28/11/2022 - 20:13

Chiến lược Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương của Canada 

HẠNH NGUYÊN (Theo Reuters)

Canada ngày 27-11 đã công bố chiến lược Ấn Ðộ Dương - Thái Bình Dương, chủ trương chi hàng tỉ USD để tăng cường an ninh quân sự và an ninh mạng ở khu vực, đồng thời tuyên bố sẽ đối phó với một Trung Quốc “gây rối”.

Thủ tướng Canada Justin Trudeau (trái) trao đổi với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình bên lề hội nghị G20 ở Indonesia mới đây. Ảnh: Reuters

Theo bản kế hoạch dài 26 trang, Ottawa xác định Ấn Ðộ Dương - Thái Bình Dương sẽ đóng vai trò quan trọng suốt tiến trình định hình tương lai của Canada trong nửa thế kỷ tới. Chính phủ của Thủ tướng Justin Trudeau nhấn mạnh mọi vấn đề quan trọng đối với người dân Canada - bao gồm an ninh quốc gia, kinh tế thịnh vượng, tôn trọng luật pháp quốc tế, các giá trị dân chủ, sức khỏe cộng đồng, bảo vệ môi trường và quyền con người - sẽ được định hình bởi các mối quan hệ của quốc gia Bắc Mỹ (cùng các đồng minh và đối tác) với các nước trong khu vực Ấn Ðộ Dương - Thái Bình Dương. Ðược biết, Canada sẽ tham gia vào khu vực cùng các đối tác như Mỹ và Liên minh châu Âu.

Ottawa khẳng định Ấn Ðộ Dương - Thái Bình Dương đang mang đến những cơ hội mới, đòi hỏi một sự thay đổi mang tính thế hệ trong chính sách đối ngoại của Canada, để đảm bảo cho người dân nước này và người dân trong khu vực được hưởng lợi từ sự tham gia của Canada. Giai đoạn 5 năm đầu tiên trong chiến lược Ấn Ðộ Dương - Thái Bình Dương của Canada bao gồm các sáng kiến mới, với nguồn vốn đầu tư 1,72 tỉ USD.

Ấn Ðộ Dương - Thái Bình Dương hiện là khu vực có tốc độ phát triển kinh tế nhanh nhất thế giới. 40 quốc gia tại khu vực này đang chiếm tới 37.400 tỉ USD về hoạt động kinh tế. Ðến năm 2030, đây sẽ là nơi sinh sống của 2/3 tầng lớp trung lưu toàn cầu. Dựa trên mối quan hệ lịch sử, văn hóa của Canada với Ấn Ðộ Dương - Thái Bình Dương và hàng chục năm gắn bó với các đối tác trong khu vực, chính sách vừa được công bố thể hiện cam kết mạnh mẽ của Canada về việc đầu tư vào các nguồn lực, vì tương lai và lợi ích của Ottawa cũng như của khu vực.

Thách thức Trung Quốc

Canada nỗ lực làm sâu sắc quan hệ với khu vực Ấn Ðộ Dương - Thái Bình Dương. Tuy nhiên, trọng tâm trong chiến lược của Canada là Trung Quốc khi tên quốc gia này được nhắc đến hơn 50 lần, ở thời điểm quan hệ song phương đang nguội lạnh.

Tài liệu đánh giá nền kinh tế Trung Quốc mang lại những cơ hội đáng kể cho các nhà xuất khẩu Canada, nhưng Bắc Kinh cũng đang “tìm cách định hình trật tự quốc tế thành một môi trường để phục vụ cho những lợi ích và giá trị ngày càng rời bỏ Ottawa”. Thế nên, Canada sẽ siết chặt các quy định về đầu tư nước ngoài để bảo vệ tài sản trí tuệ và ngăn chặn các công ty Trung Quốc thâu tóm các nguồn cung khoáng sản quan trọng. Canada cũng sẽ tăng cường sự hiện diện của hải quân trong khu vực và “đẩy mạnh sự tham gia của quân đội và tình báo như một phương tiện để giảm thiểu hành vi cưỡng ép và các mối đe dọa đối với an ninh khu vực”.

Căng thẳng giữa Ottawa và Bắc Kinh gia tăng từ cuối năm 2018, sau khi cảnh sát Canada bắt giữ bà Mạnh Vãn Châu, Giám đốc tài chính của Tập đoàn viễn thông Trung Quốc Huawei. Sau đó, Trung Quốc làm điều tương tự với 2 công dân Canada với cáo buộc do thám. Cả ba người đều đã được trả tự do từ năm ngoái, nhưng quan hệ giữa hai nước vẫn còn sóng gió. Ðầu tháng này, Canada đã yêu cầu ba công ty Trung Quốc thoái vốn khỏi các mỏ khoáng sản của nước này vì lý do an ninh quốc gia. Gần đây, Canada đã bắt giữ một cựu nhân viên của Công ty Hydro-Quebec với cáo buộc đánh cắp bí mật thương mại để mang lại lợi ích cho Trung Quốc.

Chiến lược mới của Canada cũng khẳng định hợp tác với Trung Quốc, nền kinh tế lớn thứ hai thế giới, là điều cần thiết để giải quyết những “áp lực hiện sinh của thế giới”, bao gồm biến đổi khí hậu, y tế toàn cầu và phổ biến vũ khí hạt nhân. Chính phủ Canada muốn đa dạng hóa các mối quan hệ kinh tế và thương mại vốn đang phụ thuộc quá nhiều vào Mỹ. Hiện buôn bán với Trung Quốc chiếm chưa tới 7% trong tổng khối lượng thương mại của Canada với nước ngoài, trong khi giữa Canada với Mỹ chiếm đến 68%.

Chia sẻ bài viết