Truyện ngắn: PHỤNG TÚ

Theo kế hoạch, chuyến tham quan của đoàn kết thúc vào sáng nay. Buổi chiều là thời gian tự do. 6 giờ sáng mai, mọi người sẽ tập trung ở Nhà nghỉ của Ủy ban nhân dân tỉnh bạn để về. Chiều nay chị đến thăm gia đình Hoa, một cán bộ phụ nữ quận. Dù chỉ mới làm quen chưa được một tuần mà Hoa cứ một mực mời: “Chị Hồng phải đến nhà em chơi nhé. Quê mẹ em cũng ở miền Trung. Chồng em trước cũng ở Khánh Hòa. Nếu có ở nhà ảnh cũng rất vui khi gặp được đồng hương... Ảnh đi công tác. Nhà báo mà! Đi suốt chị ạ. Ở nhà chỉ có hai mẹ con”.

Ngôi nhà xây nằm khiêm tốn trong vườn cây ăn trái của một xã ngoại thành. Một thằng bé cỡ 7-8 tuổi xếp lại quyển truyện tranh, khoanh tay lễ phép chào:

- Con chào mẹ mới về. Cháu chào cô ạ.

Chị vuốt má thằng bé:

- Chào cháu. Cháu ngoan lắm.

Chị nhìn quanh gian phòng khách. Vật dụng bài trí hài hòa. Ánh mắt chị dừng lại hơi lâu trên bức ảnh cưới phóng to lồng trong khung kính.

- Em mời chị - Hoa trao cho chị ly nước - Hình ngày cưới của vợ chồng em đó. Mới đó mà đã tám năm rồi chị ạ.

- Em nói ông xã em là nhà báo?

- Dạ. Trước đây ảnh là giáo viên. Sau khi chia tay với người vợ trước, ảnh chuyển vào đây mới làm báo.

Chị nghe như có luồng điện chạy dọc sống lưng, buột miệng hỏi như một phản xạ:

- Ông xã em tên gì?

- Người ta gọi ảnh là nhà báo Phan... Hoa hơi sững lại. Cô chợt thấy là lạ trước những câu hỏi của người bạn mới quen - ... mà chị có quen ông xã em?

- Không. Chắc là người giống người. - Chị lắc đầu, rời mắt khỏi khung ảnh cưới.

- Chắc vậy. Hoặc có thể chị đã gặp ảnh ở đâu đó khi ảnh đi tác nghiệp. Chị ngồi chơi uống nước nhé. Em xin phép xuống bếp, loáng cái là xong ngay - Hoa cười, mắt nhìn khung ảnh cưới - Chị biết không? Có ông xã em ở nhà thì ảnh sẵn sàng xuống bếp để chị em mình ngồi chơi. Chúng em đã qui định với nhau: Khách của vợ, chồng lo. Khách của chồng, vợ lo. Đàn ông mà chịu khó lắm chị ạ. Hình như cánh nhà báo họ đi nhiều, viết nhiều, nên hiểu nhiều. Cùng là phụ nữ, em không muốn nói người trước mình. Nhưng ảnh nói vợ trước của ảnh chuộng địa vị quyền lực hơn hạnh phúc gia đình. Thậm chí không muốn có con vì sợ ràng buộc.

Hoa xuống bếp. Chị ngồi lại trên sa lông phòng khách. Những lời nói sau cùng của Hoa tác động khủng khiếp đến chị. Một sự sắp đặt oái oăm của tạo hóa để chị có mặt chiều nay ở gia đình này?... Chị nhìn khung ảnh cưới. Không! Không thể! Chỉ là ảnh giống người thôi. Nhưng... khuôn mặt ấy... ánh mắt ấy... nụ cười mỉm ấy... Khung ảnh chập chờn, người trong ảnh bước ra níu chị quay lại một thời xa ngái...

* * *

Cuối năm lớp 12 bổ túc, Hồng cảm nhận được sự săn đón của Hoàng. Nhưng chị còn phải phấn đấu học tập. Cha mẹ là liệt sĩ, bản thân được sinh ra ở cứ, chị nằm trong diện qui hoạch cán bộ của lãnh đạo. Chị không thể thả trôi tình cảm. Nhưng trước tình cảm của Hoàng, những chống đỡ yếu ớt của lý trí đành chịu khuất phục trước trái tim cô gái 20 tuổi. Chị nói với anh: “Em chấp nhận tình yêu của anh. Nhưng hãy để em tiếp tục việc học cho xong. Em khao khát được học hành và được làm việc”. Anh gật đầu: “Anh đồng ý. Là thầy giáo làm sao anh có thể ngăn cản một người ham học. Anh chờ em”.

