Ngày 12-2, Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết Washington và Mát-xcơ-va sẽ bắt đầu đàm phán “ngay lập tức” về việc chấm dứt chiến tranh ở Ukraine sau khi ông điện đàm với người đồng cấp Nga Vladimir Putin. Động thái này đã xóa bỏ chính sách kéo dài 3 năm qua của Mỹ và khiến các đồng minh châu Âu quan ngại rằng lập trường hòa giải hơn đồng nghĩa Mỹ sẽ nhượng bộ Nga.

Tổng thống Trump vừa có cuộc điện đàm công khai đầu tiên với người đồng cấp Nga Putin kể khi nhậm chức. Ảnh: AP

Trên mạng xã hội Truth Social ngày 12-2, Tổng thống Trump viết rằng ông và Tổng thống Putin đã có “cuộc gọi dài và rất hiệu quả”. Ông Trump cho biết đội ngũ của hai bên sẽ bắt đầu đàm phán ngay lập tức và hai nhà lãnh đạo cũng đã đồng ý đến thăm quốc gia của nhau.

Tại Phòng Bầu dục sau đó, ông Trump thông báo rằng ông sẽ gặp Tổng thống Putin ở Saudi Arabia trong “tương lai không xa” và hội nghị thượng đỉnh này sẽ do Thái tử Mohammed bin Salman chủ trì.

Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov cho biết cuộc điện đàm giữa Tổng thống Putin và ông Trump kéo dài 1,5 giờ, bao gồm thảo luận về tình hình Trung Đông.

Ngay sau khi kết thúc cuộc điện đàm với ông Putin, Tổng thống Trump đã nói chuyện qua điện thoại với người đồng cấp Ukraine Volodymyr Zelensky. Ông Zelensky cho biết hai bên đã thảo luận về cơ hội nhằm đạt được hòa bình với Nga.

Sau khi Tổng thống Trump điện đàm riêng rẽ với 2 người đồng cấp Nga và Ukraine, Liên Hiệp Quốc (LHQ) và nhiều nước đã cùng lên tiếng hoan nghênh những nỗ lực giải quyết xung đột ở quốc gia Đông Âu.

Phát biểu với báo giới, phát ngôn viên LHQ Farhan Haq nêu rõ tổ chức này đánh giá cao bất kỳ nỗ lực nào nhằm giải quyết cuộc xung đột ở Ukraine. Ông nhấn mạnh cuộc điện đàm giữa Tổng thống Trump với người đồng cấp Nga là “bước đi tích cực.”

Tuy nhiên, các quan chức châu Âu đã không được thông báo trước về cuộc điện đàm của hai nhà lãnh đạo Mỹ và Nga. Những quan chức khác gọi đó là “sự bán rẻ”, lo ngại rằng Mỹ đang nhượng bộ các yêu cầu chính của Nga mà không nhận lại được gì.

Ukraine hứng “gáo nước lạnh”

Cuộc điện đàm hôm 12-2 đã khép lại một loạt hoạt động tô đậm ý định của Tổng thống Trump là nhanh chóng thực hiện các cam kết trong chiến dịch tranh cử và từ bỏ cách tiếp cận của người tiền nhiệm Joe Biden.

Kể từ Nga phát động chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine vào tháng 2-2022, Mỹ dưới thời ông Biden đã từ chối thảo luận trực tiếp với Tổng thống Putin về cuộc xung đột nhằm ủng hộ Ukraine chiếm lợi thế đàm phán.

Vài giờ trước đó, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Pete Hegseth tuyên bố với các đồng minh trong Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) rằng Washington sẽ không đóng góp binh sĩ để đảm bảo hòa bình ở Ukraine, đồng thời gọi việc trao tư cách thành viên NATO cho Kiev sau này là phi thực tế. Ông còn cho rằng mục tiêu khôi phục biên giới như trước năm 2014 của Ukraine là không thực tế.

Bộ trưởng Hegseth thách thức các quốc gia châu Âu “bước vào đấu trường” và chịu trách nhiệm nhiều hơn đối với an ninh của cựu lục địa. Quan chức Mỹ đưa ra phát biểu này tại một hội nghị ở Brussels, Bỉ.

Trong tuyên bố chung, Pháp, Đức, Ý, Ba Lan, Anh, Tây Ban Nha và Liên minh châu Âu (EU) nhấn mạnh rằng Ukraine và châu Âu phải là một phần trong các cuộc đàm phán và Kiev cần được cung cấp các bảo đảm an ninh vững chắc. “Trong bất kỳ cuộc đàm phán nào, châu Âu phải giữ vai trò trung tâm”, Kaja Kallas, người đứng đầu chính sách đối ngoại của EU, khẳng định.

Tổng thống Trump bác bỏ những lo ngại rằng ông đang làm suy yếu vị thế đàm phán của Ukraine.

HẠNH NGUYÊN (Tổng hợp)