Hình ảnh mô tả hệ thống “Mái vòm sắt” của Israel. Ảnh: Armbase

4 năm sau khi lực lượng Hồi giáo vũ trang Hezbollah ở Liban bắt đầu bắn rốc-két vào lãnh thổ khiến giới chức Israel “đứng ngồi không yên”, nước này vừa hoàn tất hệ thống tên lửa đánh chặn để đối phó với các cuộc tấn công kiểu như vậy. Tuy nhiên, sau vụ thử cuối cùng thành công hôm 19-7, những phản ứng ở Israel về việc thiết lập hệ thống phòng thủ được gọi là “Mái vòm sắt” này rất trái ngược, vừa hài lòng vừa lo lắng.

Hệ thống đánh chặn “Mái vòm sắt” được tập đoàn sản xuất vũ khí Rafael của Israel thiết kế và sản xuất, nhằm đánh chặn các loạt rốc-két thô sơ từ Dải Gaza (vùng lãnh thổ Palestine) và Liban. Mục đích là hạn chế đáng kể tiềm lực của phong trào Hồi giáo Hamas và Hezbollah tấn công vào các trung tâm đông dân của Israel, cũng như răn đe đối với Iran, vốn ủng hộ cả hai tổ chức trên. “Mái vòm sắt” là hệ thống phòng không di động, nhận dạng pháo hoặc rốc-két và giám sát đường bay của chúng. Hệ thống này có thể quyết định trong vòng vài giây là liệu pháo hay rốc-két đó có nhắm vào các địa điểm chiến lược hoặc các khu vực đông dân hay không, rồi mới phóng tên lửa phá hủy mục tiêu, để tránh lãng phí. Hệ thống này được thiết kế đặc biệt hạn chế thấp nhất thiệt hại dưới mặt đất bằng cách làm nổ tên lửa bên ngoài khu vực phòng thủ, ngăn các mảnh vỡ của mục tiêu rơi tại khu vực đó. Tất cả quá trình này đều được tự động hóa trong vòng 15-90 giây. “Mái vòm sắt” có thể bắn hạ các loại tên lửa từ nhiều hướng khác nhau.

Với thành công của “Mái vòm sắt”, các quan chức Israel cho rằng Hezbollah và Hamas sẽ phải đắn do trước khi bắn rốc-két vào Israel. Tuy nhiên, các nhà phân tích cảnh báo rằng mặc dù hệ thống này tạo cho dân thường Israel cảm giác an ninh được tăng cường, nhưng không phải dễ sử dụng, vì những quả rốc-két thô sơ Katyusha và Kassam có tầm bắn từ 5 - 70 km có thể được phóng từ mọi hướng ở miền Nam Liban và mọi ngóc ngách ở Gaza, trong khi “Mái vòm sắt” gần như chỉ hiệu quả duy nhất với tên lửa chống tên lửa. Một khẩu đội “Mái vòm sắt” thì chỉ đủ để bảo vệ một thành phố quy mô trung bình của Israel, chứ không che chắn hiệu quả các trung tâm lớn của nước này như Beersheva, Haifa và các khu vực ngoại ô Thủ đô Tel Aviv. Báo giới Israel cũng cho rằng hệ thống này không thể giúp bảo vệ các khu vực đông dân của Israel ở Sderot và Vành đai Gaze, nơi chỉ cách phía Bắc Gaza khoảng 3 km.

Giá của hệ thống này cũng đáng quan tâm. Một khẩu đội “Mái vòm sắt” vào khoảng 21 triệu USD. Israel có kế hoạch triển khai 15-20 khẩu đội. Hồi tuần rồi, Quốc hội Mỹ đã thông qua đề nghị của Nhà Trắng cấp cho Israel 205 triệu USD để trang bị “Mái vòm sắt”. Ước tính Israel sẽ tốn 10.000 - 40.000 USD cho mỗi tên lửa đánh chặn, trong khi giá mỗi rốc-két Kassam chỉ vài trăm USD. Do vậy, báo giới Israel cho rằng sự thành công của “Mái vòm sắt” thực tế chỉ có giá trị cho Rafael.

NGUYỄN HOÀNG (Theo Csmonitor, Haaretz, THX)