Truyện ngắn: NGUYỄN NGỌC TUYẾT

Chị lại đi trên bờ sông quen thuộc chốn quê nhà. Nói là quen thuộc chứ đã nhiều thay đổi. Hai mươi năm, đã bao lần chị mơ thấy chốn này. Khu nhà lồng chợ cổ. Những người phụ nữ bán rau, bán cá ngồi ở bên ngoài chợ, sát bờ sông. Dãy hàng quán lúc nào cũng đông đúc kẻ bán, người mua. Khu công viên với những hàng ghế đá và con đường nhỏ rập rờn hàng liễu rũ dọc bờ sông, những sớm mai ghe xuồng về mang theo hơi thở vùng quê xa với cam, quýt, bưởi, xoài… mùa nào thức ấy. Chừng tỉnh giấc, mênh mông là buồn!

Giờ thì đúng là chị đang đi ở quê nhà, trên bến sông tràn không khí Tết. Trước mắt chị khu chợ xưa đang là chợ hoa, ghe tàu chở hoa cập bến khiến bến sông đã thành bến hoa muôn màu, muôn sắc. Chị chủ ý về quê trước Tết chính là vì cái chợ hoa này đây. Mấy hôm nay chiều nào chị cũng xuống đây, ngắm nhìn, kiếm tìm chút sắc màu xưa. Có lúc mắt như nhòa đi bởi ký ức dâng trào. Nhắm mắt lại, mọi thứ như mới hôm qua. Cô gái nhỏ luồn lách giữa rừng hoa, tung tăng chân sáo lướt qua mùa xuân đang rạo rực. Và, ở một hàng hoa phía cuối chợ kia, có người đang chờ cô, bảo sao cô không nôn nao!

Tết năm nào cô cũng tạt vào ngồi bán hoa cùng cậu bạn cùng lớp. Hai đứa thân nhau từ lớp 6, lớp 7. Nhà cậu bạn ở miệt Bình Thủy chuyên nghề trồng hoa kiểng nên Tết nào cậu cũng phụ gia đình trông hàng hoa. Cô gái và chàng trai nhỏ tíu tít từ lúc bắt đầu có phiên chợ đêm đến lúc chợ tàn. Cô lại tiếp bạn dọn từng chậu hoa còn lại xuống ghe, đứng trên bến sông nhìn những xuồng hoa tỏa theo các nhánh sông về nhà. Trong lòng cô gái nhỏ, Tết xưa thường bắt đầu như thế.

Đã ba hôm nay, hôm nào chị cũng đi dọc con đường này mà không thấy bóng người xưa. Mấy khu chợ hoa mới trên đường bờ kè trên kia chị cũng đi lại nhiều lần, hình bóng quen hoàn toàn mất dấu. Cứ thấy lô nào chưng đầy cúc vàng, mai vàng là chị sà vào, nhìn quanh quất, tưởng như cậu bạn đang núp đâu đó chỉ một lát sẽ ló mặt ra thôi. Rồi chị tự cười. Mình tưởng tượng nhiều quá rồi, làm gì có người mấy mươi năm còn bám theo nghề! Nhìn mấy chậu cúc coi, cũng đâu phải là hoa cúc vàng ngày cũ. Cái giống cúc ta thanh mảnh, bông nhỏ nhắn mềm mại như cỏ có còn thấy nữa đâu! Giờ người ta trồng cúc đại đóa, cúc Tây cúc Mỹ gì đó, cánh xòe to rực rỡ, cứng cáp hơn nhiều. Giống như những cội mai vàng đầy chợ kia, bông nào cũng cả chục cánh, lớp lớp như hoa hồng, còn những bông mai năm cánh nép mình trong một góc sao giống cô gái quê thẹn thùng ra phố thị thế kia.

***

Sáng sớm chị đưa con gái vào chợ nổi. Con bé lần đầu về nước thấy gì cũng lạ, cũng hỏi. Chợ hoa bên bến sông ngoài thành phố đã làm nó thích mê. Giống như mẹ nó ngày xưa. Con bé chưa được hưởng cái thú của người mua kẻ bán trên sông nên chị đưa nó vào đây cho nó thấy vẻ đẹp của sông nước quê nhà. Mười bảy tuổi, con bé đã có chút vốn liếng nào về quê hương xứ sở đâu. Không như chị, cái cô bé lần đầu theo bà chở trái cây ra đây, mê tít trước mấy tấm ván bắc từ ghe này qua ghe kia giữa một rừng ghe xuồng đen nghẹt, người ta bước thoăn thoắt trên chiếc cầu ván đó để lên bờ. Còn nữa, những màn tung hứng nào dưa hấu, nào cam bưởi, bí bầu trên các ghe cũng khiến cô bé nhìn không chớp mắt. Chợ nổi xưa vẫn còn đó để đứa con gái thơ ngây của chị còn thấy lại chút nét đẹp của quê nhà. Chị cũng thấy may mắn vì con gái lớn lên trên đất khách yêu thích tiếng mẹ đẻ và rất ham đọc sách Việt nên có thể hiểu và yêu cảnh sắc, phong tục quê nhà.

