vi phạm hiến pháp Philippines.

Nhìn chung, báo giới của Trung Quốc và Philippines đều cho rằng chuyến thăm của Tổng thống Aquino là dấu hiệu cho thấy Manila sẵn sàng hợp tác với Bắc Kinh nhằm thúc đẩy quan hệ song phương và hai bên sẽ nỗ lực giải quyết những khác biệt thông qua đàm phán.

N. MINH
(Theo Philippines Star, Atimes, Chinadaily)