Sau khi hoàn tất chương trình phổ thông và thêm một khóa chính trị, chị trở về địa phương và trúng cử Bí thư Huyện Đoàn. Chị và Hoàng cưới nhau. Năm đầu của cuộc sống gia đình, hạnh phúc êm ả hòa trong nhịp sống. Chồng chuyên tâm dạy học, vợ chuyên cần công tác đoàn thể. Họ cứ như sinh ra là để cho công việc. Mà việc xã hội thì có bao giờ hết được? Khi năng lực lãnh đạo được thể hiện qua việc giải quyết nhanh những tình huống khó khăn (có sự đóng góp phía sau từ cái đầu thông thái và sự từng trải của anh) chị là nhân tố nổi bật trong lớp cán bộ trẻ của huyện, nên là đích ngắm cho chức danh Phó Chủ tịch huyện tương lai. Và anh, khởi đầu cho sự nghiệp viết lách, đã có được truyện ngắn và thơ đầu tay đăng báo. Do điều kiện công tác, chị đi sớm về khuya, vô hình trung anh trở thành người nội trợ của gia đình. Mà đã là người Á Đông thì không thoát ra ngoài ảnh hưởng tập tục. Dù là nhà giáo, anh cũng là một người đàn ông, một người chồng không thể không khó chịu, nhất là khi có người khịa: “Có vợ làm quan sướng nhỉ. Nấu ăn quan bà có khen chê gì không?”.

Anh bộc bạch với chị những điều ấy. Nhưng đâu cần anh nói. Tự chị cũng hiểu khi có một người bạn đã ly hôn với chồng khuyên: “Làm người phụ nữ, làm vợ mà phải gánh vác việc xã hội thì phải cho khéo em ạ. Đừng bao giờ quên bổn phận làm vợ của mình. Phải từ nền tảng mới xây nên công trình. Gia đình có êm ấm thì đời sống tinh thần mới phồn vinh, công tác mới phát triển. Nghe em nói thì chồng em rất tốt. Nhưng người đàn ông nào cũng có sĩ diện của đàn ông, chớ vô tâm ỷ lại đến khi hối thì không kịp”. Chị cố gắng chia thời gian để dành cho anh. Nhưng thói quen làm việc, ý thức trách nhiệm với công việc cứ cuốn chị đi ngược lại mong muốn.

Một hôm anh nói: “Mình đã cưới nhau hai năm rồi. Ba mẹ già mong có cháu bồng lắm, cứ nhắc anh mãi. Em hãy sinh cho anh đứa con. Trai gái gì cũng được. Em thì cứ vắng nhà suốt. Có đứa con, anh đi dạy về cha con anh hủ hỉ cũng vui, anh còn thấy mình là đàn ông. Chứ nhiều lúc anh nghĩ mình không có một gia đình. Nhà cửa trống hoác, vắng lặng đến ghê rợn”.

Chị ôm ghì lấy anh mà nghe niềm thương dâng đầy. Tự trách mình bấy lâu quá vô tình không nghĩ đến điều mà người đời gọi là sợi dây gắn kết hai vợ chồng. Chị úp mặt vào ngực anh, nói: “Em xin lỗi anh. Em sẽ sinh con cho chúng mình”.

Chị có thai. Anh vui mừng khôn xiết. Anh như trẻ ra đến vài tuổi. Việc nhà bây giờ anh vui vẻ làm tất tần tật. Và chị, trong sự yêu chìu tưng tiu của anh, chị cảm nhận một niềm hạnh phúc mới khi cưu mang giọt máu của anh trong người, cái nghĩa chân phương của hai tiếng mẹ con với chị bây giờ ngọt ngào êm dịu làm sao.

Nhưng hạnh phúc thật mong manh. Khi đứa con trong bụng đã qua tháng thứ bảy, chị sẩy chân té lăn cù xuống tam cấp. Một cơn đau xé ruột vút lên. Chị ngất lịm...

