Theo trang tin Nikkei Asia, ngày càng nhiều phụ huynh Trung Quốc gửi con đến Nhật Bản học tập, từ đó giúp họ mang cả gia đình di cư sang nước này.

Sinh viên nước ngoài tại Trường Nhật ngữ Higashikawa ở Hokkaido, Nhật Bản. Ảnh: Nikkei Asia

Là 1 trong 23 quận của thủ đô Tokyo, Bunkyo được biết đến là trung tâm học thuật do có nhiều cơ sở giáo dục uy tín. Và “3S+1K” là chữ ghép từ những chữ cái đầu trong tên của 4 trường tiểu học công lập tại quận Bunkyo, gồm Seishi, Sendagi, Showa và Kubomachi. Những năm gần đây, số lượng gia đình nước ngoài chuyển đến Bunkyo sống để đưa con vào học 1 trong 4 trường “3S+1K” đã tăng vọt. Như năm 2024, Bunkyo có 467 học sinh tiểu học là người nước ngoài (gồm nhiều em đến từ Trung Quốc), tăng gấp 2,4 lần so với số lượng hồi năm 2019. Số lượng cư dân Trung Quốc ở quận này cũng tăng 1,5 lần, lên 8.169 trong cùng kỳ.

Tuy nhiên, Takuya Takahashi, giám sát viên tại Hội đồng Giáo dục Bunkyo, cho biết tuy 3S+1K được nhắc đến thường xuyên trên các mạng xã hội ở Trung Quốc, nhưng nhóm trường nổi tiếng này đều là cơ sở giáo dục công lập và các trang thiết bị ở đó - như sách giáo khoa và bàn ghế - cũng giống như các trường khác trong quận.

Bất chấp việc có chất lượng giáo dục tương đồng như vậy, mức độ phổ biến của 3S+1K trên mạng xã hội Trung Quốc không có dấu hiệu suy giảm. Sự gia tăng số lượng học sinh Trung Quốc không sử dụng thành thạo tiếng Nhật đã thúc đẩy 4 trường này áp dụng các biện pháp hỗ trợ học sinh nước ngoài, như dùng máy dịch thuật và đưa trợ lý vào làm phiên dịch trong lớp học.

Không chỉ ở Bunkyo, số lượng công dân Trung Quốc chuyển đến các quận thuộc Tokyo ngày càng tăng. Tại trường Sapix Myogadani ở quận Bunkyo và Sapix Toyosu ở quận Koto, cứ 10 học sinh thì có một học sinh là người Trung Quốc.  Tính đến tháng 11-2024, có 3.545 sinh viên Trung Quốc đang theo học tại Đại học Tokyo, chiếm khoảng 70% số sinh viên nước ngoài và hơn 10% toàn bộ sinh viên của trường.

Trên mạng xã hội Trung Quốc, thông tin về các trường tiểu học danh tiếng ở nhiều quận khác nhau ở Nhật xuất hiện tràn lan, bao gồm bản đồ các quận có trường học của Tokyo. Thông tin liên quan đến vấn đề di cư, liên kết với thông tin bất động sản, cũng rất phổ biến. Và không chỉ có thông tin về các trường học chính thức, thông tin về các trường học dự bị cũng tràn lan trên nền tảng mạng xã hội Tiểu Hồng Thư (Xiaohongshu).

Sức hút của giáo dục Nhật Bản

Theo các chuyên gia, xu hướng “di cư để học tập” được thúc đẩy từ mong muốn không thể ngăn cản của các phụ huynh. Fu Jiayin, một phụ nữ Trung Quốc 42 tuổi đang theo học tiếng Nhật ở Takadanobaba, cho biết bà đến đây một mình vào năm ngoái vì mục đích chuẩn bị cho việc học của con. Fu hy vọng sẽ tìm được việc làm vào mùa xuân này và thay đổi thị thực du học của mình thành loại thị thực cấp cho các kỹ sư và chuyên gia. Điều này sẽ cho phép Fu đưa chồng con đến Nhật Bản, nhờ đó giúp con được học tại đây.

Theo một trung tâm chuyên tư vấn di trú cho khách hàng Trung Quốc, sự thật là có một số lượng lớn các gia đình Trung Quốc đang tìm cách di cư đến Nhật Bản theo cách như Fu. Như tại Kamogawa,thuộc tỉnh Chiba, học sinh Trung Quốc chiếm khoảng một nửa tổng số học sinh tại Trường trung học phổ thông tư thục Kamogawa Reitoku. 

Ngoài ra, kỳ thi tuyển sinh đại học quá khắc nghiệt ở Trung Quốc cũng là một yếu tố dẫn đến xu hướng “di cư để học tập”. Một du học sinh Trung Quốc 27 tuổi, tốt nghiệp tại  Đại học tại Tokyo, cho biết trong khi việc xét tuyển vào các trường đại học Trung Quốc không chỉ dựa vào điểm thi mà còn xét đến nơi sinh của ứng viên, thì không có sự bất công nào đối với các ứng viên nước ngoài tại Đại học Tokyo. Trường này còn dễ xét tuyển hơn so với Đại học Bắc Kinh và Đại học Thanh Hoa ở Trung Quốc.

Theo một báo cáo từ công ty tư vấn giáo dục nước ngoài EIC Education, mức học phí ở Nhật Bản thay đổi tùy theo loại trường. Trong khi các trường đại học công lập thu khoảng 582.000 yen (3.737USD)/năm, học phí tại các trường đại học tư thục dao động từ 970.000-2,16 triệu yen, tùy theo chuyên ngành.

NGUYỆT CÁT (Theo Asahi Shimbun, Chinadaily)