***

29 Tết. Nhiều lô, sạp hết hàng, người bán rục rịch về quê, chuẩn bị cúng ông bà. Những lô ế hàng còn bám lại cố bán cho đến trưa mai hoặc xế chiều một chút rồi cũng lui ghe. Đi qua các phố, không khí Tết trong mỗi nhà đã nồng đượm. Không cần nhìn cũng biết những mâm ngũ quả đã được bày biện, những món ăn truyền thống đang được nấu nướng kịp dọn lên bàn thờ mỗi nhà.

Dù sao chị cũng muốn nhìn lại khu chợ ở thời khắc hết năm. Người ta nói, chợ chiều nay và sáng mai là chợ của nhà nghèo bởi nhiều người tới giờ chót mới kiếm được ít tiền ra mua con cá, miếng thịt bán rẻ mang về, dâng chút lòng thành lên ông bà.

Ở khu chợ hoa trên bến sông, lác đác đã có người dọn hàng xuống ghe chở về nhưng người mua vẫn còn khá đông. Chị biết những lúc này hoa hạ giá dữ lắm bởi không bán thì cũng bỏ.

Đang đi chị bỗng dừng lại trước một cội mai vàng, không, một lão mai mới đúng. Chị sững người, thảng thốt. Trời, sao mà duyên dáng, rực rỡ thế kia! Cành nhánh thanh mảnh như những cánh tay vươn lên trời xanh, gốc to sần sùi trồi lên như suối lượn, vừa ẻo lả lại vừa gân guốc. Đẹp nhất vẫn là những đóa hoa mai năm cánh, chỉ nở rải rác trên cành nhưng cứ lung linh, chấp chới như những cánh bướm rực vàng trong nắng. Lòng lâng lâng như gặp lại cố nhân, chị nhìn quanh quất. Người bán hoa đâu rồi? Sao mấy hôm nay chị không thấy chỗ này?

- Mua hoa gì vậy cô ơi?

Như một giấc mơ, người vừa đi ra chẳng phải là cậu bạn cũ đó sao?

- Phải anh đó không?

Người bán hoa cũng khựng lại. Mọi thứ chung quanh như mờ đi. Im phăng phắc. Như cuộn chỉ quay ngược, thời gian cũng đang quay trở về ngày xưa…

Hai người cứ ngồi đó, trong gian hàng hoa, như ngày xưa. Anh cho biết anh mới đến đây hôm qua trông chừng gian hàng giùm cậu em, thời gian sau này anh chỉ bỏ mối ở nhà thôi.

- Xuống chợ bán cho vui. Cũng là tìm chút không khí xưa vậy mà.

Chị gật đầu. Ừ, không khí xưa… Tâm hồn chị cũng đang bay bổng, ngập tràn không khí ấy, bất chấp mấy mươi năm trôi qua...

Nói đủ thứ chuyện, anh chợt chỉ gốc mai già, mắt lấp lánh niềm vui:

- Em thấy gốc mai kia không? Gốc mai em từng thấy trong nhà anh trước đây đó. Hơn ba chục năm rồi. Đem ra chưng chơi chứ không bán đâu.

Vậy là anh vẫn nhớ. Những đóa hoa năm cánh lại chấp chới, rưng rưng trong mắt chị, mai vàng năm cũ vẫn còn đây, thân thiết quen thuộc như bạn xưa vừa gặp lại.

Đêm cuối cùng của phiên chợ Tết, người phụ nữ trở về từ nửa vòng trái đất lại thấy mình như cô bé năm xưa, ngồi bán hoa cùng cậu bạn chốn quê nhà. Ngồi im lặng bên nhau giữa một rừng hoa Tết, hai mái đầu điểm bạc tận hưởng sự ấm nồng của tình bạn, của không khí mùa xuân rộn ràng chung quanh…

Và, người phụ nữ ấy biết rằng sáng sớm mai, chị sẽ lại giúp bạn đưa những chậu hoa còn lại xuống ghe, tách bến về con rạch xa tít. Cuộc chia tay có chút bịn rịn, luyến lưu nhưng chị sẽ không buồn. Bởi chị tin họ sẽ còn gặp lại nhau, những mùa xuân phía trước…