Truyện ngắn LÊ HỨA HUYỀN TRÂN
Như một lẽ thường nào đó, con người đứng trước biển thường đượm buồn. Nỗi buồn dường như không có nguồn cơn, chỉ đi qua khắp miền ký ức, rơi tõm vào dòng sóng cuộn xô rồi hóa thành nước trên hốc mắt đầy những quầng thâm của người đàn ông. Đó là đôi mắt thường thấy gần đây của ba tôi, với những quầng đen dưới đôi chân mày rậm và ánh nhìn lúc nào cũng xa ngai ngái. Thi thoảng nhìn đôi mắt ấy trong đêm, quắc lên ánh giận dữ khiến người ta e sợ. Nhưng chỉ cần nhìn dáng ông bước đi, tập tễnh từng bước và vài tiếng ho khúc khắc kéo theo, người ta sẽ biết, người đàn ông ấy đang yếu đuối trước cuộc đời.
Tôi vẫn hay nhìn ba ngóng trông ra phương xa, thất thần và đầy phiền muộn như thế. Mỗi khi nhìn hình bóng ba đang ngã rạp trên cát vào mỗi xế chiều, lòng tôi lại dấy lên nỗi niềm rưng rưng chực khóc. Những lúc ấy ba sẽ đến bên tôi, bế thốc tôi lên, rồi lăn tròn những bước đi dài trên cát, tiếp tục đi về phía ánh mặt trời, cứ thế đưa tôi đến đường chân trời mà suốt thời thơ bé tôi đã luôn mơ mình sẽ tới.
Ba luôn nhìn về phía biển, bởi nơi đó có mẹ, người phụ nữ bám biển cùng những người đàn ông. Một người phụ nữ khi phải cuộn mình trước sóng gió cuộc đời, rồi vững chãi tay bè tay lưới, luôn khiến ta ngưỡng mộ. Thời chiến, ba tôi xông pha trận mạc, ba quên bản thân mình cho đất nước. Hậu quả chiến tranh là vết đạn còn cắm nơi chân, hành ba đau nhức mỗi khi trái gió trở trời. Những năm tháng tuổi thơ tôi những tưởng không thể chịu được mỗi mùa bão đến. Căn nhà nhỏ liêu xiêu đã bao lần chực ngã đổ, chứa bên trong cả cơn bão nhỏ của gia đình, với những lần ba đớn đau quằn quại. Nhiều đêm tôi nhìn mẹ dỗ tôi đi ngủ rồi chong đèn thức cả đêm trông ba. Nhiều đêm tôi thấy ba cuộn mình ôm lấy chân, lấy tay, rồi giọt nước mắt đàn ông rơi đầy trên gối. Nước mắt người đàn ông dường như khó rơi ra lắm, nó thường hay quay ngược vào trong lòng để phơi bày niềm vui trấn an người thân, nên một khi nó đã rơi ra, thì nỗi đau mà người đàn ông ấy chịu đựng phải là to lớn lắm.
Mẹ yêu thương ba bằng cả trái tim, căn nhà bên bờ biển chưa khi nào ngớt tiếng cười trong veo của những tình cảm vô cùng chân thật. Làng chài be bé nơi tôi sống nuôi tôi bằng những đồng tiền từ nghề đan lưới của mẹ và làm gỗ của ba. Gia đình tôi coi như có đồng ra đồng vào khi công việc ba ổn định, thì nguy cơn ập đến. Tôi còn nhớ lúc ấy tôi và đám bạn vẫn còn mải đi bắt còng bên biển, tôi còn đang nhìn những cánh buồm giương gió ngoài khơi xa thì tin dữ ập đến: ba tôi đột quỵ. Khi tôi đến bên ba, bằng nụ cười yếu ớt ba vẫn vuốt tóc tôi:
- Ba sẽ ổn thôi mà, con gái!
- Lúc nào ba cũng nói ba sẽ ổn thôi!- Tôi khóc òa lên.
