01/03/2014 - 10:55

Nga và tâm điểm Crimea

Tay súng che mặt đứng trước phi trường quốc tế Simferopol. Ảnh: AP

Sau khi các tay súng được cho ủng hộ Nga giành quyền kiểm soát trụ sở chính quyền và hội đồng lập pháp tại nước Cộng hòa tự trị Crimea của Ukraina, một nhóm vũ trang khác gồm 50 người từ ngày 28-2 tiếp tục chiếm hai sân bay tại thủ phủ Simferopol và thành phố Sevastopol của bán đảo này.

Trích dẫn nguồn tin của một số nhân chứng, hãng tin "Nước Nga ngày nay" cho biết nhóm người trên vận trang phục quân đội mang phù hiệu hải quân Nga, tương tự như lực lượng vũ trang chiếm giữ các cơ quan nhà nước hôm 27-2. Họ đến sân bay vào lúc giữa đêm bằng 3 chiếc xe tải KamAZ không giấy phép và bắt đầu phong tỏa các chuyến bay nội địa ở cuối đường băng, sau đó tiến dần về phía trước. Tuy nhiên, phát ngôn viên sân bay quốc tế Simferopol Igor Stratilati đã lên tiếng bác bỏ thông tin cho rằng khu vực này bị tiếp quản khi cho biết nhóm người vũ trang chỉ đến sân bay để tìm kiếm lực lượng không vận Ukraina. Theo ông Stratilati, tất cả đã "xin lỗi và rời khỏi khu vực" sau khi chắc chắn không có sự hiện diện quân sự trên đường băng. Sân bay sau đó cũng mở cửa hoạt động bình thường. Hãng tin Nga Interfax dẫn các nguồn tin quân sự nói rằng binh sĩ Nga đội mũ sắt và mặc áo giáp với xe bọc thép đã chiếm giữ vành đai phi trường quân sự Belbek tại thành phố cảng Sevastopol để truy bắt "các tay súng nổi loạn".

Viết trên Facebook ngày 28-2, quyền Bộ trưởng Nội vụ Ukraina Arsen Avakov nói rằng đơn vị quân đội thuộc hải quân Nga đã phong tỏa sân bay quốc tế tại Sevastopol, nhưng chưa rõ các tay súng kiểm soát sân bay Simferopol. Hạm đội biển Đen Nga có căn cứ tại cảng Sevastopol. Ông Avakov miêu tả rằng đó là hành động "khiêu khích với mưu đồ xâm lược và chiếm đóng quân sự". Tuy nhiên, hãng tin Reuters cho biết Hạm đội biển Đen Nga đã phủ nhận binh sĩ Nga tham gia vụ này, trong khi Bộ Ngoại giao và Quốc phòng Nga từ chối đưa ra lời bình.

Mặc dù thông tin chưa được kiểm chứng, nhưng theo nguồn tin từ nghị sĩ Vladimir Garnachuk, đại diện của Nga tại Simferopol, thì mục tiêu của đội tự vệ thân Nga có thể "nhằm ngăn chặn chuyến bay của Tổng thống lâm thời Ukraina Oleksander Turchynov hạ cánh tại Crimea" sau khi đặc phái viên Ukraina tại Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) Igor Dolgov loan báo ông Turchynov sẽ đến thăm Crimea. Theo ông Garnachuk, hiện có khoảng 2.000 người lên kế hoạch sẵn sàng phong tỏa khu vực đường băng.

Theo các chuyên gia, cuộc khủng hoảng tại Ukrania đang có nguy cơ bùng phát trên diện rộng khi tình hình bạo loạn tại Kiev đang lan xuống khu vực tự trị Crimea. Một số nguồn tin cho biết, chính phủ lâm thời tại Kiev đã lên tiếng cảnh báo Nga phải tôn trọng toàn vẹn lãnh thổ Ukraina và không can thiệp quân sự vào bán đảo Crimea sau khi một nhóm vũ trang tiến hành chiếm giữ các cơ quan công quyền và giải tán bộ máy lãnh đạo địa phương.

Trong một tuyên bố, quyền Tổng thống Turchynov cho biết đã ra lệnh cho quân đội sử dụng tất cả các biện pháp cần thiết để bảo vệ công dân, trừng phạt những tên tội phạm và giải phóng các tòa nhà. Đồng thời, ông Turchynov cũng khẳng định bất cứ động thái quân sự nào của Hạm đội biển Đen của Nga đóng tại cảng Sevastopol đều bị quy kết là hành động xâm lược quân sự. Tuy nhiên, người đứng đầu Trung tâm Nghiên cứu Carnegie Moscow Dmitry Trenin cho biết nguy cơ lớn nhất hiện nay là bất kỳ quyết định can thiệp nào từ Kiev cũng có rủi ro biến thành hành động khiêu khích và kéo Mát-xcơ-va can dự vào cuộc khủng hoảng.

Trong diễn biến có liên quan, Ngoại trưởng Mỹ John Kerry trong cuộc điện đàm với người đồng cấp Nga Sergei Lavrov sau vụ việc tại Crimea bày tỏ quan ngại rằng phe ly khai thân Nga có thể thách thức chính phủ lâm thời tại Kiev và khiến nước nước này tiếp tục lâm vào tình trạng bất ổn. Ngoài ra, ông Kerry cũng cảnh báo rằng Washington vẫn luôn giám sát cam kết của Mát-xcơ-va về việc tôn trọng chủ quyền lãnh thổ của quốc gia Trung Âu. Đáp lại, Ngoại trưởng Nga tái khẳng định cam kết trước đó của Tổng thống Vladimir Putin và đảm bảo với Mỹ rằng cuộc tập trận ở khu vực biên giới phía Tây không liên quan đến chính biến tại Ukraina. Reuters cho biết ông Putin đã ra lệnh cho Chính phủ Nga tiếp tục đàm phán quan hệ kinh tế và thương mại với chính quyền mới ở Ukraina, đồng thời tham vấn các đối tác nước ngoài hỗ trợ tài chính cho Kiev. Ông cũng yêu cầu chính phủ xem xét đáp lại kêu gọi trợ giúp nhân đạo của cộng đống người Nga chiếm đa số tại Crimea.

MAI QUYÊN
(Theo RT, AFP, AP, WSJ, DW)

Ukraina cầu cứu HĐBA LHQ

Quốc hội Ukraina ngày 28-2 đã thông qua nghị quyết kêu gọi Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc (HĐBA LHQ) thảo luận và giúp giải quyết cuộc khủng hoảng chính trị tại nước này trong bối cảnh các tay súng thân Nga kiểm soát các cơ quan công quyền và hai sân bay tại bán đảo Crimea. Nghị quyết cũng yêu cầu Nga "chấm dứt những bước đi có thể xâm phạm đến chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Ukraina".

Trong khi đó, Viện công tố Ukraina cho biết cơ quan này đang chuẩn bị thủ tục yêu cầu dẫn độ Tổng thống bị phế truất Viktor Yanukovych, người đã có mặt tại Nga từ hôm 27-2 và gặp gỡ giới báo chí tối 28-2. Bộ Ngoại giao Ukraina thì gởi công hàm nhờ các nước châu Âu đóng băng tài khoản ngân hàng của hàng chục cựu quan chức nước này, trong đó có ông Yanukovych. Chính quyền Thụy Sĩ thì thông báo đang tiến hành điều tra tội rửa tiền nhằm vào cựu Tổng thống Yanukovych.

V.P (Theo AP, Reuters)

Chia sẻ bài viết