Thủ tướng Nhật Bản Fumio Kishida ngày 6-9 bắt đầu chuyến thăm Hàn Quốc trong 2 ngày nhằm thúc đẩy quan hệ nồng ấm giữa hai đối thủ truyền thống ở châu Á. Chuyến đi “chia tay” này, theo cách gọi của hãng tin Reuters, diễn ra chưa đầy một tháng trước khi ông Kishida rời nhiệm sở với di sản nổi bật là cải thiện quan hệ căng thẳng với Seoul.

Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk Yeol (phải) và Thủ tướng Nhật Bản Kishida. Ảnh: Reuters

Chuyến công du được sắp xếp sau khi Thủ tướng Kishida “chủ động” bày tỏ hy vọng tổ chức Hội nghị Thượng đỉnh song phương cùng Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk Yeol, diễn ra tại Seoul vào chiều 6-9. Ông Kishida muốn khép lại nhiệm kỳ Thủ tướng của mình bằng “một nốt thăng” trong quan hệ song phương.

Sự kiện trên đánh dấu hội đàm thượng đỉnh lần thứ 12 giữa hai nhà lãnh đạo này chỉ trong vòng 2 năm qua và cũng có thể là hội nghị thượng đỉnh cuối cùng trước khi ông Kishida thôi chức Thủ tướng sau 3 năm tại nhiệm và không tái tranh cử.

Theo luật định, ông Kishida sẽ từ chức Thủ tướng sau khi đảng Dân chủ Tự do (LDP) cầm quyền tại Nhật Bản có chủ tịch mới sau cuộc bầu cử cuối tháng này.

Nhật Bản và Hàn Quốc đều là đồng minh chủ chốt của Mỹ tại châu Á, cùng tiếp nhận khoảng 80.000 binh sĩ xứ cờ hoa. Sự hợp tác của hai đồng minh này rất quan trọng đối với những nỗ lực của Washington nhằm củng cố các liên minh trong khu vực để ứng phó với ảnh hưởng của Trung Quốc và mối đe dọa hạt nhân từ CHDCND Triều Tiên. Tuy nhiên, quan hệ Nhật - Hàn hứng chịu nhiều sóng gió vì những bất bình bắt nguồn từ việc Nhật Bản chiếm đóng Bán đảo Triều Tiên trong giai đoạn 1910-1945.

Quan hệ song phương bắt đầu tan băng đáng kể sau khi Tổng thống Yoon Suk Yeol hồi tháng 3 năm ngoái tuyên bố Hàn Quốc sẽ tự bồi thường cho những lao động Hàn Quốc bị buộc phải làm việc cho các công ty Nhật Bản trong thời chiến, thông qua một quỹ do nhà nước tài trợ, thay vì yêu cầu các công ty Nhật Bản đền bù.

Khi đó, hai ông Kishida và Yoon Suk Yeol cũng đã đồng ý nối lại các chuyến thăm qua lại, với việc Tổng thống Yoon trở thành nhà lãnh đạo Hàn Quốc đầu tiên đến thăm Nhật Bản sau 4 năm. Hai nước đã khôi phục các cuộc đàm phán cấp cao và rút lại các biện pháp trả đũa kinh tế mà đôi bên áp đặt lên nhau do hục hặc liên quan vấn đề lao động cưỡng bức. 

Tổng thống Yoon Suk Yeol lập luận rằng đã đến lúc vượt qua các tranh chấp lịch sử và tìm kiếm quan hệ tốt đẹp hơn với Nhật Bản vì những thách thức chung, bao gồm sự cạnh tranh chiến lược ngày càng gay gắt giữa Mỹ và Trung Quốc, kho vũ khí hạt nhân đang phát triển của Triều Tiên và các lỗ hổng trong chuỗi cung ứng.

Chánh văn phòng Nội các Nhật Bản Yoshimasa Hayashi cho biết chuyến thăm Hàn Quốc của ông Kishida là dịp quan trọng để hai nhà lãnh đạo thảo luận về hợp tác song phương sâu rộng hơn trong một môi trường chiến lược ngày càng khó khăn. Chuyến công du cũng cho thấy nhà lãnh đạo Nhật Bản muốn chứng kiến động lực cải thiện quan hệ tiếp tục, bất kể ai trở thành thủ tướng tiếp theo của nền kinh tế lớn thứ tư thế giới.

Trong cuộc họp báo tuần trước, Tổng thống Yoon Suk Yeol cũng cho biết ông đặt mục tiêu duy trì hợp tác với Tokyo bất kể ai trở thành thủ tướng mới của Nhật Bản sau cuộc bầu cử Chủ tịch LDP vào ngày 27-9.

Một cuộc khảo sát gần đây cho thấy 57% người Hàn Quốc trong độ tuổi 20-30 cho biết họ có quan điểm tích cực về Nhật Bản, so với 10% có quan điểm tương tự về Trung Quốc. Số lượng du khách Hàn Quốc đến Nhật Bản đã tăng gần 40% so với cùng kỳ năm ngoái, đạt mức cao kỷ lục 5,2 triệu người trong 7 tháng đầu năm nay.

HẠNH NGUYÊN (Theo AP, Reuters)