TP Cần Thơ là trung tâm - đầu mối - động lực phát triển của vùng ĐBSCL. Đây là nơi tập trung nguồn nhân lực, cung cấp dịch vụ chăm sóc, khám chữa bệnh, có hạ tầng giao thông phát triển cả về đường thủy, đường bộ, cảng biển và cảng hàng không, hạ tầng cảng… phục vụ cho sự phát triển chung của vùng. Tuy nhiên, thành phố còn gặp nhiều thách thức do hạ tầng được đầu tư nhưng chưa đồng bộ, vấn đề ngập do tác động của biến đổi khí hậu làm ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người dân cũng như ảnh hưởng đến việc thu hút đầu tư vào thành phố.

Việc triển khai Dự án Phát triển TP Cần Thơ và tăng cường khả năng thích ứng của đô thị do Ngân hàng Thế giới và Cục Kinh tế Liên bang Thụy Sĩ tài trợ vốn, sẽ góp phần giúp hoàn thiện cơ sở hạ tầng đô thị của TP Cần Thơ, giúp thành phố ứng phó tốt hơn với các tác động của biến đổi khí hậu, nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân, tạo sự yên tâm cho nhà đầu tư. Đây là dự án "mồi" nhằm thu hút các dự án đầu tư khác, góp phần đồng bộ hạ tầng, tạo sức hút chung cho thu hút đầu tư vào thành phố để phát triển đột phá. Song song đó, đô thị được đầu tư phát triển đồng bộ phải gắn liền với mô hình quản lý vận hành hiệu quả. Vì thế, thành phố cần sự hỗ trợ của các chuyên gia để xây dựng mô hình quản lý hiện đại; cần có sự năng động của các sở, ngành hữu quan để sử dụng, khai thác hiệu quả các dữ liệu thông tin tích hợp về quản lý, phát triển đô thị, hướng đến tăng trưởng xanh và phát triển bền vững.

Thời gian qua, có nhiều sở, ban ngành ở TP Cần Thơ đã xây dựng dữ liệu không gian phục vụ công tác chuyên môn. Tuy nhiên, việc xây dựng cơ sở hạ tầng dữ liệu không gian (SDI) cho TP Cần Thơ còn nhiều thách thức do thiếu đồng bộ, không có hệ thống quản lý chung, các cơ quan không có cơ chế chia sẻ dữ liệu rõ ràng, một số dữ liệu quan trọng chưa đạt mức độ chi tiết cao, thiếu tham số… Về nhân lực, còn thiếu bộ phận chuyên trách, có cán bộ chuyên về công nghệ thông tin nhưng thiếu chuyên gia về hệ thống thông tin địa lý (GIS), chưa có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan quản lý với các viện, trường…

Do đó, để TP Cần Thơ xây dựng thành công SDI cần có các nghiên cứu chi tiết, thu thập thông tin về nhu cầu sử dụng dữ liệu của các bên liên quan, bao gồm cả doanh nghiệp và người dân. Từ đó, căn cứ vào nhu cầu sử dụng thông tin để có phương pháp xây dựng và hình thành hệ thống thông tin dùng chung. Hệ thống này phải được khai thác sử dụng hiệu quả và được cập nhật thông tin mới kịp thời và liên tục. Nhìn chung, việc hình thành SDI có những khó khăn nhất định về công nghệ nhưng sẽ được giải quyết bởi các chuyên gia. Vấn đề còn lại là cần có các cơ chế chính sách từ Trung ương và địa phương về tài chính, nhân lực để vận hành và duy trì hiệu quả hệ thống này.

Khi SDI được đưa vào hoạt động, khả năng để kết nối mọi người và thông tin trở nên rất khả thi, công dân có thể truy cập thông tin không gian ở bất cứ đâu và bất kỳ lúc nào bằng các công nghệ di động. Thêm vào đó, các chi phí cho công nghệ hạ tầng đang tiếp tục giảm và những kỹ thuật mới sẽ cho phép TP Cần Thơ tập hợp, lưu trữ và phân tích một lượng dự liệu lớn thông qua những tiến bộ về mặt công nghệ. Cần Thơ có mối tương quan với các thành phố khác và việc áp dụng SDI có thể trở thành mô hình mẫu cho các thành phố khác áp dụng trong tương lai.

Nền quy hoạch không gian sẽ cung cấp điểm truy cập trung ương cho tất cả các thông tin được các cơ quan chính phủ, doanh nghiệp và cộng đồng cung cấp. Mục tiêu của việc này là tạo ra sự giản đơn cho Chính phủ khi xem xét, đưa ra các yêu cầu, quyết định và sử dụng thông tin không gian cho quy hoạch đô thị, quản lý rủi ro thiên tai và quản lý tài chính công. Nó cũng cung cấp khả năng cho nhóm doanh nghiệp và cộng đồng tạo ra các ứng dụng mới. Đầu ra của nền quy hoạch không gian là nâng cao khả năng ra quyết định của Chính phủ và cải thiện "sự khỏe mạnh" của cộng đồng. Theo đó, cần đặc biệt quan tâm đến phương pháp thu thập thông tin, nền tảng chia sẻ thông tin, xây dựng năng lực quản lý cho đội ngũ cán bộ để am hiểu và sử dụng thông tin chứ không chỉ đơn thuần là cung cấp thông tin. Các hoạt động chính là tập trung quản trị hệ thống và các bên có liên quan phải tham gia từ đầu và trong thời gian dài. Chính phủ cần phải có chính sách hỗ trợ, các bên liên quan ký các bản ghi nhớ thỏa thuận làm việc, chia sẻ thông tin cùng nhau và thường xuyên cập nhật thêm thông tin để khai thác sử dụng dữ liệu hiệu quả.

THANH ĐÌNH