Khoa học và công nghệ (KH&CN) được Thành ủy - HĐND - UBND TP Cần Thơ xác định là nền tảng, động lực để phát triển bứt phá về kinh tế, xã hội theo hướng bền vững. Đặc biệt, Nghị quyết 02-NQ/TU ngày 1-8-2016 của Thành ủy Cần Thơ về phát triển, ứng dụng KH&CN, nêu: Đến năm 2020, giá trị sản phẩm công nghệ cao và sản phẩm ứng dụng công nghệ cao đạt khoảng 45% tổng giá trị GRDP; Tốc độ đổi mới công nghệ, thiết bị đạt khoảng 15%/năm giai đoạn 2016-2020; Đến năm  2020, có trên 3.500 văn bằng sở hữu trí tuệ được cấp; Xây dựng khu công nghệ cao, khu nông nghiệp công nghệ cao, khu công nghệ thông tin tập trung và thành lập sàn giao dịch công nghệ...

Những mục tiêu trên đang được cụ thể hóa, với những thành tựu được ví như những cánh én báo tin xuân cho lĩnh vực nhiều thách thức này.

Niềm vui mới

Những ngày cuối năm, hoạt động tại Trung tâm Ứng dụng tiến bộ KH&CN TP Cần Thơ vẫn tất bật: vừa tăng cường chuyển giao các ứng dụng công nghệ mới vào sản xuất và trưng bày giới thiệu ở showroom; vừa hoàn tất trang thiết bị ở nhà xưởng và phòng thí nghiệm. Việc nhiều hơn, nhưng ai ai cũng rạng rỡ vì trụ sở mới của Trung tâm đi vào hoạt động, tọa lạc tại đường Nguyễn Văn Cừ, phường An Bình, quận Ninh Kiều, có tổng diện tích xây dựng trên 4.800m2 do thành phố đầu tư. Bà Nguyễn Thị Tố Uyên, Giám đốc Trung tâm Ứng dụng tiến bộ KH&CN TP Cần Thơ, cho biết: “Hiện khối hành chính, các phòng ban, showroom đã hoạt động; còn khu nhà xưởng, phòng thí nghiệm đang trong giai đoạn trang bị máy, thiết bị, dự kiến qua Tết sẽ đưa vào sử dụng. Khi đã hoàn thiện, hoạt động của Trung tâm sẽ ngày càng phát triển vì cơ sở vật chất đáp ứng nhu cầu thực tiễn nghiên cứu, ứng dụng và chuyển giao tiến bộ KH&CN vào đời sống, sản xuất”.

Trưng bày, giới thiệu sản phẩm, công nghệ tại Điểm Kết nối cung - cầu công nghệ vùng ĐBSCL tại Cần Thơ.

Những năm gần đây, thành phố còn đầu tư thường xuyên cơ sở vật chất và trang thiết bị hiện đại cho Trung tâm Kỹ thuật Tiêu chuẩn Đo lường chất lượng Cần Thơ. Chỉ riêng trong năm 2018, Trung tâm đã được trang bị 23 máy, thiết bị mới trị giá hàng tỉ đồng, góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động kiểm định, thử nghiệm và hiệu chuẩn. Điển hình như việc thử nghiệm hàm lượng đạm trong thực phẩm, thức ăn chăn nuôi, phân bón… được tiến hành bằng thiết bị phân tích lượng đạm theo phương pháp Dumas, cho kết quả chính xác chỉ sau 3 phút. Chị Nguyễn Khánh Ngọc, Trưởng phòng Thử nghiệm Hóa sinh, cho biết: “Phương pháp cũ trước đây mất gần 1 ngày”.

Khí thế mới còn lan tỏa đến các tổ chức, cá nhân và doanh nghiệp trong thành phố vì Chương trình Hỗ trợ phát triển tài sản trí tuệ TP Cần Thơ tiếp tục phát huy với mức đầu tư cao hơn, nhiều hình thức hỗ trợ hơn. Với 2 nội dung chính: “Hỗ trợ đăng ký bảo hộ các tài sản trí tuệ” và “Hỗ trợ thực hiện dự án KH&CN về sở hữu trí tuệ”, chương trình hỗ trợ từ 70% đến 100% kinh phí cho các sản phẩm, đối tượng đăng ký bảo hộ sở hữu trí tuệ và các dự án sở hữu trí tuệ. Mức hỗ trợ từ vài triệu đồng lên đến 500 triệu đồng. Sự quan tâm đầu tư và hỗ trợ của thành phố với tài sản trí tuệ càng giúp các đơn vị, doanh nghiệp khẳng định thương hiệu, tự tin phát triển và hội nhập trong thời đại 4.0.

Lan tỏa đồng bằng

Thành công của Sự kiện Trình diễn, kết nối cung cầu công nghệ Quốc tế và Hội nghị các Trung tâm Ứng dụng tiến bộ KH&CN năm 2018 (TechDemo 2018) lần đầu tiên tổ chức tại Cần Thơ vào cuối năm 2018 mở ra cơ hội để TP Cần Thơ hợp tác đầu tư nghiên cứu ứng dụng, đổi mới công nghệ và phát triển thị trường KH&CN. Trước đó, vào tháng 5-2018 tại Cần Thơ đã diễn ra các sự kiện: Hội thảo Giới thiệu thành tựu công nghệ phục vụ sản xuất nông nghiệp của Hàn Quốc; Diễn đàn Công nghệ nông nghiệp và thủy sản Mekong 2018... 