Chị tỉnh dậy trong bệnh viện, bàng hoàng khi biết cái thai đã sẩy. Ân hận. Chị khóc. Rồi một nỗi đau kinh hoàng lớn hơn cả sự kinh hãi mà một người mẹ có thể tưởng tượng khi chị đòi hỏi được nhìn đứa con lần cuối. Chị thét lên và ngất đi.

Chị xuất viện về nhà. Anh vẫn chứng tỏ là người đàn ông, người chồng giàu nghị lực, là bờ vai để chị dựa lúc tinh thần bị suy sụp khủng hoảng. Đau buồn nhưng anh biết nén lòng để an ủi, chăm sóc chị. Anh còn viện dẫn đến thuyết số mạng để khuyên giải chị chấp nhận sự rủi ro, hướng niềm tin vào những đứa con sẽ chào đời sắp tới.

Thời gian cứ thấm thoát trôi qua. Bây giờ chị đã là Phó Chủ tịch huyện. Chức vụ đó là phần thưởng xứng đáng cho sự phấn đấu không biết mệt mỏi của chị, trong đó có phần đóng góp không nhỏ của anh nơi hậu trường. Đường quan lộ của chị rộng mở nhưng đường hạnh phúc gia đình đi vào bế tắc. Đã bốn năm từ sau lần sẩy thai mà vẫn không thấy chị báo tin mừng, anh nói: “Hình như em xem chức Phó Chủ tịch quan trọng hơn việc có một đứa con, hơn mong muốn được làm cha của anh. Hay sau lần sẩy thai cơ thể em có trục trặc gì? Em đi khám xem”. Nghe anh nói, chị rùng mình, vội khỏa lấp: “Dạ, để em đi khám. Nhưng chắc không sao đâu anh. Em còn muốn có con hơn anh nữa...”. Nói cứng vậy nhưng lòng chị bấn loạn. Quá yêu anh làm sao chị dám nói với anh sự thật để tìm sự cảm thông, để sức mạnh tình yêu xoa dịu được nỗi đau vô hình mà hiện hữu.

Một chiều, chị về nhà không thấy anh. Tìm anh, bất chợt chị thấy trên bàn mấy vỉ thuốc ngừa thai rỗng dần trên tờ đơn ly hôn anh đã ký sẵn. Chị cầm mấy vỉ thuốc lên và chợt hiểu. Nỗi khủng hoảng như nổ toác trong đầu khiến chị loạng choạng vịn vào thành bàn. Cùng lúc ấy anh hiện ra nơi cửa. Chị nghẹn ngào:

- A... a.nh sao đành...

Anh lặng lẽ mở tủ lấy vật gì đó rồi nói:

- Đơn tôi đã ký sẵn. Cô ký rồi gửi tòa. - Giọng anh rít lên - Cô tham quyền lực như vậy... - Anh chộp mớ vỉ thuốc dứ dứ trước mặt chị - Cô mà cũng muốn có con ư?! Muốn làm mẹ ư! Cô đóng kịch khéo lắm. Trời ơi!

Anh dằn mạnh mớ vỉ thuốc lên bàn rồi hầm hầm đi ra.

Vậy là hết. Nỗi lo sợ ly tan nay đã thành sự thật. Chị không còn đứng được nữa, ngồi bệt xuống nền gạch hoa. Trong cơn tuyệt vọng, ý nghĩ tự vẫn lởn vởn rồi vùn vụt lớn mạnh trong đầu. Không thể làm mẹ, tình yêu không còn thì còn điểm tựa nào để sống?... Chị chống tay ngồi dậy đi lại chiếc tủ con sơn chữ thập đỏ gắn trên tường. Ánh mắt vô hồn của chị lướt qua khung ảnh của mẹ chị để trên bàn. Khuôn mặt mẹ, ánh mắt mẹ như thôi miên hút chị đứng lại, để từ vực sâu của sự u mơ, chị thoắt tỉnh lại. Chị cầm lên khung ảnh mẹ, thổn thức: “Con khổ quá mẹ ơi! Đau đớn quá mẹ ơi!”. Nước mặt chị tuôn trào, cảm nhận một niềm an ủi, một sự chia sẻ vô biên với mẹ, dù mẹ chỉ là một khung ảnh... Hình ảnh tuổi thơ có mẹ lướt trong đầu, đọng lại rõ nhất lời mẹ phút lâm chung: “Đừng khóc, con! Phải gắng sống để xứng đáng là con của mẹ. Cha mẹ sinh ra con, tạo hóa tạo ra con là con người thì con đã nợ bổn phận một đời làm người. Còn hơi thở là còn quyết sống cho tốt”.

