Tại Yemen sáng 30-9, máy bay không người lái của Cục Tình báo Trung ương Mỹ (CIA) đã đánh trúng một mục tiêu hết sức quan trọng, trong đó triệt hạ được giáo sĩ Hồi giáo cực đoan Anwar al-Awlaki (ảnh) cùng với thân tín của y là Samir Khan và ít nhất 7 tay súng khác. Báo chí phương Tây coi đây là thành công lớn của Mỹ và Yemen trong cuộc chiến chống al-Qaeda và các chân rết của mạng lưới khủng bố này.

Văn phòng đại sứ quán Yemen tại Washington cho biết al-Awlaki và bộ sậu của y đã bị máy bay không người lái của Mỹ tập kích tiêu diệt ở một địa điểm nằm cách thị trấn Khashef thuộc tỉnh phía Bắc Jawk (giáp biên giới với Arabie Séoudite) chừng 8km. Tỉnh Jawk thì nằm cách Thủ đô Sanaa 140km về phía Đông. Các quan chức Mỹ cho hay cuộc tấn công trên được thực hiện từ căn cứ máy bay không người lái mới của CIA trên Bán đảo A-rập. Theo báo Bưu điện Washington, đây là lần đầu tiên CIA thực hiện cuộc oanh kích bằng máy bay không người lái tại Yemen từ năm 2002 và là dấu hiệu đầu tiên cho thấy căn cứ máy bay không người lái mới của cơ quan này đã đi vào hoạt động hiệu quả. Tuy nhiên, hãng tin Anh Reuters cho biết máy bay không người lái của Mỹ đã nhắm được al-Awlaki hồi tháng 5 năm nay nhưng mục tiêu đã kịp thời tẩu thoát. Theo Reuters, Mỹ đang tăng cường chiến dịch không kích bằng máy bay không người lái để đạt tối đa hiệu quả trong việc ngăn chặn al-Qaeda mở rộng quy mô hoạt động trước tình hình bất ổn chính trị tại Yemen, quốc gia có đường biên giới giáp với “gã khổng lồ dầu mỏ” Arabie Séoudite và gần đường vận tải hàng hải quốc tế quan trọng.

Tổng thống Mỹ Barack Obama một lần nữa thể hiện quyết tâm tiêu diệt các lãnh đạo cấp cao của al-Qaeda, mà thắng lợi trước đó là tiêu diệt được trùm khủng bố Osama bin Laden trong cuộc đột kích ở Pakistan hồi đầu tháng 5-2011. Ông chủ Nhà Trắng tuyên bố cái chết của al-Awlaki là “một đòn đánh lớn vào một chân rết hoạt động năng nổ nhất của al-Qaeda”. Ông Obama cũng mô tả tên này là “thủ lĩnh hoạt động hướng ngoại” của al-Qaeda trên bán đảo A-rập (AQAP). Peter King, Chủ tịch Ủy ban An ninh Nội địa của Hạ viện Mỹ, đánh giá al-Awlaki là tên khủng bố nguy hiểm hơn cả Osama bin Laden từ vài năm trở lại đây. Báo Bưu điện Washington viết tên phần tử này là Anwar al-Aulaqi, một giáo sĩ Hồi giáo cấp tiến sinh ra ở Mỹ (có cha mẹ là người Yemen định cư tại Mỹ) và là một trong những thủ lĩnh có ảnh hưởng nhất của al-Qaeda bị Mỹ truy nã gắt gao nhất. Giới an ninh Mỹ xem đối tượng nguy hiểm 40 tuổi này là “nhà tuyển dụng khủng bố nổi danh truyền cảm hứng tấn công trên đất Mỹ”. Chính y đã gián tiếp thúc giục một sĩ quan tâm lý quân đội Mỹ tấn công và sát hại 13 binh sĩ ở doanh trại Fort Hood, bang Texas, hồi tháng 11-2009, hay vụ một sinh viên Nigeria mang bom lên máy bay đến Mỹ cuối năm 2009.

Ngoài al-Awlaki, tên Samir Khan cũng là một thủ lĩnh truyền bá trong vai trò “đồng chủ bút” một tạp chí điện tử bằng tiếng Anh có tên là “Inspire” do al-Awlaki sáng lập. Mục đích của tạp chí này là truyền bá, kêu gọi thanh niên phương Tây tham gia thánh chiến ngay trên đất nước họ. Khan là người Mỹ gốc Pakistan, đến từ bang Bắc Carolina.

Các nhà phân tích phương Tây cũng cho rằng al-Awlaki là “một nhân vật không thể có người thay thế tương xứng” trong vai trò hiện nay ở AQAP. Tuy nhiên, tình hình bất ổn chưa có dấu hiệu thuyên giảm tại Yemen hãy còn là mảnh đất màu mỡ cho al-Qaeda tăng cường quy mô hoạt động. Phe đối lập tại Yemen cho rằng hành động quân sự của Mỹ không được đa số người dân nơi đây hoan nghênh, nên cái chết của al-Awlaki sẽ không tác động tới tiến trình chống chính quyền của họ. Trong khi đó, dư luận Mỹ cho rằng Washington có thể sẽ không thúc ép Tổng thống Ali Abdullah Saleh sớm chuyển giao quyền lực bởi sự nghiêm túc của người đồng minh này trong hợp tác chống khủng bố. Mỹ lo ngại nếu ông Saleh ra đi trong thời điểm hiện nay, Yemen có thể rơi vào cuộc nội chiến và đây là cơ hội để al-Qaeda tác oai tác quái.

ĐỨC TRUNG
(Theo AP, Washington Post, Reuters)