Tại TechDemo 2018, Điểm Kết nối cung - cầu công nghệ vùng ĐBSCL tại Cần Thơ được khai trương và đặt tại Trung tâm Ứng dụng tiến bộ KH&CN TP Cần Thơ. Điểm kết nối giới thiệu 3 mảng chính: công nghệ và thiết bị, máy móc công nghệ; sản phẩm làm ra từ công nghệ; cơ sở dữ liệu về công nghệ của 13 tỉnh, thành ĐBSCL và các nhà khoa học, doanh nghiệp… Hiện tại, đây là Điểm Kết nối đầu tiên tại vùng ĐBSCL và thứ 7 của cả nước; giúp Cần Thơ cũng như 12 tỉnh ĐBSCL đẩy mạnh hoạt động trình diễn, giới thiệu, tư vấn công nghệ và thúc đẩy phát triển thị trường KH&CN.

Hoạt động thử nghiệm hóa sinh tại Trung tâm Kỹ thuật Tiêu chuẩn Đo lường chất lượng Cần Thơ.

Cần Thơ còn là đầu mối gắn kết các tỉnh, thành ĐBSCL liên kết và phát triển nguồn lực thông tin KH&CN. Qua đó, các đơn vị có nguồn lực cơ sở dữ liệu không giới hạn không gian, thời gian, hoàn toàn miễn phí, chủ động trong khai thác và chia sẻ tài liệu. Ông Vũ Minh Hải, Giám đốc Trung tâm Thông tin KH&CN TP Cần Thơ, cho biết: “Có được sự đồng thuận của các tỉnh trong khu vực và cơ sở pháp lý cần thiết, hiện Trung tâm Thông tin KH&CN TP Cần Thơ đang phối hợp với Cục Thông tin KH&CN Quốc gia xây dựng dự án “Mạng thông tin KH&CN vùng ĐBSCL – E-Mekong” với quan điểm liên kết, cơ chế khai thác sử dụng, định dạng và nội dung nguồn tin, phương án triển khai… chi tiết, cụ thể. Dự án hứa hẹn triển vọng về một hệ thống thông tin KH&CN đặc thù của vùng, đáp ứng nhu cầu xã hội và phục vụ công tác chuyên môn”.

Bên cạnh đó, lĩnh vực tiêu chuẩn - đo lường - chất lượng của TP Cần Thơ đã vươn tầm quốc gia. Năm 2018, Trung tâm Kỹ thuật Tiêu chuẩn Đo lường chất lượng Cần Thơ phục vụ 17 cơ quan quản lý của Cần Thơ và 47 cơ quan các tỉnh ĐBSCL thực hiện thử nghiệm chất lượng 2.890 mẫu hàng hóa (thực phẩm, xăng dầu, điện gia dụng, vật liệu xây dựng, môi trường…) lưu thông trên thị trường, hỗ trợ người tiêu dùng và chống gian lận thương mại, kiểm soát ô nhiễm và quản lý môi trường. Trung tâm còn hỗ trợ trên 967 doanh nghiệp thử nghiệm 10.920 mẫu sản phẩm hàng hóa. Đột phá của Trung tâm là đã được cấp phép chứng nhận hợp quy về xăng dầu, đồ chơi trẻ em, LPG (khí dầu mỏ hóa lỏng). Anh Nguyễn Chí Tâm, Trưởng phòng Chứng nhận của Trung tâm: “Trước đây, muốn được chứng nhận hợp quy, các doanh nghiệp ở ĐBSCL phải đưa sản phẩm lên các đơn vị chứng nhận ở TP Hồ Chí Minh vì miền Tây chưa có đơn vị nào làm được. Từ lúc Trung tâm thực hiện được dịch vụ này, các doanh nghiệp thuận lợi hơn rất nhiều vì tiết kiệm được nhiều thời gian, chi phí”. Ở lĩnh vực hiệu chuẩn, từ giữa năm 2017, Trung tâm Kỹ thuật Tiêu chuẩn Đo lường chất lượng Cần Thơ là một trong những đơn vị tiên phong trong cả nước thực hiện hiệu chuẩn trang thiết bị y tế theo quy định bắt buộc của Bộ Y tế. Ngoài ra, Trung tâm đẩy mạnh hỗ trợ hiệu chuẩn thêm cho các nhà thuốc và phòng thử nghiệm, xét nghiệm của bệnh viện. Với năng lực hiệu chuẩn khá đồng bộ ở 10 lĩnh vực, phạm vi hoạt động của Trung tâm là toàn vùng ĐBSCL và đã mở rộng đến Tây Nguyên, Đông Nam bộ và cả Nam Trung bộ.

* * *

KH&CN của TP Cần Thơ đang được đầu tư theo hướng vì sự phát triển đột phá, đảm bảo hài hòa giữa kinh tế, xã hội và môi trường.

Bài, ảnh: Lệ Thu