Chị liếc qua tờ đơn ly hôn trên bàn. Có lẽ phải có chia ly. Anh cần phải có tương lai, hạnh phúc cho đời mình. Thiệt thòi này chỉ mình chị gánh chịu là đủ. Chị cần phải sống cho thật tốt như mong muốn của mẹ. Chị cầm viết ký vào đơn ly hôn.

* **

Hoa đặt lên bàn hai ly lớn, nói:

- Trời nắng nóng, em mời chị chè hạt sen ăn cho mát. Ông xã em làm nhà báo việc ăn uống nếm đủ thứ nhưng về nhà là thích ăn chè hạt sen em nấu.

Chị nhìn Hoa, ngẫm nghĩ. Người phụ nữ này luôn nhắc đến chồng và nghề nghiệp của chồng chắc là tự hào về chồng lắm. Chị nảy ý nghĩ tìm hiểu thêm, hỏi:

- Chị nghĩ chắc Hoa yêu và tự hào về ông xã em lắm?

Hoa nhìn chị, mắt long lanh, đáp:

- Dạ. Yêu chồng thì đành rồi còn tự hào về chồng thì em tự hào lắm. Một tỉnh có cả chục triệu người hỏi có được mấy nhà báo hả chị? Không những làm báo, ảnh còn viết truyện, làm thơ nữa. Em yêu thơ ảnh trước khi yêu ảnh đó chị ạ.

Chị lại như thấy có một luồng điện chạy dọc sống lưng. Chị liếc nhìn lên khung ảnh. Có phải thật là anh đó không?

- Chị biết không? Có thể chị không tin nhưng nhiều khi em thầm cảm ơn người vợ trước của ảnh. Nếu chị ta không chạy theo địa vị quyền lực, thì ảnh không ly hôn, thì sao em có được ảnh. Chuông điện thoại reo. Hoa lấy điện thoại di động trong túi quần, nghe - Dạ.. dạ. Anh ơi! Có chị đồng hương với anh đi tham quan tỉnh mình, em mời chị về nhà mình thăm chơi. Dạ. Dạ. Chị đang ở nhà mình... Một tiếng nữa... Dạ - Hoa tắt di động, tiếp - Chị Hồng à. Ông xã em mới về. Một tiếng nữa sẽ đến nhà. Ảnh mời chị ở lại chơi chờ ảnh về.

Chị lại nhìn lên khung ảnh cưới, lòng phân vân. Ở lại chị có đủ tỉnh táo để đối mặt với sự thật hay không? Nhìn hình người trong ảnh ấy, tình yêu bùng dậy gần như vẹn nguyên trong chị! Hãy để sự bình yên an bình trong cuộc sống mỗi con người. Chị nói:

- Cảm ơn em. Chị phải về, còn ít việc phải thu xếp cho xong. Cho chị gửi lời chúc sức khỏe ông xã em và cháu trai nhé.

Chị vừa đứng lên thì thằng bé con Hoa đi vào. Chị chợt nhận ra nó giống người trong ảnh - giống anh như hai giọt nước. Lòng chị lại nhói đau...

Chị không về Nhà khách Ủy ban tỉnh mà gọi di động xin phép trưởng đoàn rồi đón xe đò về thành phố. Chị đến nơi chị phải đến. Dù đến đó là đến với nỗi đau đớn tận cùng của người làm mẹ, đến với nỗi đau xót số phận... Trình giấy tờ và bày tỏ nguyện vọng, người ta cho chị vào. Lòng dặn lòng phải hít thở thật sâu để giữ bình tĩnh, chị tìm đến mã số... Chị rùng mình. Con của chị đó! Một bằng chứng về chất độc màu da cam!

Dù đã tự nhủ phải bình tĩnh, một nỗi đau vẫn dội lên trong chị. Nỗi đau bạo liệt, cô sắc và lan tỏa làm chị suýt ngất. Chị vội ra về sau khi gửi lại một ánh nhìn không định được tên vào cái vật dị dợm ngâm trong thẩu thủy tinh. Để rồi cái hình ảnh quái dị ấy cứ chập chờn đan xen với hình ảnh đẹp đẽ của thằng bé con của Hoa trong chị suống quãng đường dài...