Trong bối cảnh Trung Quốc khẳng định sức mạnh về quân sự, chính trị và kinh tế, giới chuyên gia cho rằng các nước châu Âu nên “noi gương” Pháp trong việc tăng cường quan hệ với Ấn Ðộ, quốc gia Nam Á đông dân thứ hai thế giới.

Hàng không mẫu hạm Charles de Gaulle của Pháp tham gia cuộc tập trận Varuna. Ảnh: AFP

Pháp vừa kết thúc giai đoạn hai của một trong những cuộc tập trận hải quân lớn nhất với Ấn Độ có tên Varuna, được tiến hành ngoài khơi Djibouti. Giai đoạn đầu cuộc tập trận được tổ chức ngoài khơi bờ biển Goa hồi đầu tháng 5. Với sự tham gia của hàng không mẫu hạm Charles de Gaulle, cuộc tập trận diễn ra trong bối cảnh căng thẳng gia tăng giữa Iran và Mỹ, cũng như giữa lúc cuộc chiến thương mại ngày càng leo thang giữa Mỹ và Trung Quốc. Sự kiện này cho thấy Pháp luôn chú trọng đến sự ổn định và tầm quan trọng của Ấn Độ nói riêng và Ấn Độ Dương nói chung. “Chúng tôi nghĩ rằng chúng tôi có thể mang lại sự ổn định hơn cho khu vực vốn mang tính chiến lược và có vai trò quan trọng đối với thương mại quốc tế này” - Chuẩn đô đốc Olivier Lebas, chỉ huy hạm đội Pháp tham gia cuộc tập trận, cho biết.

Các cuộc tập trận quân sự của Pháp với Ấn Độ bắt đầu từ năm 2001. Hai nước đã tập trung chú trọng vào công nghệ hạt nhân dân sự, không gian, chống khủng bố và quốc phòng.  Đến nay, quan hệ đối tác quân sự Ấn Độ-Pháp đã đạt được những tiến bộ đáng kể bằng việc hai nước hồi năm ngoái ký kết thỏa thuận hỗ trợ hậu cần. Hiện tại, hải quân Ấn Độ có thể cập cảng căn cứ hải quân Pháp trên đảo Réunion để tiếp nhiên liệu và New Delhi đang đàm phán việc tiếp cận căn cứ ở Djibouti với Paris.

Về phần mình, hải quân Pháp cho đến nay đã sử dụng các cảng Mumbai và Karwar của Ấn Độ.  New Delhi và Paris cũng đồng ý trao đổi thông tin về tình hình an ninh tại Ấn Độ Dương và đang hợp tác phát triển hệ thống giám sát hoạt động hải quân tại khu vực. Được biết, Ấn Độ là nhà nhập khẩu vũ khí quan trọng của Pháp. Chính phủ Ấn Độ năm 2016 đã mua 36 chiến đấu cơ Rafale của Pháp và đang bắt tay với Pháp phát triển tàu ngầm dựa theo tàu ngầm lớp Scorpene.

Sự hợp tác trên cũng là một phần trong chiến lược hiện diện quân sự của Pháp tại Ấn Độ Dương. “Dù bằng cách nào, sự hiện diện của Pháp ở Ấn Độ Dương đều cho thấy tham vọng trở thành một cường quốc tầm trung có khả năng vươn xa toàn cầu” - Isabelle Saint-Mézard, chuyên gia phân tích về châu Á nhận định trong một bài viết về chiến lược của Pháp ở Ấn Độ Dương.

Ngoài ra, Pháp còn có một mục tiêu chiến lược khác. Paris hiểu được tầm quan trọng của việc có các đồng minh ở Ấn Độ Dương để bảo vệ các tuyến vận chuyển chiến lược cũng như các tuyến cáp Internet và các tuyến liên lạc khác chạy dọc dưới đáy biển. Pháp đánh giá cao vai trò của các tuyến thông tin liên lạc trên biển (SLOC), bởi thương mại, đặc biệt là giữa châu Âu, châu Á và Trung Đông, phụ thuộc vào vấn đề an ninh của SLOC.

Trong khi đó, Trung Quốc đã đưa tàu ngầm đến Ấn Độ Dương. Lần gần nhất được phát hiện là tháng 10-2018. Trung Quốc đang có căn cứ hải quân tại Djibouti và đang tìm cách mở thêm căn cứ mới. Vì thế, sự hợp tác hải quân giữa Ấn Độ và Pháp có thể góp phần kiềm chế các hành động tự tung tự tác của Trung Quốc tại Ấn Độ Dương. 

TRÍ VĂN (Theo Asia Times, Carnegie Europe)