Ba nhìn tôi cười hiền từ rồi không nói gì nữa. Sau lần ấy, gánh nặng gia đình đổ lên vai mẹ. Cả tháng ba nằm trên giường bệnh là tròn một tháng mẹ chạy vay khắp nơi thang thuốc cho ba, cứ khỏe chút là ba lại đi làm cá, đan lưới chứ không thể làm công việc nặng như trước nữa. Mẹ vất vả nhiều hơn, sự hy sinh và tình yêu mà lúc ấy mẹ dành cho ba và gia đình không lời nào tả được. Còn tôi, mệt nhoài với những cơn mơ và những lần đi làm thêm đôi lần phải đến trường trễ. Một lần, tôi nghe mẹ bàn với ba:
- Em đi biển, anh à!- Giọng mẹ đầy cương quyết nhưng vẫn có tia dịu dàng dành riêng cho ba.
Ba không nói gì. Mẹ vẫn dịu dàng và kiên định.
- Anh Sám nói đợt này đi biển thắng đậm, anh ấy sẽ sắp xếp chỗ cho em, chứ em cứ làm mấy việc lặt vặt thế này không lo nổi gia đình mình. Cái Bi sắp vào cấp hai nữa.
Ba vẫn không nói gì, nhẹ nắm tay mẹ khẽ vuốt những vết chai, kìm nén tiếng ho khúc khắc rồi đi vào nhà trong. Mẹ ngồi đó, chong đèn suốt đêm, suy tư nín lặng.
Tôi cuộn tròn người lại lăn vào lòng ba, ba nặng nhọc đưa tay ôm tôi vào lòng. Những vết thẹo thời chiến trên tay ba không làm tôi sợ, dù đột nhiên nó trở nên bóng lưỡng dưới ánh trăng mờ.
- Ba à, sao hồi nãy mẹ hỏi mà ba không nói gì?
- Ba không biết nói gì. Nói gì cũng trở nên dư thừa trước những gì mẹ dành cho ba con mình.
Lúc ngủ mơ màng tôi thấy bờ vai mình ấm lên bởi những giọt nước nóng hổi. Ngày hôm sau mẹ đi, ba chuẩn bị đủ thứ cứ như mẹ đi về một nơi xa lắm. Tất cả cứ như đang hoán đổi, người đàn ông trở thành người mẹ ở nhà chăm lo vun vén cho tổ ấm đợi người phương xa trở về, còn người phụ nữ trở thành trụ cột gia đình, bươn chải cùng gió sương với những con thuyền đầy những người đàn ông đượm mùi mưa nắng.
Mẹ đi. Sau khi xong hết việc, ba vẫn hay đi về phía biển, mỗi khi mặt trời lặn, ba ngồi phịch xuống cát, hai tay bó gối ôm lấy hai chân ngóng khơi xa. Trên ánh mắt người đàn ông ấy lúc nào cũng như có sương, bờ mắt nhăn nheo in hằn vết chân chim cố ép sao cho nước mắt không rơi xuống. Nước mắt người đàn ông ấy dường như đã rơi hết trong đêm người phụ nữ quyết định bước ngoặt cuộc đời mình. Tôi hiểu ba không thể khóc, vì mẹ đã khóc đủ cho ba. Ba càng không thể khóc vì ba muốn mẹ sẽ về bình yên sau những lần giương khơi ngoài biển cả. Ba không thể khóc vì quyền của người đàn ông là được phép giấu yếu đuối của mình vào trong mà không ai được phép hỏi. Dẫu ba rất muốn khóc, vì người đàn ông phải để cho người mình yêu thương dạn dày gió sương nơi biển cả thì đau đớn nào hơn!
Ba tôi cứ rạng sáng lại đi về phía biển, nhìn ngắm những con tàu, hai mắt ông nhướng lên kiếm tìm hình ảnh quan trọng nhất cuộc đời. Cứ mỗi chiều tà ông từ biển trở về, đôi mắt với ánh nhìn chưa khi nào thôi xa xăm, luôn đọng chút tin yêu. Những vết chân ba đi mỗi ngày khi mẹ bám biển dường như đã in hằn trên khắp bãi biển này. Hôm nay, lại như mọi khi, tôi rướn người định gọi ba về ăn cơm, thì thấy phía xa xa, ba- vẫn ánh mắt tin yêu khi ấy, giờ có thêm nụ cười hạnh phúc, nắm tay mẹ, trở về sau một chuyến giong khơi