Qua gần 8 năm triển khai thực hiện chương trình xây dựng nông thôn mới (NTM) tại 36 xã trên địa bàn thành phố, công tác bảo vệ môi trường nông thôn đã được quan tâm và có những chuyển biến tích cực. Hệ thống cấp nước sạch được đầu tư và vận hành; cảnh quan khu vực nông thôn được cải tạo, nâng cấp; xây dựng và nhân rộng mô hình bảo vệ môi trường nông thôn… góp phần duy trì và nâng chất tiêu chí số 17 về môi trường.

Nhiều tuyến đường xanh - sạch - đẹp được hình thành tại các xã nông thôn mới (Trong ảnh: Đoạn đường đi qua xã Nhơn Ái, huyện Phong Điền).

Chuyển biến

Trong nhiều cuộc họp, kiểm tra thực tế tình hình xây dựng NTM tại các địa phương, Phó Chủ tịch UBND TP Cần Thơ Đào Anh Dũng luôn nhấn mạnh đến tiêu chí môi trường. Trong đó, các xã không chỉ phấn đấu đạt được tiêu chí mà phải giữ vững, nâng cao chất lượng tiêu chí.

Thời gian qua, các địa phương xây dựng NTM quan tâm đẩy mạnh thực hiện bảo vệ môi trường. Đặc biệt, đối với các xã đã đạt chuẩn NTM, tiêu chí môi trường tiếp tục được giữ vững và nâng cao, góp phần cải thiện chất lượng cuộc sống cho người dân. Theo ông Nguyễn Thành Trung, Phó Chủ tịch UBND xã Vĩnh Trinh, huyện Vĩnh Thạnh, đạt chuẩn NTM từ năm 2015 đến nay, xã Vĩnh Trinh không ngừng duy trì và nâng chất tiêu chí môi trường. Nhờ vậy, cảnh quan hộ gia đình duy trì xanh, sạch, đẹp, không có hoạt động làm suy giảm môi trường. Trong năm, xã đã ban hành kế hoạch thực hiện vệ sinh cảnh quan môi trường trên địa bàn xã. Qua đó, đã tiến hành phát quang tất cả các tuyến đường trên địa bàn xã và vận động nhân dân trồng hoa ven đường. Thực hiện vớt rác tại 16 tuyến kênh ở ấp Vĩnh Lân, Vĩnh Qui. Bên cạnh đó, Hội Liên hiệp phụ nữ xã thực hiện mô hình phân loại và xử lý rác thải tại hộ gia đình cho 100 người; mô hình xử lý rác thải sinh hoạt bằng thùng ủ composite cho 30 người và 2 tổ chi hội phụ nữ hạn chế sử dụng túi ni lông với 65 người tham gia. Hiện nay, chất thải, rác thải được hộ gia đình thu gom và xử lý chôn hoặc đốt đạt theo quy định. Xã đã kiểm tra 144 cơ sở và có 100% hộ gia đình và cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm tuân thủ các quy định về đảm bảo an toàn thực phẩm. Các cơ sở sản xuất - kinh doanh, nuôi trồng thủy sản trên địa bàn xã cơ bản đảm bảo quy định về bảo vệ môi trường...

Trong những năm qua, các tổ chức chính trị - xã hội trên địa bàn cùng vào cuộc chung tay xây dựng môi trường nông thôn sáng, xanh, sạch, đẹp. Từ đó, nhiều phần việc cụ thể, mô hình hay, hiệu quả đã được triển khai và nhân rộng, khơi dậy ý thức trách nhiệm trong việc chung tay bảo vệ môi trường sống và nhận được sự hưởng ứng tích cực của người dân. Điển hình như: Hội Liên hiệp phụ nữ thành phố thực hiện mô hình “Tuyến đường xanh - sạch - đẹp” vào thứ sáu hằng tuần; tổ chức lồng ghép tuyên truyền bảo vệ môi trường thông qua mô hình “Gia đình 5 không 3 sạch”. Hội Nông dân thành phố vận động, tổ chức lắp đặt thùng chứa rác thải thuốc bảo vệ thực vật; giới thiệu, hỗ trợ xây dựng túi biogas trong chăn nuôi… Nhiều mô hình hay đã được nhân rộng như: “Khu dân cư tự quản bảo vệ môi trường”, “Tuyến đường xanh - sạch - đẹp”, “Quản lý chất thải dựa vào cộng đồng”, "Phụ nữ hạn chế sử dụng túi ni lông"… Theo đánh giá của Ban Chỉ đạo chương trình xây dựng NTM TP Cần Thơ, thông qua hoạt động tuyên truyền, các mô hình cụ thể, người dân nông thôn tích cực tham gia cải tạo cảnh quan môi trường, như: xây dựng cột cờ và hàng rào; trồng cây xanh hai bên tuyến đường giao thông nông thôn, cải tạo vườn tạp; xây dựng cầu xí tự hoại trong gia đình, xóa bỏ cầu ao cá; chủ động thu gom vỏ chai thuốc bảo vệ thực vật; áp dụng kỹ thuật sản xuất mới có hiệu quả, giảm thiểu việc sử dụng phân hóa học và thuốc bảo vệ thực vật làm ô nhiễm môi trường nước như 1 phải 5 giảm, 3 giảm 3 tăng... 

