Tổng thống Pháp Emmanuel Macron ngày 15-4 tuyên bố sẽ xây dựng lại Nhà thờ Đức Bà Paris sau khi công trình 850 năm tuổi này bị lửa tàn phá nghiêm trọng, vụ việc đã gây sốc cả nước Pháp và thế giới.

Khói lửa bao trùm phần trên Nhà thờ Đức Bà Paris. Ảnh: Birmingham Mail

Khoảng 18h50 ngày 15-4 (tức 23h50 ngày 15-4 giờ Việt Nam), lửa bùng phát ở phần đỉnh ngọn tháp, sau đó lan ra toàn bộ phần mái vòm của Nhà thờ Đức Bà Paris. Khi đó, hàng ngàn người đã được sơ tán khỏi nhà thờ đá từ thời Trung Cổ này. Khoảng 500 lính cứu hỏa được huy động để ngăn ngọn lửa phá hủy công trình biểu tượng của Cơ Đốc giáo ở Pháp và trên toàn thế giới. Khu vực nhà thờ bị phong tỏa, trong khi nhiều người qua đường đã dừng lại cầu nguyện. Một người dân ở thủ đô Paris mô tả “Nhà thờ Đức Bà Paris là trái tim của đất nước”. “Nhà thờ Đức Bà Paris đã tồn tại qua tất cả các cuộc chiến tranh, bom đạn. Chúng tôi chưa bao giờ nghĩ nó có thể cháy. Tôi cảm thấy cực kỳ buồn”- một nhân chứng khác chia sẻ. Thậm chí Jerome Fautrey, 37 tuổi, còn thốt lên rằng: “Thế là hết! Chúng ta sẽ chẳng bao giờ thấy nó một lần nữa”.

Đến 0h ngày 16-4, đám cháy mới được khống chế, ít nhất một lính cứu hỏa bị thương nặng khi dập lửa. Trong quá trình chữa cháy, nhiều biện pháp đã được áp dụng, bao gồm tàu bơm nước từ sông lên, nhưng trừ máy bay chữa cháy vì nước trên cao dội xuống có thể làm sập toàn bộ cấu trúc nhà thờ. Theo Quốc vụ khanh Bộ Nội vụ Pháp Laurent Nunez, cấu trúc chính của nhà thờ đã được bảo vệ nguyên vẹn, bao gồm cả tòa tháp chuông phía Bắc. Tuy nhiên, 2/3 đỉnh mái đã bị phá hủy hoàn toàn. Người phát ngôn của Nhà thờ Đức Bà Paris André Finot cho biết các di vật tôn giáo linh thiêng được bảo quản an toàn trong nhà thờ và không có nguy cơ bị cháy. Dù vậy, lực lượng cứu hỏa tiếp tục phun nước để ngăn đám cháy bùng phát trở lại. Nguyên nhân vụ cháy đang được điều tra, nhưng được biết nhà thờ đang trong quá trình trùng tu. Lực lượng cứu hỏa cho rằng sơ suất trong công tác cải tạo có thể đã dẫn đến hỏa hoạn. Vụ cháy xảy ra trong bối cảnh cộng đồng Công giáo chuẩn bị tổ chức Lễ Phục sinh, dự kiến vào ngày 21-4 tới.

Do thảm kịch trên, Tổng thống Macron đã phải hủy buổi phát biểu về chính sách trên truyền hình vào tối 15-4 để trực tiếp đến hiện trường chỉ đạo xử lý vụ việc. “Chúng tôi sẽ phục dựng Nhà thờ Đức Bà Paris bởi vì đó là những gì người dân Pháp mong muốn”- ông Macron nói với giọng nghẹn ngào. Nhà lãnh đạo quốc gia hình lục lăng cũng kêu gọi sự chung tay góp sức của tất cả các tài năng của đất nước nhằm xây dựng lại và phát triển di sản này. Không lâu sau đó, tỉ phú Pháp Francois-Henri Pinault, giám đốc điều hành của tập đoàn Kering sở hữu các thương hiệu thời trang nổi tiếng Gucci và Yves Saint Laurent, đã cam kết đóng góp 100 triệu euro cho “nỗ lực cần thiết để xây dựng lại hoàn toàn” Nhà thờ Đức Bà Paris. Trong khi đó, nhiều nhà lãnh đạo trên thế giới đã thể hiện sự đoàn kết với Paris, bao gồm Thủ tướng Đức Angela Merkel và Tổng thống Mỹ Donald Trump. Tòa thánh Vatican cũng bày tỏ nỗi buồn trước vụ cháy công trình kiến trúc trên.

Nhà thờ Đức Bà Paris được khởi công xây dựng vào năm 1163, trong khi hai tòa tháp lớn mãi đến khoảng năm 1245 mới xây xong. Tòa bộ công trình này chưa hoàn thành cho đến đầu thế kỷ XIV. Riêng tháp hình chóp trung tâm được bổ sung vào thế kỷ XIX. Nhà thờ đã trở thành nguồn cảm hứng của rất nhiều tác phẩm văn học, trong đó có tiểu thuyết nổi tiếng “Thằng gù Nhà thờ Đức Bà” năm 1831 của đại văn hào Pháp Victor Hugo. Công trình lịch sử này đã tồn tại qua hai cuộc chiến tranh thế giới trong thế kỷ XX. Đặc biệt vào ngày 24-8-1944, Nhà thờ Đức Bà Paris đã gióng hồi chuông ngân vang như lời tuyên bố giải phóng Paris khỏi Đức Quốc xã, vào giai đoạn cuối của Thế chiến thứ hai. Hiện nay mỗi năm, địa điểm này thu hút 12-14 triệu lượt khách tham quan, thậm chí có lúc lên đến 50.000 lượt khách/ngày.

Nhà thờ Đức Bà Paris tọa lạc trên hòn đảo nhỏ Île de la Cité, nằm giữa sông Seine. Công trình này có chiều dài khoảng 130m, rộng 48m và cấu trúc chính cao 64m. Điểm nổi bật của nó là 3 cửa sổ hoa hồng nổi tiếng có từ thế kỷ XIII. Năm 2013, nhà thờ được tu sửa một số cấu trúc nhân kỷ niệm 850 năm ra đời. Gần 8.000 đường ống được vệ sinh và 9 chiếc chuông mới thay thế những chiếc cũ có từ thế kỷ XIX. Dự án tôn tạo Nhà thờ Đức Bà Paris, vốn bị xuống cấp nghiêm trọng và nằm trong danh sách 250 di sản của Pháp đang trong tình trạng nguy hiểm, đã bắt đầu từ tháng 8-2018 và dự kiến hoàn thành trong vòng 10 năm.

THANH BÌNH (Theo AFP, Bloomberg)