Thủ tướng Hy Lạp George Papandreou đang có chuyến công du Luxembourg, Đức, Pháp và Mỹ kéo dài 5 ngày, bắt đầu từ 5-3, nhằm tìm cách tháo gỡ cuộc khủng hoảng nợ đang ngày càng nghiêm trọng. Hiện nợ công của nền kinh tế lớn thứ 27 thế giới đã lên tới 405 tỉ USD, tương đương 125% GDP, trong khi thâm hụt ngân sách 12,7% GDP, gấp hơn 4 lần mức cho phép của Liên minh châu Âu (EU).

Tuy nhiên, các nước EU dường như chưa sẵn sàng dang tay cứu giúp người láng giềng đang trong cơn khốn khó này.

Phản ứng của người dân trước chính sách giảm lương, tăng thuế của Chính phủ Hy Lạp. Ảnh: Reuters

Tại Luxembourg, Thủ tướng Jean-Claude Juncker, cũng là chủ tịch nhóm các nước sử dụng đồng euro, không đưa ra cam kết cụ thể nào, ngoại trừ đề nghị Hy Lạp giữ thể diện cho EU, tức để nội bộ khối giải quyết cuộc khủng hoảng nợ này, chứ không nên nhờ tới sự trợ giúp của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF). Mà theo ông, Hy Lạp hiện chưa cần sự trợ giúp tài chính từ các nước khu vực đồng euro.

Còn tại Berlin, Thủ tướng Angela Merkel tuyên bố sự trợ giúp tài chính của Đức đối với Hy Lạp là không cần thiết. Bà Merkel nói rằng Đức muốn giúp Hy Lạp kinh nghiệm chứ không phải tiền để giải quyết cuộc khủng hoảng nợ (người Đức vẫn tự hào rằng chính sách tài khóa thắt chặt từng góp phần đưa họ trở thành nền kinh tế lớn nhất châu Âu). Có thể nói đây là một kết quả được dự báo từ trước. Các cuộc thăm dò dư luận gần đây cho thấy đa số dân Đức phản đối việc lấy tiền đóng thuế của họ để giúp Hy Lạp, quốc gia bị coi là tiêu xài kiểu “vung tay quá trán” trong nhiều năm qua. Trước chuyến thăm của ông Papandreou, một số nghị sĩ trong liên minh cầm quyền của bà Merkel còn đề nghị Hy Lạp bán bớt một số tòa nhà, công ty, các hòn đảo không có người ở và thậm chí là thành cổ Athens để lấy tiền trả nợ trước khi nhờ Berlin giúp đỡ. Những gợi ý đó dĩ nhiên gây khó chịu cho Athens, mà như lời Thứ trưởng Ngoại giao Hy Lạp Dimitris Droutsas là “không phù hợp trong thời điểm hiện nay”. Và có thể vì những gợi ý không mấy thiện chí đó mà trong cuộc gặp với bà Merkel, Thủ tướng Papandreou chỉ yêu cầu Đức ủng hộ về chính trị chứ hoàn toàn không đề cập chuyện tiền nong.

Tổng thống Pháp Nicolas Sarkozy thì có vẻ thông cảm hơn đối với tình cảnh khó khăn của Hy Lạp. Ông kêu gọi EU giúp đỡ thành viên này vì theo ông, nếu Hy Lạp sụp đổ, đồng euro sẽ trở nên vô nghĩa. Tuy nhiên, trong cuộc gặp với Thủ tướng Papandreou tối 7-3, ông Sarkozy cũng chỉ hứa chung chung rằng sẽ ra tay nếu Hy Lạp thực sự không còn kiểm soát được cuộc khủng hoảng nợ.

Trong khi đó, Hy Lạp tuyên bố đã làm hết sức mình để đưa thâm hụt ngân sách xuống còn 8,7% GDP vào cuối năm nay theo yêu cầu của EU. Thủ tướng Papandreou cảnh báo nếu các biện pháp thắt lưng buộc bụng mới trị giá 6,5 tỉ USD vừa được công bố hồi cuối tuần rồi vẫn chưa làm thỏa mãn EU thì họ buộc phải cầu cứu IMF, bất chấp sự phản đối của Chủ tịch Ngân hàng Trung ương châu Âu Jean-Claude Trichet.

Không lâu trước đây, có tin nói rằng EU đang chuẩn bị một gói giải cứu trị giá 41 tỉ USD, do Đức và Pháp đứng đầu. Tuy nhiên, những động thái vừa qua của Berlin cho thấy điều này khó trở thành hiện thực. Trước tình hình đó, Chính phủ Hy Lạp tuyên bố không cần cứu trợ tài chính nhưng muốn EU hỗ trợ họ vay nợ trên thị trường tín dụng với các điều kiện hợp lý hơn. Hiện Hy Lạp phải chạy vạy để có 30 tỉ USD thanh toán các khoản nợ đáo hạn vào tháng 4 và 5 tới, và khoảng 42 tỉ USD nữa cho những tháng cuối năm. Hồi tuần rồi, nước này đã phát hành thành công 6,8 tỉ USD trái phiếu kỳ hạn 10 năm nhưng với lãi suất lên tới 6,25%, gấp đôi so với lãi suất trái phiếu Đức, được xem là “chuẩn” của châu Âu.

LÊ DÂN (Theo Bloomberg, Reuters)