Chung tay bảo vệ môi trường

Theo Ban Chỉ đạo chương trình xây dựng NTM TP Cần Thơ, giai đoạn 2017-2020, thành phố tập trung giải quyết vấn đề bức xúc về môi trường nông thôn trong quá trình phát triển sản xuất và công nghiệp hóa, như: cấp nước sạch; thu gom xử lý rác thải sinh hoạt, xử lý môi trường trong sản xuất (thuốc bảo vệ thực vật, nước thải chăn nuôi, nước thải làng nghề, nhà máy...) và xây dựng cảnh quan môi trường xanh - sạch - đẹp. Để làm được điều đó, thành phố nghiên cứu xây dựng các mô hình thí điểm về xử lý chất thải rắn, nước thải sinh hoạt phù hợp với từng khu vực trên cơ sở áp dụng công nghệ tiên tiến. Đẩy mạnh tuyên truyền, vận động để 100% hộ gia đình và cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm tuân thủ các quy định về đảm bảo an toàn thực phẩm. Thành phố quan tâm chỉ đạo các xã vận động người dân thường xuyên phát quang bụi rậm, giữ gìn vệ sinh xung quanh nhà, góp phần tạo cảnh quan môi trường sáng, xanh, sạch, đẹp. Đây chính là điểm nhấn cho xã NTM…

Tiêu chí môi trường là một trong những tiêu chí khó, đòi hỏi sự chung tay của người dân cùng chính quyền giữ gìn môi trường sạch đẹp. Ông Trần Long Hồ, Chủ tịch UBND xã Trường Thành, huyện Thới Lai, cho biết: Xã thường xuyên tổ chức tập huấn, tuyên truyền, nâng cao ý thức của người dân về bảo vệ, cải thiện cảnh quan, môi trường nơi sinh sống và sản xuất. Đồng thời, phối hợp với các tổ chức chính trị - xã hội trên địa bàn xây dựng và nhân rộng các mô hình bảo vệ môi trường trong khu dân cư; ứng dụng khoa học, công nghệ trong phân loại, thu gom, xử lý rác thải, nước thải từ hộ gia đình; mô hình xã, ấp xanh - sạch - đẹp, an toàn. Hằng năm, xây dựng kế hoạch kiểm tra đối với các hộ gia đình và cơ sở sản xuất kinh doanh thực phẩm và chuồng trại tại các hộ chăn nuôi nhằm đảm bảo tuân thủ các tiêu chuẩn về an toàn vệ sinh thực phẩm và đảm bảo vệ sinh môi trường.

Là đơn vị chuyên trách trong lĩnh vực môi trường, Sở Tài nguyên và Môi trường thành phố chủ động xây dựng ký kết triển khai Kế hoạch liên tịch phối hợp giữa Sở Tài nguyên và Môi trường với các tổ chức chính trị - xã hội trên địa bàn. Ông Nguyễn Chí Kiên, Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường TP Cần Thơ, cho biết: Sở Tài nguyên và Môi trường tích cực phối hợp với các tổ chức xây dựng các mô hình điểm và nhân rộng các mô hình hiệu quả về bảo vệ môi trường. Cùng với đó, đẩy mạnh các hoạt động tuyên truyền nhằm nâng cao ý thức trách nhiệm, tính chủ động của cộng đồng dân cư bảo vệ môi trường tại địa phương…

Bài, ảnh: T. TRINH