Washington cho biết sẽ công bố nhóm đối thoại mới gồm 4 nước Mỹ, Ấn Độ, Israel và Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất (UAE) trong chuyến công du của Tổng thống Joe Biden tới khu vực này vào tháng tới.

Tổng thống Mỹ Joe Biden (trái). Ảnh: Asian Lite

Nhóm đối thoại mang tên I2U2 sẽ tập trung vào Tây Á. I2U2 sẽ được phát động khi ông Biden tới thăm Israel, điểm dừng chân đầu tiên trong chuyến công du Tây Á của chủ nhân Nhà Trắng, diễn ra từ ngày 13 đến 16-7. Theo một quan chức Nhà Trắng, trong cuộc họp trực tuyến của I2U2, Tổng thống Biden, Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi, Thủ tướng Israel Naftali Bennet và Tổng thống UAE Mohammed bin Zayed Al Nahyan sẽ thảo luận về vấn đề an ninh cũng như hợp tác trên nhiều lĩnh vực.

Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken lần đầu giới thiệu I2U2 trong cuộc họp cấp ngoại trưởng hồi tháng 10 năm ngoái và hội nghị thượng đỉnh trực tuyến sắp tới là sự tiếp nối của “điểm chạm ban đầu đó”. “I2U2 là nhóm đối tác hoàn toàn mới. I2U2 sẽ chú trọng vào việc mở rộng hợp tác tại Trung Đông và châu Á, bao gồm thương mại, chống biến đổi khí hậu, hợp tác về năng lượng và những lợi ích chung quan trọng khác”, một phát ngôn viên của Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ tiết lộ.

Kể từ khi nhậm chức vào tháng 1-2021, Tổng thống Biden đã công bố nhiều nhóm đối thoại đa phương và sáng kiến, như thỏa thuận an ninh AUKUS (Úc, Anh và Mỹ) nhóm đối thoại 4 bên (Mỹ, Afghanistan, Pakistan và Uzbekistan). Chính quyền ông Biden cũng tăng cường các nền tảng hiện có chẳng hạn như “Bộ tứ” (QUAD) gồm Mỹ, Ấn Độ, Úc và Nhật Bản, Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO). Tổng thống Biden đồng thời đưa Mỹ trở lại nhiều tổ chức của thế giới mà nước này dưới thời người tiền nhiệm Donald Trump đã “rút chân”.

Chuyến thăm sắp tới đánh dấu chuyến công du đầu tiên của ông Biden trên cương vị tổng thống Mỹ đến nơi được cho là một trong những vùng đất bất ổn nhất thế giới. Sự kiện này được kỳ vọng sẽ củng cố cam kết “sắt đá” của Mỹ với an ninh, thịnh vượng của Israel cũng như duy trì tiến trình hội nhập của Washington vào khu vực theo Hiệp định Abraham. UAE và Bahrain đã ký hiệp ước bình thường hóa quan hệ với Israel theo thỏa thuận do Tổng thống Mỹ Donald Trump làm trung gian hồi năm 2020. Maroc sau đó cũng bình thường hóa quan hệ với Nhà nước Do Thái. “Bộ tứ Tây Á” được cho là kết quả của Hiệp định Abraham vốn mở đường cho sự hợp tác 3 bên giữa Ấn Độ, Israel và UAE.

Ngoài ra, ông Biden cũng sẽ gặp các lãnh đạo Palestine tại Bờ Tây, trong đó tái cam kết của Mỹ với giải pháp hai nhà nước cho cuộc xung đột Israel - Palestine. Giải pháp này có phần phai mờ hoặc đã bị bỏ rơi dưới thời ông Trump.

Tổng thống Biden sẽ khép lại chuyến công du Tây Á tại thành phố Jeddah của Saudi Arabia, nơi ông dự kiến tham dự hội nghị thượng đỉnh của Hội đồng Hợp tác Vùng Vịnh và Ai Cập, Iraq, Jordan (GCC+3). Tại Jeddah, ông Biden sẽ có các cuộc gặp song phương với Quốc vương Saudi Arabia Salman bin Abdulaziz Al Saud và Thái tử Mohammad bin Salman. Tình báo Mỹ cáo buộc Thái tử Mohammad bin Salman ra lệnh giết chết nhà báo đối lập Jamal Khashoggi, nhưng Thái tử phủ nhận mọi sự liên quan. Theo kênh CNN, kể từ khi nhậm chức, ông Biden chưa gặp trực tiếp Thái tử Mohammad bin Salman, người trên thực tế đang nắm quyền lãnh đạo Saudi Arabia.

HẠNH NGUYÊN (Theo Business Standard)