Nga vừa tuyên bố thử nghiệm thành công tên lửa hành trình vận hành bằng năng lượng hạt nhân Burevestnik. Tên lửa được Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) đặc biệt danh là "Skyfall" này được xem là vũ khí uy lực, có khả năng răn đe hiệu quả các đối thủ tiềm tàng của Mát-xcơ-va.

Tên lửa hành trình Burevestnik. Ảnh: 1tv.ru

"Độc nhất vô nhị"

Trong đoạn video do Điện Kremlin công bố ngày 26-10, Tổng thống Nga Vladimir Putin cho biết vụ thử (ngày 21-10) minh chứng cho độ bền bay "gần như vô hạn" của Burevestnik. Nhà lãnh đạo xứ bạch dương nói rằng vũ khí này "thực sự là một vũ khí độc đáo mà không quốc gia nào khác trên thế giới có thể sở hữu". Theo đó, nó đã bay hơn 14.000km trong 15 tiếng và có có khả năng xuyên thủng "bất kỳ hệ thống phòng thủ tên lửa nào". Ông Putin còn lệnh chuẩn bị "cơ sở hạ tầng để đưa loại vũ khí này vào sử dụng trong quân đội Nga".

Burevestnik, tiếng Nga có nghĩa là "Hải âu báo bão", sử dụng động cơ năng lượng hạt nhân, cho phép hoạt động ở độ cao cực thấp, thay đổi quỹ đạo linh hoạt và bay liên tục nhiều giờ hoặc thậm chí nhiều ngày. Công nghệ này giúp tên lửa có thể tiếp cận mục tiêu từ các hướng bất ngờ, vượt ngoài tầm bao phủ của radar và hệ thống phòng không hiện có. So với các tên lửa hành trình như Tomahawk, JASSM-ER hay Storm Shadow có tầm bắn vài trăm đến hơn 1.000km, Burevestnik vượt trội về tầm hoạt động và thời gian bay.

Trích dẫn một tạp chí quân sự chuyên ngành của Nga vào năm 2021, Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế cho biết, Burevestnik có tầm bắn lên tới 20.000km, do đó nó có thể được đặt ở bất cứ đâu trên lãnh thổ Nga và tập kích các đối thủ tiềm tàng.

Giới phân tích nhận định, việc Nga tuyên bố thử nghiệm thành công tên lửa Burevestnik đánh dấu bước chuyển từ thử nghiệm sang giai đoạn sẵn sàng triển khai, đồng thời gửi thông điệp răn đe mạnh mẽ. Nếu được biên chế, đây sẽ là vũ khí có tính răn đe toàn cầu, làm thay đổi đáng kể cán cân phòng thủ - tấn công và sẽ là vũ khí mang tính bước ngoặt của Nga. 

"Burevestnik là một vũ khí thay đổi cuộc chơi... Tên lửa có thể bay vòng qua các vùng phòng không, tránh khỏi các vùng radar... Nó có thể bay trên không trong 16 tiếng, thậm chí có thể bay lâu hơn nữa" - cựu sĩ quan Lục quân Mỹ Stanislav Krapivnik nhận định.

Theo ông Krapivnik, sự ra đời của Burevestnik chắc chắn sẽ tác động đáng kể đến kế hoạch xây dựng hệ thống phòng thủ tên lửa "Vòm Vàng" của Tổng thống Mỹ Donald Trump.

"Hiện tại, các hệ thống radar và hệ thống phòng không được thiết lập chủ yếu để đánh chặn tên lửa đạn đạo bay theo quỹ đạo truyền thống từ các quốc gia có khả năng nhắm mục tiêu vào Mỹ. Vì vậy, họ không cần phải bao phủ toàn bộ nước Mỹ nhưng với loại tên lửa này, họ sẽ phải bao phủ toàn bộ lãnh thổ Mỹ, điều này khiến mọi thứ trở nên khó khăn và tốn kém hơn rất nhiều" - ông Krapivnik nhận định.

Hơn một thập niên phát triển

Dự án Burevestnik được khởi động từ năm 2011, dưới sự chỉ đạo trực tiếp của Tổng thống Putin, như một phần của chương trình hiện đại hóa lực lượng hạt nhân Nga. Sự tồn tại của Burevestnik lần đầu được Tổng thống Putin đề cập trong một bài phát biểu hồi năm 2018 khi ông tuyên bố rằng Nga đang phát triển loại vũ khí có tầm bắn không giới hạn, có thể bay theo một quỹ đạo không thể đoán trước và "bất khả chiến bại" khi có thể né tránh các hệ thống phòng thủ hiện tại hoặc tương lai của phương Tây.

Burevestnik lần đầu được phóng thử vào năm 2016 dù gặp phải nhiều khó khăn về kỹ thuật. Đến tận tháng 10-2023, Tổng thống Putin mới tuyên bố Nga đã thực hiện thành công cuộc thử nghiệm Burevestnik. Khi đó, ông chủ Điện Kremlin tuyên bố tên lửa này vận hành bằng năng lượng hạt nhân, có "tầm bay khắp toàn cầu", không giới hạn và "thách thức mọi hệ thống phòng không hiện tại".

"Đó là một tên lửa tàng hình bay tầm thấp mang đầu đạn hạt nhân, với tầm bắn gần như không giới hạn, quỹ đạo không thể đoán trước và khả năng vượt qua các hệ thống đánh chặn" - ông Putin nói.

Nga cực kỳ kín tiếng về Burevestnik nhưng giới chuyên gia suy đoán rằng nó tương tự như chương trình Tên lửa Siêu thanh Tầm thấp (SLAM) của Mỹ. Tuy không có nhiều thông tin chắc chắn về thông số kỹ thuật của Burevestnik nhưng chiều dài của nó được cho là 12 mét, tốc độ có thể nằm trong phạm vi cận âm khoảng 1.225km/h, mặc dù Tổng thống Putin từng tuyên bố nó có thể di chuyển với tốc độ lớn hơn 5 lần tốc độ âm thanh (Mach 5, tức khoảng 6.100km/h).

Burevestnik có thể mang đầu đạn hạt nhân hoặc đầu đạn thông thường, sử dụng nguồn nhiệt từ lò phản ứng hạt nhân thu nhỏ để duy trì lực đẩy liên tục, khác biệt hoàn toàn với các dòng tên lửa nhiên liệu lỏng hoặc rắn truyền thống. Về mặt lý thuyết, tên lửa có thể bay vòng quanh Trái đất, chọn quỹ đạo tránh radar, rồi tấn công mục tiêu từ hướng bất ngờ.

TRÍ VĂN (Tổng hợp)